#Chiến dịch Điện Biên Phủ

Trung tướng Phạm Hồng Cư có mười năm làm Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (1986-1995). Mười năm ấy, tôi chưa về Tổng cục, mới vào lính và đương nhiên không thể biết nhiều về ông. Vậy mà chỉ vài năm sau, cho đến bây giờ, đã hơn hai mươi năm, lại có được may mắn nhiều lần làm việc với ông, hỏi chuyện ông, viết về ông. Thật là có duyên với vị tướng mà tôi hằng kính trọng.

“Chín năm làm một Điện Biên/ Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng”… Đã 70 năm trôi qua, chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” ấy vẫn nguyên là niềm tự hào của người Việt Nam và trở thành nguồn cảm hứng, đề tài khai thác của nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật.

Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, chiều 5/5, Đại tướng Tô Lâm, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an đã dâng hương tại Khu văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và đến thăm hỏi, tặng quà 2 gia đình thương binh và dân công hỏa tuyến tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ đang sinh sống trên địa bàn TP Thanh Hóa…

Sáng 4/5, Hội Nhiếp ảnh TP Hồ Chí Minh đã phối hợp với Viện nghiên cứu Phật học Việt Nam tổ chức khai mạc triển lãm ảnh và giới thiệu sách ảnh “Điện Biên Phủ xưa và nay” tại Đường sách TP Hồ Chí Minh.

Đã hàng chục năm nay, mỗi khi tháng Năm về, cụ Nguyễn Vĩnh Cù (92 tuổi, trú đường Phan Chu Trinh, phường An Cựu, TP Huế, Thừa Thiên Huế) thường tập hợp các con, cháu trong gia đình để kể về những ngày cụ và đồng đội tham gia kháng chiến, đặc biệt là trận đánh đồi A1 trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Qua đó, cụ muốn nhắn gửi các thế hệ con cháu phải luôn sống có ý nghĩa đừng phụ lòng lớp lớp cha, anh đã ngã xuống cho nền hòa bình của đất nước. Cụ rất vinh dự khi 2 lần được gặp Bác Hồ…

Mười năm trước, tháng 3/2014, có dịp ra Hà Nội, tôi đến thăm Đại tá Lê Trọng Nghĩa - nhân chứng ở Sở chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ. Năm ấy đã 92 tuổi nhưng trước chồng tư liệu lịch sử, ông vẫn tìm ra bức ảnh “Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các sĩ quan cao cấp đang thông qua phương án tác chiến tại Sở chỉ huy mặt trận ở bản Nà Táu”. Ông sôi nổi kể lại sự kiện lịch sử mà ông là một nhân chứng.

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), sáng 23/4, tại Hà Nội, Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam phối hợp cùng Bộ Quốc phòng, Trung ương Hội Cựu thanh niên xung phong Việt Nam, Thành ủy Hà Nội trang trọng tổ chức cuộc gặp mặt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước với đại diện cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Khối tài liệu đồ sộ về Chiến dịch Điện Biên Phủ và Hội nghị Giơ-ne-vơ năm 1954 đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III được Trung tâm công bố rộng rãi vào ngày 5/4 với mong muốn nhiều cơ quan, tổ chức, nhà nghiên cứu tiếp tục đóng góp tư liệu, đồng thời phát huy giá trị của khối tài liệu này tốt hơn nữa trong thời gian tới.

69 năm trước đây, từ ngày 13/3 - 7/5/1954, quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã tiến hành trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ, làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Không mấy người biết Đại tá Đào Văn Trường, quyền Đại đoàn trưởng Đại đoàn Công pháo 351, đã chỉ huy pháo binh Việt Nam dội bão lửa lên đầu quân viễn chinh Pháp tại mặt trận Điện Biên Phủ.

Những ngày đầu tháng 5, cả nước đang hướng về Điện Biên Phủ với những ký ức chiến đấu và chiến thắng huy hoàng. Chúng tôi đến thăm Trung tướng Đặng Quân Thụy, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, nguyên Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam, người 66 năm về trước là cán bộ của Ban Tác chiến tiền phương trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Hòa Bình là tỉnh miền núi, có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng, là địa bàn chiến lược về an ninh - quốc phòng. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, để lên được Điện Biên Phủ phải đi qua tỉnh Hòa Bình, vì vậy ta quyết bảo vệ vững chắc tuyến đường này, còn địch ra sức phá hoại nhằm chặt đứt, ngăn cản con đường hành quân, vận chuyển vũ khí, lương thực, thực phẩm và các các loại hàng hóa, phương tiện khác phục vụ chiến dịch của ta.

"Hò dô ta nào, kéo pháo ta vượt qua đèo/ Hò dô ta nào, kéo pháo ta vượt qua núi/ Dốc núi cao cao nhưng lòng quyết tâm còn cao hơn núi/ Vực sâu thăm thẳm, vực nào sâu bằng chí căm thù...”, bài ca một thời hào hùng vang ra từ trong căn nhà nhỏ ngõ 376, đường Khương Đình, phường Hạ Đình, Thanh Xuân, Hà Nội.

Nhắc đến ông, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy, nguyên Quyền Tư lệnh Quân khu 2 chia sẻ: "Trung tướng Phạm Sinh là một con người kiên cường, rất thẳng thắn, trung thực và rất liêm khiết. Anh là ngọn cờ của Đảng ở đơn vị".

Chúng tôi tìm gặp ông - người anh hùng Điện Biên giữa một ngày tháng 5 lịch sử. Trời cho, ở tuổi 90 ông vẫn rất mẫn tiệp. Đã từng đi qua cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đã từng lập nên kỳ tích trong chiến dịch Điện Biên Phủ 1954… những nhân chứng lịch sử như ông giờ ngày càng hiếm bởi thời gian. Và dù nhiều tháng năm trôi qua, trong ông vẫn vẹn nguyên ký ức.

Chiến tranh đã lùi xa nhưng những ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt “súng bên súng, đầu sát bên đầu”… chiến đấu trong Chiến dịch Điện Biên Phủ vẫn luôn hiện hữu, vẹn nguyên trong ký ức của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (LLVTND), Đại tá Hoàng Đăng Vinh.

Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ sẽ được tái hiện bằng ngôn ngữ Xiếc qua chương trình đặc biệt kỷ niệm 65 chiến thắng Điện Biên Phủ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam vào 20h ngày 5-5 tại Rạp Xiếc trung ương, Hà Nội.

Triển lãm chuyên đề “Điện Biên năm ấy” do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức nhân dịp kỷ niệm 65 năm ngày chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ sẽ giới thiệu đến công chúng 39 tác phẩm được 27 họa sĩ sáng tác trong và sau thời gian diễn ra chiến dịch Điện Biên Phủ.

Đúng 65 năm ngày nổ súng khai hỏa chiến dịch Điện Biên Phủ (13/3/1954 – 13/3/2019). Ký vãng Điện Biên vẫn khắc sâu trong tâm trí những người cựu chiến binh. 

Ngày 6-3, UBND tỉnh Điện Biên đã phối hợp với Báo Quân đội Nhân dân, Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam tổ chức lễ phát động hiến tặng tài liệu, hiện vật về Chiến dịch Điện Biên Phủ.