Cuộc chiến Nga - Ukraine bước sang tháng thứ 41 với cường độ leo thang chưa từng có, trong khi các kênh ngoại giao mới chỉ nhích chậm một cách mong manh. Trong thế giằng co giữa đạn bom và bàn đàm phán, cả hai bên đang rơi sâu vào chiến tranh tiêu hao, còn cộng đồng quốc tế đứng trước giới hạn về khả năng can thiệp.
Tổng thống Mỹ Donald Trump quay lại Nhà Trắng với lời tuyên bố sẽ “chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trong vòng 24 giờ”, và có vẻ như khi đó ông đã đánh giá thấp quyết tâm của ông Putin.
Lầu Năm Góc đã dừng các chuyến vận chuyển hệ thống phòng không Patriot và các loại vũ khí chính xác khác của Mỹ tới Ukraine sau khi lo ngại rằng kho dự trữ của Mỹ đang cạn kiệt, khiến Kiev đưa ra cảnh báo nguy cơ không chống đỡ nổi các đòn tấn công của Nga.
Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố quyết định cắt giảm tới 80% lượng nhập khẩu lúa mì và đường từ Ukraine, một động thái được kỳ vọng sẽ xoa dịu làn sóng phản đối của nông dân EU nhưng lại đặt ra thách thức lớn với nền kinh tế Ukraine giữa bối cảnh xung đột. Quyết định trên có thể buộc nông dân Ukraine phải chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường tại châu Á và châu Phi.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vừa ký sắc lệnh khởi động quá trình rút khỏi Công ước Ottawa – hiệp ước quốc tế cấm sản xuất, tích trữ và sử dụng mìn sát thương. Động thái này, diễn ra hôm 29/6 (giờ địa phương), đánh dấu sự điều chỉnh đáng kể trong chính sách quốc phòng của Kiev, phản ánh bối cảnh xung đột kéo dài hơn ba năm qua với Nga vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Giới quan sát nhận định, đây là một quyết định có tính toán chiến lược, nhưng đồng thời kéo theo nhiều thách thức phức tạp về nhân đạo và luật pháp quốc tế.
Hội nghị thượng đỉnh khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong 2 ngày 24 và 25/6 tại The Hague, Hà Lan, được mô tả là "mang tính chuyển đổi" và "lịch sử". Trong đó, 32 thành viên của khối này đã tán thành một kế hoạch tăng mạnh chi tiêu quốc phòng và hơn thế nữa.
Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực thúc đẩy một kế hoạch đầy tham vọng nhằm tăng cường hỗ trợ tài chính dài hạn cho Ukraine thông qua việc chuyển gần 200 tỷ euro tài sản Nga bị đóng băng sang các kênh đầu tư có rủi ro cao hơn nhưng mang lại lợi nhuận lớn hơn.
Xung đột giữa Nga - Ukraine, Ấn Độ - Pakistan, Trung Đông và châu Phi đang tạo ra áp lực an ninh chưa từng có với ngành hàng không. Khi một đường bay tưởng chừng an toàn bất ngờ biến thành “vùng cấm”, các hãng hàng không buộc phải né tránh, bay vòng hoặc tệ hơn - hủy chuyến không báo trước.
Khi Nga và Ukraine cùng đặt cược vào khả năng khuất phục đối phương, hai bên có thể sắp bước vào một giai đoạn chiến đấu mới khốc liệt hơn, với cách thức nhắm mục tiêu táo bạo hơn. Moscow rõ ràng vượt trội về nhân lực và sức mạnh hỏa lực, nhưng Kiev lại biết cách khiến đối phương “đau đầu” bằng vũ khí rẻ tiền.
Với chiến dịch tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) mang mật danh “Mạng nhện” nhằm vào loạt căn cứ không quân chiến lược sâu trong lãnh thổ Nga hôm 1/6, Ukraine không chỉ gây tổn thất vật chất mà còn mở ra một phép thử mới về chiến thuật, công nghệ và ý chí trong cuộc xung đột kéo dài hơn ba năm.
Ông Vladimir Medinsky, Trợ lý Tổng thống Nga, Trưởng đoàn đàm phán hòa bình Nga - Ukraine hôm 7/6 (giờ địa phương) thông tin, nhóm đàm phán Ukraine vì một số lý do đã không đến điểm tiếp nhận thi thể binh sĩ. Ngay sau đó, Kiev cũng đưa ra tuyên bố.
Trong khi tiến trình đàm phán hòa bình giữa Ukraine vẫn đang như ánh đèn dầu le lói, phương Tây lại tiếp tục có động thái “leo thang nguy hiểm” khi dỡ bỏ giới hạn tầm bắn của vũ khí tầm xa cung cấp cho Ukraine để bắn vào bên trong lãnh thổ Nga.
Trong bối cảnh an ninh ngày càng phức tạp, nhu cầu về sự nhanh nhẹn, tốc độ và độ chính xác trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Robot mặt đất điều khiển từ xa (UGV) và máy bay không người lái (UAV) là những công nghệ tiên phong trong quốc phòng hiện đại, đại diện cho sự chuyển dịch từ các phương pháp truyền thống sang các giải pháp táo bạo, tự động. Các hệ thống này cung cấp độ chính xác vô song, giúp lực lượng quân sự hành động nhanh hơn và quyết đoán hơn trong các môi trường phức tạp, đồng thời giảm thiểu rủi ro cho con người.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã xác nhận vòng đàm phán trực tiếp tiếp theo giữa Nga và Ukraine sẽ diễn ra đầu tháng 6. Mặc dù được đánh giá là bước tiến mới trong nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột, song diễn biến “vừa đánh vừa đàm” giữa hai bên vẫn cho thấy rủi ro trong việc đi đến giải pháp chung.
Khi cuộc tiếp xúc giữa Nga và Ukraine được tiến hành trở lại sau hơn 2 năm, địa điểm được lựa chọn đầu tiên lại là thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ giống như những lần trước đó. Điều này một lần nữa cho chúng ta thấy vai trò và vị thế đặc biệt trong thế giới ngày nay của quốc gia nằm ở điểm tiếp giáp của 3 châu lục này.
"Vừa hoàn tất cuộc điện đàm kéo dài 2 giờ với Tổng thống Nga Vladimir Putin, tôi tin rằng cuộc trò chuyện ấy diễn ra rất khả quan. Nga và Ukraine sẽ ngay lập tức bắt đầu các cuộc đàm phán hướng tới một lệnh ngừng bắn và quan trọng hơn cả là chấm dứt chiến tranh", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social, ngày 19/5 (giờ Mỹ), ngay sau khi cúp máy. Cũng có thể, cảm giác lạc quan của ông hoàn toàn có cơ sở. Nhưng, trên thực tế, ngay khi những dòng trạng thái ấy xuất hiện và lan truyền trên internet, một vài vết gợn cũng đã dội lên.
TASS hôm 22/5 dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, Moscow đang triển khai lập vùng đệm an ninh dọc biên giới với Ukraine để bảo vệ dân thường ở khu vực biên giới khỏi các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine.
Hôm 19/5 (giờ địa phương), tức rạng sáng 20/5 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiết lộ nội dung cuộc điện đàm kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, bàn về cách thức giải quyết xung đột Nga - Ukraine. Dù chưa đạt được bất kỳ lệnh ngừng bắn nào nhưng hai nhà lãnh đạo khẳng định cuộc điện đàm diễn ra thẳng thắn, hiệu quả và sẽ có rất nhiều việc phải làm.
Sau hơn ba năm kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát, cuộc gặp trực tiếp dài gần 2 giờ đồng hồ ngày 16/5 tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ đánh dấu một bước chuyển mang tính biểu tượng: hai bên lần đầu tiên chính thức ngồi lại đối thoại. Dù chưa mang lại đột phá, sự kiện này cho thấy các nỗ lực hòa bình vẫn đang âm ỉ vận hành, và quan trọng hơn, rằng chiến tranh - dù kéo dài, khốc liệt và phức tạp đến đâu - vẫn có thể được hóa giải bằng con đường ngoại giao.
Ngày 30/4/2025, Mỹ và Ukraine chính thức ký thỏa thuận khoáng sản sau nhiều tháng đàm phán. Thỏa thuận này không chỉ là điểm nhấn trong quan hệ song phương mà còn phản ánh chiến lược chính trị của Tổng thống Donald Trump. Ông Trump khẳng định đây là cách để ông "được bảo vệ" chính quyền Kiev, tuy nhiên ẩn sau những lời lẽ hào nhoáng là những toan tính về kinh tế, chính trị và địa chiến lược có lợi cho nước Mỹ.
