#quyền lực chính trị

Mùa đông năm 1540, một phái đoàn từ Thăng Long tiến về biên giới Việt-Trung, dẫn đầu là Hoàng đế Mạc Đăng Dung. Hơn một thập niên trước, ông đã loại bỏ vị vua cuối cùng của nhà Lê để lập ra triều đại mới: nhà Mạc trong nỗ lực chấm dứt tình trạng hỗn loạn cuối thời Lê Sơ. Tuy nhiên, bằng cách đó, ông cũng đã góp thêm vào lịch sử Việt Nam ít nhất 6 thập niên chiến tranh nữa.

Chuyển giao quyền lực không đơn giản là sự thay thế gương mặt người lãnh đạo mà là sự tái cấu trúc các mạng lưới quyền lực. Bài viết này khảo sát 3 cuộc chuyển giao quyền lực ở Việt Nam vào nửa đầu thế kỷ XIX để tìm kiếm một mẫu hình của sự thay đổi các yếu tố nhà nước và chính trị.

184 năm trước khi những người chấm thi sửa đáp án trên các phiếu trả lời trắc nghiệm, trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 tại Sơn La, viên chức thân cận đứng đầu nội các của vua Minh Mệnh là Hà Tông Quyền cũng đã có một động thái tương tự khi mang bài thi đã chấm của trường thi hương Hà Nội và Nam Định vào nội các ở Huế để “duyệt lại” (1834).