Hơn 80 người tử vong vì bệnh dại

Ngày 13/12, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tại Việt Nam, nguồn chính gây bệnh dại là chó, mèo.

Giai đoạn 2017 - 2021, trung bình hàng năm nước ta ghi nhận khoảng hơn 70 trường hợp tử vong do bệnh dại. Dại là bệnh truyền nhiễm có số người tử vong cao nhất và hầu hết các địa phương trên cả nước đều ghi nhận các trường hợp tử vong do bệnh dại ở người.

Từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 80 trường hợp tử vong tại 33 tỉnh, TP, trong đó một số địa phương ghi nhận số tử vong ở người do bệnh dại cao là Bình Thuận (10 trường hợp), Đắk Lắk (7 trường hợp), Nghệ An (7 trường hợp), Gia Lai (6 trường hợp).

Theo ghi nhận, từ đầu năm đến nay, nhiều trường hợp tử vong do bị mèo cắn, cào. Nhiều người chủ quan nghĩ bị mèo cắn, cào không mắc bệnh dại, nên chỉ rửa qua vết thương. Điển hình là trường hợp ông D.T.Đ (50 tuổi, làm nghề thợ hồ, trú xã Nam Cát Tiên, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai) bị mèo cắn vào tay phải gây chảy máu từ tháng 11/2023. Ông Đ không đi tiêm vaccine phòng bệnh dại. Gần 1 năm sau, tháng 10/2024, ông phát bệnh dại và tử vong vào ngày 14/10.

Trường hợp khác là chị V.T.T.D (SN 1971, trú phường Long Tâm, TP Vũng Tàu) bị mèo nuôi trong nhà cào xước vào cẳng chân gây chảy máu nhẹ vào tháng 5/2024. Tuy nhiên, nghĩ mèo nhà nuôi, chị D không đi tiêm vaccine phòng dại.

Đến ngày 20/11, chị D phát sốt, đau họng, mệt mỏi. Chị được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh với chẩn đoán bệnh dại không đặc hữu. Sáng 25/11, chị được đưa về lại bệnh viện Bà Rịa và tử vong vào sáng cùng ngày.

Theo Cục Y tế dự phòng, có nhiều nguyên nhân gây tử vong do bệnh dại ở người như: Người bị động vật nghi dại cắn không tiêm vaccone phòng dại, hoặc huyết thanh kháng dại; tiêm muộn, tiêm không đủ liều, không đúng chỉ định, tự điều trị, dùng thuốc nam.

Hiện nay, công tác quản lý đàn chó, mèo còn lỏng lẻo, tỷ lệ bao phủ vaccine phòng dại trên đàn chó mèo thấp (chỉ khoảng 50% tổng đàn chó, mèo). Nguy cơ lây truyền bệnh dại từ động vật sang người vẫn rất lớn, khả năng tiếp tục ghi nhận các trường hợp tử vong do bệnh dại ở người vẫn rất cao.

Bệnh dại là mối nguy hiểm với sức khỏe, tính mạng con người, tỷ lệ tử vong do bệnh dại gần như 100% khi xuất hiện các triệu chứng.

Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng tránh được. Phát hiện sớm và xử trí, tiêm phòng kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa tử vong. Việc tiêm vaccine phòng dại đã được chứng minh là hiệu quả, tiết kiệm hơn rất nhiều so với điều trị sau phơi nhiễm để ngăn ngừa tử vong bệnh dại ở người.

Để phòng ngừa bệnh dại cho bản thân và cộng đồng, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân tốt nhất là tiêm vaccine phòng dại cho tất cả chó, mèo; người dân nuôi chó, mèo cần tiêm vaccine phòng dại đầy đủ và tiêm nhắc lại theo khuyến cáo của ngành thú y.

Không đùa nghịch, chọc phá chó mèo; tránh tiếp xúc với chó, mèo có biểu hiện bất thường, nhất là với trẻ em. ​​

Khi bị chó, mèo cắn vệ sinh và khử trùng vết thương ngay lập tức bằng xà phòng dưới vòi nước chảy trong 15 phút. Nếu không có xà phòng, rửa vết thương bằng nước; sau đó sát trùng vết thương bằng cồn 70% hoặc thuốc sát khuẩn. Không băng kín vết thương và hạn chế làm dập vết thương.

Tiêm vaccine phòng bệnh dại và/hoặc huyết thanh kháng dại ngay sau khi bị chó hoặc mèo cắn. Để vaccine phòng bệnh dại có hiệu quả cần tiêm vaccine đầy đủ trong thời gian ủ bệnh, trước khi các triệu chứng bệnh dại xuất hiện theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Tuyệt đối không tự điều trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị.

Hạn chế tối đa việc buôn bán, giết mổ chó, mèo để giảm nguy cơ, rủi ro tiếp xúc trực tiếp với virus dại từ chó, mèo.

Trường hợp có nguy cơ mắc bệnh dại, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám, tư vấn và xử lý kịp thời.