Trải qua bao biến cố lịch sử, sự xâm hại của thiên nhiên và cả con người, hệ thống tòa thành cổ Hoa Lư bao gồm 13 đoạn thành đắp dựng nối liền với dãy đá vôi sừng sững, đã và đang tan vụn trong lòng đất. Đợt khai quật khảo cổ thành cổ Hoa Lư (đoạn thành Dền) kết thúc hồi trung tuần tháng 6 vừa qua, lần đầu tiên cho phép chúng ta hiểu biết cụ thể hơn về cấu trúc, kết cấu và kỹ thuật đắp thành của người Việt xưa, qua đó cung cấp những dữ liệu cần thiết để có thể phục hồi các đoạn thành trong tương lai. Nhưng cũng từ đây đang hé lộ không ít lo ngại về phương án bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Những bước phát triển vũ bão của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), không thể phủ nhận, đã và đang trở thành động lực mới cho cả nền văn minh nhân loại. Song, ở dưới chân ngọn nến, chính AI cũng hoàn toàn có thể trở thành công cụ hữu hiệu, để các âm mưu phạm tội diễn ra suôn sẻ và trót lọt hơn gấp bội, so với trước đây.

Kuala Lumpur trong tiếng Mã Lai có nghĩa là “sông lầy lội”, vùng đất này là nơi hợp lưu của hai con sông Klang và sông Gombak (trước gọi là sông Lumpur). Kuala Lumpur nhanh chóng phát triển thành thủ phủ của tiểu bang, rồi thành thủ đô liên bang Malaysia như ngày nay; dân cư chủ yếu là người Mã Lai, người Hoa, người Ấn. Cộng đồng đa sắc tộc ấy đã tạo nên nền văn hóa, kiến trúc và ẩm thực hết sức độc đáo mà hiếm nơi nào có được…

Trong thời kỳ đại dịch, các cô gái trẻ trên khắp Trung Quốc đã mê mẩn những nhân vật nam đẹp trai trong một loạt trò chơi điện tử lan truyền. Giờ đây, nhiều người đang thuê chuyên gia hóa trang để đưa người yêu ảo của họ vào cuộc sống.

Có công được thưởng, có lỗi bị phạt, đó là cách trị nước từ xưa. Không chỉ quy định về các hình phạt với các tội danh và mức xử phạt, còn giúp cho người oan uổng có cơ hội được rửa oan, đó là nguồn gốc của hình luật.

Gần đây, các cơ quan chức năng liên tục phát hiện và xử lý nhiều vụ việc làm hàng giả, mỹ phẩm, sữa cho trẻ em và cả thực phẩm, thuốc chữa bệnh... Công chúng tin tưởng rằng, sẽ có một chiến dịch toàn diện, truy quét và dẹp hoàn toàn hàng giả, hàng kém chất lượng, giúp người dân có một cuộc sống an toàn, hạnh phúc.

Ngày 21/10/2022, nhà đấu giá Christie ở Paris đã bán thành công một pho tượng gỗ cổ thể hiện thần lúa của người Ifugao ở Philippines với giá kỷ lục là 630.000 euro (khoảng 15 tỉ 750 triệu VND thời gian đó), gấp 2 lần giá dự kiến cao nhất là 300.000 euro. Vậy pho tượng này có gì đặc sắc?

Tại trung tâm băng giá của Nam Cực, các nhà khoa học vừa phát hiện ra một loại “vàng" khác, không phải kim loại quý, mà là lớp băng cổ đại. Bị chôn vùi dưới gần 3km băng giá, lõi băng 1,2 triệu năm tuổi vừa được khai quật, mở ra một cánh cửa chưa từng có vào quá khứ khí hậu của Trái Đất. Đối với các nhà nghiên cứu khí hậu, đây không chỉ là một đột phá mà còn là cỗ máy thời gian.

Kinh đây là kinh sợ! Chẳng phải như câu của Đỗ Phủ "Ngữ bất kinh nhân tử bất hưu" (Lời không làm người kinh động thì chết không nhắm được mắt), mà là kinh sợ cho sự kém khách quan lẫn bịa tạc trong “Minh Thực lục” (MTL).

Trong thời đại công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng xử lý dữ liệu nhanh hơn hàng trăm lần một nhà toán học, trong khi robot ứng dụng AI dần con người làm những công việc phức tạp, nặng nhọc. AI và robot rõ ràng giúp gia tăng đáng kể năng suất lao động và khả năng tiếp cận của con người với tri thức, nhưng nó đồng thời kéo theo nguy cơ khiến hàng triệu người mất việc.

Tháng 3/2025, các nhà khảo cổ học đã khai quật một chiếc thuyền hai thân (hai đáy hay hai bụng ) cổ ở thị xã Thuận Thành, Bắc Ninh. Trong khi chờ kết quả phân tích carbon-14, các nhà khảo cổ học có hai giả thuyết: đa số xác định nó có niên đại thế kỷ 11-14, thời Lý-Trần.

Có công được thưởng, có lỗi bị phạt, làm quan xưa nay vẫn được xử lý như thế. Nhưng, thời xưa, quan mắc lỗi mà trong sạch có cơ hội được xóa lỗi, sau đó vẫn được thăng chức. Thời nhà Nguyễn, có những vị quan như Tổng đốc Thanh Hóa Tôn Thất Lương, Thượng thư Bộ Lại Hoàng Văn Diễn, Thượng thư Bộ Hình Bùi Phổ là những vị quan trong sạch, đều được hưởng ân điển như vậy và được sử sách ngợi ca.

Rành rẽ trong chính sử nước nhà, Hồ Nguyên Trừng (1374-1446) con trưởng của Hồ Quý Ly, lẽ thường phải được cha truyền ngôi báu. Nhưng, Hồ Quý Ly đã đưa người em trai của Hồ Nguyên Trừng là Hồ Hán Thương lên thay.

Trên thế giới, có những tên gọi thành phố vượt ra khỏi vai trò của một địa danh đơn thuần. Những cái tên ấy thường gắn liền với các biến động lịch sử và theo thời gian, trở thành biểu tượng. Ở nước Nga suốt một thập kỷ qua, vào mỗi dịp lễ trọng đại liên quan đến Thế chiến II, thành phố Volgograd lại trở về với cái tên trước đó - Stalingrad.

Cách đây đúng 100 năm, năm 1925, nhà khảo cổ học Pháp gốc Nga Victor Goloubew, Viện Viễn đông Bác cổ Pháp, là người đầu tiên đến khảo sát, viết bài nghiên cứu với các hình ảnh, bản dập và hình vẽ từ các hình khắc trên bãi đá cổ tại thung lũng Mường Hoa, Sa Pa, Lào Cai.

Thời xưa, khi chưa có các phương tiện truyền tin hiện đại, con người dựa vào âm thanh, hình ảnh để truyền tin. Hiệu lệnh của quân đội dựa vào tiếng trống, hay lá cờ, ngọn đèn, cột khói.