Tổng thống Zelensky công bố toàn bộ dự thảo 20 điểm chấm dứt chiến tranh

Nội dung 20 điểm của dự thảo thỏa thuận được Tổng thống Zelensky công bố:

1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được tái khẳng định. Các bên ký kết tuyên bố Ukraine là một quốc gia có chủ quyền, được tất cả các bên ký kết chính thức công nhận bằng chữ ký.

2. Văn kiện được xác định là một hiệp ước cấm tấn công toàn diện và vô điều kiện giữa Nga và Ukraine. Một cơ chế giám sát quốc tế sẽ được thiết lập nhằm theo dõi đường ranh giới tiếp xúc, sử dụng hệ thống giám sát không người lái từ không gian để phát hiện sớm vi phạm và ngăn ngừa xung đột tái diễn.

3. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh đáng tin cậy.

4. Quy mô Lực lượng vũ trang Ukraine sẽ được giới hạn ở mức 800.000 quân trong thời bình.

5. Mỹ, NATO và các quốc gia châu Âu ký kết nên cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh tương đương với Điều 5 của NATO.

6. Nga cam kết đưa chính sách không gây hấn đối với châu Âu và Ukraine vào hệ thống pháp luật quốc gia, bao gồm các văn kiện phê chuẩn cần thiết và việc thông qua với đa số áp đảo tại Duma Quốc gia.

7. Ukraine được quyền trở thành thành viên Liên minh châu Âu (EU) vào một thời điểm cụ thể, đồng thời được hưởng quyền tiếp cận ưu đãi ngắn hạn đối với thị trường chung châu Âu.

8. Một gói hỗ trợ phát triển toàn cầu quy mô lớn dành cho Ukraine sẽ được xây dựng trong một thỏa thuận riêng về đầu tư và thịnh vượng dài hạn, bao trùm nhiều lĩnh vực kinh tế then chốt.

9. Các quỹ tái thiết và nhân đạo sẽ được thành lập nhằm phục hồi nền kinh tế Ukraine, tái thiết các khu vực bị tàn phá và giải quyết hậu quả nhân đạo. Mục tiêu huy động lên tới 800 tỷ USD từ vốn chủ sở hữu, tài trợ, nợ và khu vực tư nhân.

10. Sau khi thỏa thuận được ký kết, Ukraine sẽ đẩy nhanh tiến trình đàm phán và ký kết hiệp định thương mại tự do với Mỹ.

11. Ukraine tái khẳng định cam kết duy trì quy chế quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân, phù hợp với Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

12. Về nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, các bên đang thương lượng phương án.

Mỹ nêu phương án thành lập liên doanh, trong đó Mỹ sẽ phân phối sản lượng điện công bằng cho các bên. Ukraine đề xuất phương án thành lập liên doanh 50/50 giữa Mỹ và Ukraine, trong đó, một nửa sản lượng điện phân phối cho Ukraine, phần còn lại Mỹ tự quyết định. Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine không muốn hợp tác trực tiếp với Nga.

13. Nga và Ukraine cam kết triển khai các chương trình giáo dục trong trường học và xã hội nhằm thúc đẩy hiểu biết liên văn hóa, chống phân biệt đối xử và định kiến. Ukraine sẽ thực thi các quy định của EU về khoan dung tôn giáo và bảo vệ ngôn ngữ thiểu số.

14. Về sắp xếp lãnh thổ, theo dự thảo, Nga sẽ rút toàn bộ lực lượng khỏi các tỉnh Dnipropetrovsk, Mykolaiv, Sumy và Kharkov. Các bên đang thảo luận ít nhất hai phương án về 4 tỉnh Nga tuyên bố sáp nhập, gồm:

Phương án A: Tại các tỉnh Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson, đường ranh giới triển khai quân sự tại thời điểm ký kết thỏa thuận sẽ được coi là đường ranh giới thực tế. Một nhóm làm việc chung sẽ được thành lập nhằm xác định phương án bố trí lực lượng cần thiết để chấm dứt giao tranh, đồng thời xây dựng các thông số cho khả năng hình thành các khu kinh tế đặc biệt trong tương lai.

Phương án B: Các bên thảo luận khả năng thiết lập khu kinh tế tự do tại Donbass (Lugansk và Donetsk). Theo ông Zelensky, Ukraine sẵn sàng tổ chức trưng cầu dân ý tại các vùng lãnh thổ do Kiev kiểm soát để phê chuẩn thỏa thuận. Cuộc bỏ phiếu sẽ áp dụng cho toàn bộ văn kiện, không tách riêng điều khoản về khu kinh tế đặc biệt. Trong trường hợp phương án này được thông qua, một thỏa thuận riêng giữa Ukraine, Mỹ và Nga sẽ được ký kết nhằm xác định quy chế pháp lý của khu kinh tế đặc biệt nói trên.

15. Sau khi đạt được thỏa thuận về vấn đề sắp xếp lãnh thổ, Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các sắp xếp này bằng vũ lực.

16. Nga sẽ không cản trở Ukraine sử dụng sông Dnieper và Biển Đen cho mục đích thương mại. Một thỏa thuận hàng hải riêng sẽ được ký kết, bảo đảm quyền tự do hàng hải và lưu thông. Theo đó, bán đảo Kinburn (ở cửa sông Dnieper) sẽ được phi quân sự hóa.

17. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề tồn đọng, bao gồm việc trao đổi tù nhân, kể cả những người bị kết án từ năm 2014.

18. Ukraine cam kết tổ chức bầu cử trong thời gian sớm nhất có thể sau khi thỏa thuận được ký kết.

19. Thỏa thuận có hiệu lực ràng buộc về mặt pháp lý. Việc giám sát và bảo đảm thực thi sẽ do Hội đồng Hòa bình đảm trách, dưới sự chủ trì của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

20. Khi tất cả các bên chính thức phê chuẩn thỏa thuận, một lệnh ngừng bắn toàn diện sẽ có hiệu lực ngay lập tức.