Đề xuất cơ chế cho EVN thu hồi lỗ thông qua giá điện

Điểm mới quan trọng là đề xuất bổ sung quy định cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tính các khoản chi phí chưa hạch toán đầy đủ trước đây vào giá điện bình quân, nhằm tạo cơ sở pháp lý thu hồi khoản lỗ của các năm trước.

Bộ Công Thương đưa ra hai phương án: Cho phép EVN phân bổ chi phí trực tiếp sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp vào giá điện từ báo cáo tài chính kiểm toán năm 2022 trở đi, có thể áp dụng tiếp trong những năm sau; chỉ xử lý các chi phí phát sinh từ  năm 2022 đến trước khi nghị định có hiệu lực, không áp dụng cho các năm tiếp theo. Ngoài ra, dự thảo cũng tính tới việc đưa chênh lệch tỷ giá đánh giá lại và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán của các nhà máy điện vào giá điện, dựa trên báo cáo tài chính kiểm toán minh bạch. Một thay đổi quan trọng khác được đề xuất trong dự thảo nghị định là cơ chế giám sát khi điều chỉnh giá điện.

Theo đó, Bộ Công Thương sẽ thực hiện kiểm tra, rà soát và cho ý kiến đối với phương án giá của EVN trước khi điều chỉnh cả khi tăng và giảm (áp dụng cho các mức giảm từ 1% trở lên hoặc tăng từ 2% đến dưới 5%). Quy định hiện hành thì Bộ Công Thương chỉ kiểm tra, rà soát trước khi EVN thực hiện điều chỉnh tăng giá điện. Đối với trường hợp giảm giá, EVN sẽ tự quyết định và Bộ Công Thương thực hiện hậu kiểm.

Theo Bộ Công Thương, các phương án này giúp bù đắp kịp thời chi phí, bảo đảm vốn đầu tư Nhà nước tại EVN. Số liệu cho thấy EVN lỗ lũy kế khoảng 50.029 tỷ đồng trong 2022–2023, đến hết 2024 còn 44.792 tỷ đồng. Cơ quan quản lý nhận định, nếu bổ sung quy định mới, giá điện cuối năm cơ bản không biến động lớn, có thể tăng nhẹ 2-5%; với kịch bản tăng 3% từ tháng 10, CPI cả năm chỉ tăng thêm khoảng 0,03 điểm phần trăm. Bộ Công Thương khẳng định việc điều hành giá điện sẽ theo lộ trình, tránh “giật cục”, bảo đảm ổn định kinh tế - xã hội và hài hòa lợi ích doanh nghiệp, người dân.