Mỹ rút khỏi WHO

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết WHO đã không hành động độc lập khỏi “ảnh hưởng chính trị không phù hợp của các quốc gia thành viên WHO” và yêu cầu “các khoản thanh toán gánh nặng không công bằng” đối với Mỹ, không tương xứng với số tiền do các quốc gia lớn hơn khác cung cấp, chẳng hạn như Trung Quốc.

“WHO đã lừa chúng ta. Điều đó sẽ không xảy ra nữa”, ông Trump nói tại lễ ký lệnh hành pháp về việc rút lui khỏi tổ chức này, ngay sau khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai của ông, Reuters đưa tin.

Động thái này đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ rời khỏi cơ quan y tế của Liên hợp quốc trong vòng 12 tháng và ngừng mọi đóng góp tài chính cho công việc của tổ chức này. Mỹ cho đến nay là nhà tài trợ tài chính lớn nhất của WHO, đóng góp khoảng 18% tổng số tiền tài trợ của tổ chức này. Ngân sách hai năm gần đây nhất của WHO, cho giai đoạn 2024-2025, là 6,8 tỷ USD.

Theo một số chuyên gia trong và ngoài WHO, việc Mỹ rời đi có thể sẽ gây nguy hiểm cho các chương trình trên toàn tổ chức, đặc biệt là những chương trình giải quyết bệnh lao, căn bệnh truyền nhiễm giết người nhiều nhất thế giới, cũng như HIV/AIDS và các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe khác.

Theo lệnh của ông Trump, chính quyền sẽ ngừng đàm phán về hiệp ước đại dịch của WHO trong khi quá trình rút lui đang diễn ra. Nhân viên của Mỹ làm việc cho WHO sẽ được triệu hồi và điều động lại, chính phủ sẽ tìm kiếm các đối tác để tiếp quản các hoạt động cần thiết của WHO.

Ngoài ra, chính phủ Mỹ sẽ xem xét, hủy bỏ và thay thế “Chiến lược An ninh Y tế Toàn cầu” năm 2024 của nước này sớm nhất có thể.

Nhà tài trợ lớn thứ hai cho WHO là Quỹ Bill & Melinda Gates, mặc dù phần lớn nguồn tài trợ đó dành cho việc xóa sổ bệnh bại liệt và nhóm vaccine toàn cầu Gavi, bên cạnh Ủy ban Châu Âu và Ngân hàng Thế giới. Nước tài trợ lớn thứ hai là Đức, đóng góp khoảng 3% nguồn tài trợ của WHO.

Việc ông Trump rút khỏi WHO không phải là điều bất ngờ. Ông đã thực hiện các bước để rời khỏi tổ chức này vào năm 2020, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình với tư cách là tổng thống.

Ông Trump cũng đã đình chỉ các khoản đóng góp của Mỹ cho cơ quan này, khiến cơ quan này thiệt hại gần 200 triệu USD trong năm 2020-2021 so với ngân sách hai năm trước đó, trong bối cảnh cơ quan này phải vật lộn với tình trạng khẩn cấp về sức khỏe tồi tệ nhất thế giới trong một thế kỷ.