EU ra quyết định then chốt về khối tài sản 250 tỷ USD của Nga

CNN hôm nay (13/12) cho biết EU đã ra quyết định phong tỏa vô thời hạn các tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị giữ tại châu Âu, trị giá khoảng 210 tỷ euro (gần 250 tỷ USD) tới chừng nào "còn cần thiết" thay vì phải bỏ phiếu gia hạn lệnh đóng băng mỗi 6 tháng một lần như hơn 3 năm qua.

CNN cho biết thêm, EU ra quyết định nói trên bằng một "thủ tục đặc biệt đối với các trường hợp khẩn cấp về kinh tế", theo đó, quyết định được thông qua bằng hình thức biểu quyết đa số chứ không phải cơ chế đồng thuận (mọi thành viên EU đều thông qua).

Quyết định này nhằm loại bỏ nguy cơ các nước EU có quan hệ thân thiện với Nga như Hungary hoặc Slovakia, sử dụng quyền phủ quyết. Reuters đánh giá đây là bước đi then chốt nhằm tháo gỡ rào cản để EU có thể sử dụng nguồn tiền này hỗ trợ Ukraine.

Từ khi xung đột Ukraine nổ ra năm 2022, EU đã phong tỏa khối tài sản nêu trên của Nga, đồng thời tìm cách sử dụng chúng cho Ukraine vay, trong bối cảnh nhiều nước châu Âu cũng đang gặp nhiều khó khăn về kinh tế và không thể rút thêm "tiền túi" ủng hộ Kiev.

Tuy nhiên, các cuộc thảo luận về cách thức sử dụng tài sản của Nga đã kéo theo tranh cãi do các nước, bao gồm Bỉ, sợ rắc rối nếu Moscow áp dụng các biện pháp pháp lý; hoặc việc châu Âu trong tương lai không thống nhất cao về vấn đề Ukraine nữa. Trong khối tài sản Nga bị đóng băng có 215 tỷ USD được quản lý bởi Euroclear, trung tâm lưu ký chứng khoán có trụ sở ở Bỉ.

Theo Reuters, các nhà lãnh đạo EU dự kiến họp ngày 18/12 để thảo luận chi tiết cơ chế cho vay và giải quyết những vướng mắc còn lại, trong đó có yêu cầu của Bỉ về bảo đảm cơ sở pháp lý, tránh nguy cơ nước này đơn độc chịu hậu quả nếu Nga thắng kiện đòi tài sản.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban cùng ngày đã chỉ trích việc EU ra quyết định về tài sản đóng băng của Nga bằng cơ chế biểu quyết đa số mà không tính đến quyền phủ quyết của các nước. Ông cảnh báo quyết định này có nguy cơ gây tổn hại không thể khắc phục đối với toàn EU và Budapest sẽ tìm cách "khôi phục trật tự pháp lý".

Nga chưa bình luận về động thái mới nhất của EU. Trước đó, ngày 12/12, Ngân hàng Trung ương Nga tuyên bố sẽ khởi kiện Euroclear vì có những "hành động phi pháp" gây ra thiệt hại với hoạt động quản lý quỹ và quản lý chứng khoán hợp pháp của Nga.

Trong khi đó, ông Andrei Kostin, 69 tuổi, lãnh đạo ngân hàng lớn thứ hai của Nga là VTB, khẳng định Moscow sẽ đáp trả bằng việc tịch thu tài sản của các nhà đầu tư châu Âu tại Nga, đồng thời tiến hành "kiện tụng trong 50 năm" ngay cả khi hòa bình đã thiết lập ở Ukraine. Ông Kostin cũng tuyên bố Nga sẽ kiện EU, Bỉ và Euroclear lên tòa án Nga và quốc tế, đồng thời đề xuất khởi kiện lên tòa án của Liên Hợp Quốc.