Myanmar - những điều kỳ diệu trên mặt đất

• 400.000 người Hồi giáo Rohingya ở Myanmar ồ ạt chạy trốn sang Bangladesh
• Số phận của những người Rohingya ở Myanmar đi về đâu?
• 400 người thiệt mạng do xung đột quân sự tại Myanmar

8 ngày liên tục di chuyển trên đường ở Myanmar chỉ vừa đủ để tôi đặt chân đến 4 thành phố du lịch phổ biến nhất, vừa đủ để ghi lại những khoảnh khắc không thể nào quên, vừa đủ để nhớ những cái tên, những món ăn…, nhưng còn rất thiếu để hiểu về đất nước xinh đẹp này.

Yangon - uống bia ở khu phố Tây

Yangon là minh chứng rõ nhất cho một Myanmar đang trỗi dậy. Cả thành phố là một đại công trường với những building, những ngôi nhà đang mọc lên khắp nơi, nhiều trong số đó là những công trình của các nhà đầu tư Việt Nam. Cơ sở hạ tầng của Yangon được quy hoạch tốt đến ngạc nhiên, với đường phố lớn có nhiều làn xe chạy, có lẽ là "di sản" còn sót lại từ những năm Myanmar còn là thuộc địa của Anh.

Rất hiếm xe máy và rất nhiều xe hơi đời cũ, vào giờ tan tầm, đường phố không khác gì một mê hồn trận và tắc nghẽn không kém gì các đô thị lớn của Đông Nam Á như Bangkok hay Jakarta với mỗi lần chờ đèn đỏ có thể lên đến cả chục phút. 

Trong một lần bị mắc kẹt trên đường như thế, những người dân bán dạo mời chào qua cửa kính những món đồ lưu niệm, đồ ăn và lịch treo tường, với hình bìa in lớn ảnh bà Aung San Suu Kyi trong trang phục truyền thống.

Biểu tượng của Yangon tất nhiên là Shwedagon Paya, ngôi chùa Phật khổng lồ được xây dựng cách đây hơn 2.500 năm và trải qua bao triều đại khác nhau, vẫn lừng lững như một minh chứng cho một thời kỳ vàng son của đất nước này.

Chùa Shwedagon - ngôi chùa Phật khổng lồ ở thành phố Yangon.

Ngọn tháp chính của Shwedagon cao tới 98m, nhìn rõ từ nhiều điểm khác nhau trong thành phố, được bao phủ hơn 30 tấn vàng và rất nhiều kim cương. Chúng tôi đến Shwedagon sau một buổi chiều mưa và thành phố bắt đầu lên đèn.

Đi một vòng quanh ngôi chùa này có thể mất cả tiếng đồng hồ, hoặc có thể chọn một góc nào đó, thắp những dãy nến, tưới nước lên những bức tượng Phật dát vàng hoặc lặng im để cầu nguyện, mỗi khoảnh khắc đều đọng lại cảm giác bình yên khó tả. Một cảm giác về sự vĩnh hằng.

Nhưng hãy để lại những ngôi chùa và đền khi đến Bagan. Chỉ cần Shwedagon là đủ, bởi Yangon có một đời sống đô thị khá thú vị để khám phá. Trong một buổi sáng sớm, chúng tôi đi lang thang gần khách sạn và lạc vào một khu villa mới mọc lên.

Những căn biệt thự nằm trong khuôn viên rộng lớn, bao phủ bởi những cây cổ thụ xanh ngắt và yên bình. Đến mức tôi có cảm giác như đang lạc vào một thành phố của các nước phát triển, may mà có mấy anh xe đạp thồ mặc longyi nhai trầu chở những người phụ nữ đi chợ sớm mới khiến tôi quay lại thực tại.

Yangon còn có khu phố Tây sôi động và đông nghẹt mỗi tối khi thành phố lên đèn. Những dãy hàng quán bày ra trên đường phố hay trong hẻm nhỏ, bán đủ loại đồ nhậu, từ hải sản đến các loại đặc sản côn trùng.

Trong 2 tối ở Yangon, chúng tôi đều lang thang ở khu phố Tây, trải dài từ đường 18 đến 22 của khu Shwe Mingalar, nhâm nhi vài chai bia Myanmar và ăn những món hải sản nướng, ngắm dòng người qua lại tấp nập để cảm nhận một thành phố du lịch đang lên đúng nghĩa.

Bagan - điều kì diệu trên mặt đất

Bagan không gây ấn tượng ngay lập tức bởi sự đồ sộ và kỳ vĩ như ngôi đền Angkor Wat ở Campuchia hay ngôi chùa Phật lớn nhất thế giới Borobudur ở đảo Java (Indonesia) nhưng nó là một thành phố di sản sống, nơi hàng ngàn công trình kiến trúc tôn giáo cả ngàn năm tuổi sống cùng dân cư đương đại và không khí linh thiêng tràn ngập khắp nơi.

Kiểu như Jerusalem, Kyoto, Luang Prabang… những thành phố cổ mà cho dù du lịch có phát triển đến mấy cũng không tác động đến đời sống bản địa và sự linh thiêng của nó. Những thành phố (thực ra Bagan là một thị trấn thì đúng hơn, với chỉ 8 nghìn dân sinh sống) mà mới đặt chân đến tôi đã thấy yêu ngay lập tức.

Khách sạn chúng tôi đặt trước qua mạng nằm ở New Bagan, một kiểu "boutique hotel" có hồ bơi giữa khu vườn nhiệt đới xanh um, bàn ăn đặt trong vườn và dịch vụ tuyệt vời. Không còn những ngày hè nắng như đổ lửa với nhiệt độ nghe nói lên đến 40 - 42ºC, Bagan mùa thu đúng mùa thời tiết đẹp nhất trong năm, sáng 20ºC, trưa nắng lên cũng chỉ 30ºC.

Vẻ đẹp của thành phố di sản Bagan.

Từ đây thuê xe đạp điện hoặc horse cart (xe ngựa) để thăm thú Old Bagan đều có những trải nghiệm thú vị khác nhau. Đi xe đạp kiểu tự phát, thích đâu dừng đó, cũng không quá quan trọng tên hay "lai lịch" của những ngôi đền, chùa.

Tôi thích đi vào trong những ngôi đền, ngắm nhìn người dân địa phương "trình diễn" và bán đồ thủ công truyền thống hay tranh vẽ bằng chất liệu đặc biệt của người dân địa phương. Hoặc cũng có thể vận chiếc longyi, bôi một ít bột thanaka lên mặt và ngồi chơi đùa với những đứa bé ở đây.

Ngày hôm sau chúng tôi thuê một chiếc horse cart, đậu sẵn trước cửa khách sạn. Anh chàng lái xe ngựa tên Kosoe, 25 tuổi và đã có 7 năm làm nghề này, chưa bao giờ đi đâu ra khỏi Bagan. Mỗi ngày anh kiếm được khoảng 25 nghìn kyats (khoảng 25 USD) nếu có khách, trừ đi tiền thuê xe và ngựa, cũng chỉ còn trên dưới 15.000 kyats, đủ để nuôi vợ và một cậu con trai 3 tuổi.

Đi xe ngựa có trải nghiệm thú vị khác đi xe đạp điện, bởi Kosoe kiêm luôn hướng dẫn viên du lịch, qua mỗi ngôi chùa hoặc đền lớn đều nói tên hay lịch sử của nó. Anh cũng giải thích sự khác nhau giữa Paya (chùa) và Pahto (đền). Paya thì không vào được bên trong bởi nó là một khối bảo tháp (stupa) còn Pahto thì có thể vào bên trong, nơi có đặt những bức tượng Phật.

Bagan chỉ rộng 40km2, nằm trên một vùng bình nguyên xanh ngắt, có những dãy núi thấp bao quanh. Trong gần 300 năm của triều đại Pagan hưng thịnh nhất từ thế kỷ XI đến XIII, và là một trong hai triều đại hùng mạnh nhất ở Đông Nam Á thời điểm đó, các ông vua đã cho xây dựng hơn 10 nghìn ngôi đền chùa lớn nhỏ, tạo thành một quần thể đền chùa lớn nhất thế giới.

Lên cao mới thấy được vẻ đẹp tổng thể này. Vị trí đẹp nhất để ngắm những điều kỳ diệu trên mặt đất này có lẽ là Shwesandaw Paya, nhìn được bốn phía. Hàng ngàn ngôi đền, chùa Phật giáo nằm xen kẽ giữa những rừng cây xanh ngắt. Hai ngôi đền đẹp nhất nhìn từ đây là Ananda Pahto, ngôi đền lớn nhất và Thatbyinnyu Pahto, ngôi đền cao nhất.

Còn để nhìn toàn cảnh Bagan từ trên cao thì xuống bến thuyền, thuê một chiếc thuyền máy băng qua sông Ayeyarwady, đi bộ xuyên qua ngôi làng Tan Kyi rồi leo bộ lên đỉnh ngọn núi Tan Kyi Paya, nơi đặt Stupa bằng vàng khổng lồ ở vị trí cao nhất. 

Cả đi lẫn về mất khoảng 4 tiếng đi bộ, nhưng từ đỉnh của ngọn núi này nhìn về Bagan không gì đẹp bằng, từ ngôi làng nhỏ ở dưới, rồi đến dòng sông trải dài trước mặt; đến hàng ngàn ngôi đền lẩn khuất trong rừng cây và cuối cùng là dãy núi xa xa mờ ảo khi tắt nắng…

Hành trình của tôi trên đất Myanmar còn có Inle - hồ trên núi hay Mandalay - cố đô để ngắm bình minh và hoàng hôn buông xuống trên những ngôi chùa vàng và chứng kiến một đời sống tâm linh của người dân bản địa.

Và còn rất nhiều điểm kỳ diệu trên mặt đất từ đất nước xinh đẹp vừa mới thức giấc này chờ tôi khám phá, nhưng phải để một dịp khác...