Người mẹ bảy con làm Bộ trưởng Quốc phòng Đức

Thứ Hai, 30/12/2013, 08:30

Sáng 17/12, Quốc hội khóa 18 của Cộng hòa Liên bang Đức đã tái bầu Tiến sĩ Angela Merkel làm Thủ tướng (nhiệm kỳ ba liên tiếp). Tối cùng ngày, nội các mới đã họp phiên đầu tiên. Một trong những điều bất ngờ lớn nhất trong thành phần nội các Đức là việc một nữ bác sĩ có bảy con được đưa vào ghế Bộ trưởng Quốc phòng. Đó là bà Ursula von der Leyen.

Báo chí trong và ngoài nước Đức đã trưng lên tít những từ cảm thán như “bất ngờ”, “giật gân”, “sự kiện lịch sử vô tiền”, “đột xuất lớn nhất”... khi đưa tin về sự kiện này.

Thực ra việc một phụ nữ giữ ghế Bộ trưởng Quốc phòng mới xảy ra lần đầu tiên ở nước Đức nhưng trên chính trường nhiều nước châu Âu khác, đó không phải là sự kiện lạ lẫm. Bộ trưởng Quốc phòng mặc váy đã và đang có ở Phần Lan, Pháp, Thụy Điển, Hà Lan, Luxembourg. Còn ở Tây Ban Nha, năm 2008, chức Bộ trưởng Quốc phòng đã được dành cho một phụ nữ đang mang bầu ở tháng thứ 8... Trong làn sóng đấu tranh vì sự bình đẳng giới, với nhiều người châu Âu, việc các mỹ nhân thậm chí là chưa hề có chút kinh nghiệm trận mạc nào đứng ra chỉ huy các ông tướng là chuyện cần phải được trở thành “thường ngày ở huyện”...

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen sinh ra trong một gia đình có truyền thống làm chính trị. Cha bà, ông Ernst Albrecht, cũng là một chính trị gia nổi tiếng trong đội ngũ Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) và từng là Thủ hiến bang Hạ Saxony. Tổ tiên dòng họ của bà từng là một thương gia về bông nổi tiếng ở Đức thế kỷ XIX...

Von der Leyen sinh năm 1958 ở Ixelles, Brussels, trong thời gian cha bà  làm việc tại Ủy ban châu Âu (từ năm 1969, ông đã là Tổng giám đốc của cơ quan này). Tuổi thơ của bà, cho tới năm 13 tuổi, đã trôi qua ở thủ đô Bỉ.  Năm 1971, gia đình bà mới chuyển về khu Lehrte ở Hannover.  Năm 1977, Von der Leyen theo học về kinh tế ở Trường Đại học Tổng hợp Gottingen ở thành phố Munster (Đức) và Trường Kinh tế và Khoa học chính trị London, một trong những học đường nổi tiếng nhất thế giới về các lĩnh vực này. Tuy nhiên, tới năm 1980, bà đã bỏ môn kinh tế học vì quan tâm tới y học nhiều hơn. Chính vì thế nên bà đã vào học nghề y tại Hannover và đã tốt nghiệp Trường Đại học Y khoa sau 7 năm đèn sách.

Từ năm 1988 tới năm 1992, Von der Leyen đã làm trợ lý bác sĩ về phụ khoa  tại Bệnh viện Đại học y Hannover. Bà bảo vệ thành công luận án tiến sĩ y khoa năm 1991. Từ năm 1992 tới năm 1996, bà  ở nhà  làm nội trợ gia đình và theo chồng sang Mỹ, nơi chồng bà làm giảng viên Trường Đại học Tổng hợp Stanford, bang California. Từ năm 1998 tới 2002, Von der Leyen làm giảng viên tại khoa Bệnh dịch, Y học xã hội và nghiên cứu hệ thống bảo vệ sức khỏe ở Đại học Y Hannover. Cũng tại đây, năm 2001, bà đã nhận được bằng thạc sĩ về  y tế xã hội... Bà thông thạo hai ngoại ngữ là tiếng Anh và tiếng Pháp...

Gia đình bà Ursula von der Leyen.

Von der Leyen gia nhập CDU năm 1990. Năm 2003, bà được bầu vào nghị viện bang Hạ Saxony và từ năm 2003 tới năm 2005, đã là thành viên nội các của bang này, phụ trách về các vấn đề xã hội, phụ nữ, gia đình và sức khỏe. Năm  2005, bà được cử làm Bộ trưởng Liên bang về các vấn đề gia đình, người cao tuổi, phụ nữ và thanh niên trong nội các của nữ Thủ tướng Algela Merkel. Năm 2009, bà được bầu vào Quốc hội Đức. Ngày 30/11/2009, bà Von der Leyen được cử lên giữ chức Bộ trưởng Lao động và các vấn đề xã hội. Bà từng được coi là ứng cử viên chính từ liên minh các đảng cầm quyền CDU/CSU và đảng Dân chủ Tự do Đức cho chức Tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2010, nhưng cuối cùng đã phải mất vị trí này cho ông Christian Wulff...

Bà Von der Leyen có 7 người con (sinh lần lượt từ năm 1987 tới 1999). Chồng bà hiện nay là tiến sĩ y khoa, giám đốc một công ty phát triển kinh doanh thiết bị y tế... Mặc dầu rất bận bịu với việc sinh dưỡng một đàn con đông đúc như thế, nhưng người phụ nữ giàu nghị lực và khát vọng này vẫn thừa đủ phẩm hạnh để phấn đấu trở thành người phụ nữ nổi tiếng và được mến mộ thứ hai ở Đức trong hàng ngũ CDU, sau nữ Thủ tướng Angela Merkel. Bà cũng là nhà lãnh đạo đầy hiệu quả ở hai bộ trong chính quyền liên bang... Tất nhiên, người con gái của cựu thủ hiến bang Hạ Saxony đã có dư điều kiện để mượn không chỉ một người giúp việc trong gia đình mình...

Bà Von der Leyen là gương mặt quen thuộc của rất nhiều chương trình truyền hình. Bà rất dễ thu hút cảm tình của người xem vì khả ái, niềm nở, biết lý giải một cách  dễ hiểu và súc tích ngay cả các chủ đề  phức tạp và rối rắm nhất. Của đáng tội, một số đồng chí trong CDU có vẻ như không hài lòng lắm với bà vì bà có tiếng là người ương bướng và bất trị. Cách đây không lâu, bà gần như đã bị buộc tội phản bội, khi cuộc tranh luận chính trị về vai trò của phụ nữ trong nền kinh doanh lớn lên tới đỉnh điểm, bà đã lên tiếng dọa rằng bà sẽ ủng hộ một dự án tương ứng do phe đối lập trình lên Quốc hội. Thiên hạ đồn rằng, nữ Thủ tướng Merkel đã phải tốn rất nhiều công sức mới thuyết phục được bà Von der Leyen không làm như thế...

Trong quá trình thương thảo kéo dài giữa các lực lượng liên minh chính trị về thành phần nội các thứ ba của nữ Thủ tướng Merkel, cả hai bộ mà bà Von der Leyen từng nằm trong hai nội các trước đều bị buộc phải dành cho những người Dân chủ - Xã hội Đức (SPD). Khi đó, dư luận đã đồn rằng, bà Von der Leyen sẽ được trao cho chức Bộ trưởng Bộ  Y tế vì dẫu sao y khoa vẫn là chuyên môn quen thuộc của bà...

Tuy nhiên, bà Von der Leyen đã dứt khoát muốn có một vị trí nổi bật hơn trong thành phần nội các mới của nước Đức, khi bà Merkel lần thứ ba tái đắc cử chức Thủ tướng. Mục tiêu mà bà Von der Leyen hướng tới là ghế Bộ trưởng Ngoại giao. Tuy nhiên, cuối cùng cương vị này lại được giao cho ông Frank-Walter Steinmeier cũng thuộc lực lượng Dân chủ - Xã hội Đức (SPD).

Bà Von der Leyen đã lý giải việc mình có thể đảm nhận cương vị Bộ trưởng Ngoại giao bằng lý lẽ rằng bà có rất nhiều kinh nghiệm giao tiếp quốc tế. Tuy nhiên, theo đánh giá của báo chí Đức, bà Von der Leyen hoàn toàn có thể tận dụng những kinh nghiệm quốc tế phong phú của mình trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng... Khi đề cử bà vào chức vụ đứng đầu Bộ Quốc phòng, nữ Thủ tướng Merkel đã nhấn mạnh: “Von der Leyen luôn quan tâm đến các vấn đề quốc tế. Đây là một công việc khá thú vị và cũng đầy thử thách nhưng tôi tin cô ấy sẽ hoàn thành tốt vai trò của mình”.

Người tiền nhiệm của bà Von der Leyen trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng, ông Thomas de Maiziere, hiện nay đã trở lại nắm giữ chức Bộ trưởng Nội vụ (ông từng ở cương vị này từ năm 2005 tới năm 2009)...

Quân đội Đức hiện nay đang phải xử lý các vấn đề chính yếu của mình ở ngoài biên giới quốc gia. Bộ trưởng mới của Bộ Quốc phòng trong năm tới sẽ phải giải quyết việc đưa binh lính Đức rời khỏi lực lượng NATO đang đồn trú tại Afghanistan, điều hành các sứ mệnh bảo vệ hòa bình khác nhau tại những điểm nóng trên thế giới...

Tài tổ chức và những năng lực tranh biện sẽ rất có ích cho bà Ursula von der Leyen trong việc hoàn tất cuộc cải cách quân đội rộng lớn đã được bắt đầu từ vài ba năm trước, thiết lập trật tự đối với quá trình phân phối các hợp đồng sản xuất khí tài cho các nhà máy quốc phòng Đức, giải quyết vấn đề bổ sung nhân sự cho quân đội Đức sau quyết định bãi bỏ chế độ nghĩa vụ quân sự mới được đưa ra gần đây...

Vị trí Bộ trưởng Quốc phòng vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với bà Ursula von der Leyen. Những năm gần đây, những người tiền nhiệm của bà đều đã phải rời khỏi chức vụ này một cách bắt buộc, kèm theo những chuyện tai tiếng... Nếu người phụ nữ bé nhỏ này chiếm được cảm tình của 185 nghìn quân nhân và  70  viên chức quốc phòng trong các lực lượng vũ trang Đức, sử dụng một cách hữu lý và chỉn chu nguồn ngân sách 33,3 tỉ euro thì trong tương lai, bà hoàn toàn có thể trở thành người kế vị đương kim nữ Thủ tướng Angela Merkel, người mà tới cuộc bầu cử Quốc hội năm 2017 có lẽ sẽ không ra ứng cử vào chức lãnh đạo nội các Đức nữa.

Còn nếu bà Von der Leyen không thành công trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng thì đây sẽ là điểm khởi đầu để bà rơi vào vực sâu quên lãng trên chính trường Đức. Những trường hợp tương tự từng diễn ra trong lịch  sử nước Đức không chỉ một lần. Những Franz Josef Straus, Rudolf Scharping, Franz Josef Jung, Karl-Theodor zu Guttenberg, từng được dự đoán những tương lai rất tươi sáng khi mới bắt đầu ngồi vào các vị trí quan trọng nhưng rồi đều bị rớt đài vì những lý do khác nhau...

Trần Thanh Tịnh
.
.