Chấp hành pháp luật không bao giờ thừa

1. Trước đó, sáng 16/3, Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất đã khám xét hành lý của 4 tiếp viên trên chuyến bay VN10 của Vietnam Airlines từ Pháp đến Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất. Trong vali của tiếp viên tên Thủy và Quỳnh đều có 31 hộp kem đánh răng, bên trong ruột là thuốc lắc, tổng trọng lượng 2,18 kg, 12 hộp chứa ketamine (nặng khoảng 1 kg); hành lý của tiếp viên Ngân có 780 gram thuốc lắc; hành lý của Vân có hơn 2 kg thuốc lắc, 2 kg ketamine và cocain.

Khi mọi việc chưa ngã ngũ, dư luận chia làm hai luồng, một nửa cho rằng các cô bị lừa xách ma túy, một nửa cho rằng, các cô là những người làm nhiệm vụ đặc biệt, nhất định phải được trang bị kĩ năng, kiến thức pháp luật cần thiết để xử lý đối với những món hàng được thuê hoặc nhờ xách. Tôi thì cũng muốn tin theo luồng thứ nhất, rằng các cô bị người ta lợi dụng, chứ nếu biết đó là ma túy, chắc chắn rằng với trí tuệ, với sự hiểu biết, với trình độ được đào tạo bài bản, các cô sẽ không dễ gì đánh đổi tính mạng, tương lai của mình để đối mặt với tù tội và mất hết sự nghiệp như vậy. Theo thông tin từ báo chí thì khi biết trong các hộp thuốc đánh răng có chứa ma túy, các cô rất hoảng hốt, khóc lóc, khai nhận, thông qua một đồng nghiệp làm chung hãng đã nhận lô hàng kem đánh răng nặng hàng chục kg đưa về sân bay Tân Sơn Nhất. Một nữ tiếp viên đã trao đổi, thỏa thuận tiền công vận chuyển là hơn 10 triệu đồng, tức là mỗi người chỉ được nhận khoảng 2,5 triệu tiền công. Số kem đánh răng sau đó được chia ra cho từng người vận chuyển và bị hải quan phát hiện.

Các cô cũng cho biết, thời điểm đó, họ đang trong trạng thái mệt mỏi sau một chuyến bay dài và cũng sắp đến giờ bay về Việt Nam, nên khi nhận hàng, các cô chỉ kiểm tra qua loa và khi nhìn thấy những hộp thuốc đánh răng không có dấu hiệu nghi ngờ gì, các cô đã đồng ý vận chuyển thuê về Việt Nam. Không những thế, một trong 4 cô còn là tiếp viên trưởng, thì nó đã là một sự đảm bảo gần như là tuyệt đối vì đến tiếp viên trưởng có bao nhiêu năm kinh nghiệm còn không nghi ngờ gì thì những người kia cứ "auto" mà xách thôi.

Đó là phân tích theo hướng các tiếp viên bị người ta lợi dụng. Nhưng, cho dù có bị lợi dụng thật thì dư luận cũng đánh giá nghiệp vụ và ý thức chấp hành qui định của các cô là cực kỳ yếu kém. Bởi theo qui định của Vietnam Airlines, trước giờ bay của tất cả các chuyến bay quốc tế, tiếp viên đều phải ký cam kết không được mang hộ cầm hộ bất cứ thứ gì. Có thể nhẩm tính được ngay: Với giá của 3 loại kem đánh răng các cô mang về thì tổng số tiền nếu bán ra cũng chưa đến 20 triệu đồng cả vốn lẫn lãi. Thế nhưng, người ta sẵn sàng trả hơn 10 triệu đồng tiền công thì phải biết đặt dấu hỏi, sự thực đằng sau là gì, liệu có phải là một loại hàng hóa nào khác được ngụy trang bằng vỏ tuýp kem đánh răng hay không?

Câu hỏi đặt ra là kẻ chủ mưu là ai? Liệu cả 4 tiếp viên đều bị lợi dụng hay trong số đó có người biết rõ là ma túy nhưng vẫn nhận lời? Hiện công tác điều tra vẫn đang được tiếp tục làm rõ, thế nhưng dù có thế nào thì chúng ta phải khẳng định một điều, để tạo được một đường dây vận chuyển như thế này là phải có sự thân tình, sự đảm bảo độ tin cậy, nếu không phải là người nhà, bạn thân thì cũng phải là mối hàng làm ăn lâu năm. Danh tính kẻ chủ mưu chắc chắn sẽ được làm rõ trong nay mai, chứ không phải là một kẻ "chưa rõ danh tính" bất chợt gặp giữa đường giữa chợ.

Chiều 22/3, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định trả tự do cho 4 tiếp viên. Theo Cơ quan điều tra, sau khi nhận chuyển giao hồ sơ và vật chứng từ Chi cục Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất, căn cứ kết quả điều tra, ngày 21/3, các cơ quan chức năng đã họp, đánh giá toàn diện tài liệu, chứng cứ thu thập được và đối chiếu các quy định của pháp luật, bước đầu xác định: Khi 4 tiếp viên đang lưu trú tại Pháp thì có một đối tượng người Việt Nam nhờ chuyển hàng tiêu dùng là 327 tuýp kem đánh răng và 17 chai nước súc miệng về Việt Nam qua sân bay Tân Sơn Nhất, để gửi cho người nhà. Các tiếp viên này không biết bên trong 327 tuýp kem đánh răng nhận vận chuyển, có 157 tuýp bị đối tượng trà trộn, cất giấu ma túy; do vậy, chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự. Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh đã khởi tố vụ án “Vận chuyển trái phép chất ma túy” để điều tra làm rõ bản chất vụ việc, xử lý nghiêm các đối tượng có liên quan theo quy định.

2. Không hiểu vì sao mà tôi cũng như rất nhiều người, bạn bè, đồng nghiệp đều mong là các cô bị lợi dụng, các cô là nạn nhân của một đường dây, tổ chức buôn bán ma túy nào đó. Thực tế ngoài đời cũng như trong phim ảnh, có rất nhiều vụ đối tượng tội phạm dùng trăm phương ngàn kế để nhờ hoặc thuê người xách ma túy và cuối cùng người xách hàng thuê dính vòng lao lý.

"Bangkok Hillton" là một bộ phim kinh điển, là bài học cảnh giác cho những vụ mang vác hành lý hộ, trông đồ, xách thuê và cuối cùng phải đi tù dù bản thân họ hoàn toàn là nạn nhân. Nhân vật chính trong phim là một cô gái trong sáng, cô gái yêu một chàng trai là phóng viên ảnh. Trong kỳ nghỉ cuối tuần lãng mạn, anh ta đã giấu ma túy vào một ngăn trong hộp đựng chiếc máy ảnh mà anh ta đã tặng người yêu. Khi đến sân bay Thái Lan, cô gái bị hải quan nước này phát hiện ma túy trong chiếc máy ảnh, món quà tặng của anh chàng phóng viên. Cô gái hốt hoảng quay lại tìm người yêu thì anh ta đã cao chạy xa bay. Kết thúc phim đương nhiên là có hậu, nhưng đó chỉ là phim, ngoài đời xảy ra những tình huống tương tự nhưng lại không có một cái kết viên mãn.

Theo quan điểm của một số luật sư, ngay cả khi các tiếp viên này không biết số hàng xách thuê chứa ma túy thì vẫn có thể bị xem xét xử lý về hành vi buôn lậu và các hành vi vi phạm pháp luật khác nếu có.

Dù biết hay không biết, dù là nạn nhân hay là đồng phạm thì câu chuyện của các nữ tiếp viên chắc chắn sẽ là bài học cảnh tỉnh với nhiều người, đặc biệt là người trẻ hiện nay. Lỗi trước hết cần phải khẳng định thuộc về các tiếp viên. Nếu họ tuân thủ nguyên tắc mà Vietnam Airlines đã quy định, là tiếp viên không được xách thuê hàng hóa, thì chắc chắn họ sẽ không gặp tình huống nguy hiểm và đau xót như vừa qua.

Môi trường làm việc nào cũng đòi hỏi sự rèn luyện, thử thách. Càng sống trong môi trường đặc biệt, càng đòi hỏi bản lĩnh, sự nhạy cảm nghề nghiệp nhất định. Tôi đã từng gặp trong trại giam khá nhiều người đàn bà nông thôn, họ bị bắt và phải lĩnh những cái án dài liên quan đến ma túy. Chỉ một lần tặc lưỡi xách thuê ma túy trên một quãng đường chưa đến một cây số, họ đã phải trả giá đắt. Trong số đó, không ít người cho rằng mình bị oan, rằng mình không biết trong túi đó chứa gì, nhưng đối mặt với cơ quan pháp luật lại là câu chuyện khác. Cơ quan điều tra có đủ cơ sở, tài liệu chứng minh họ phạm tội vận chuyển ma túy và việc bị bắt giữ, lĩnh án không có gì là oan uổng.

Thế nên, bài học rút ra cho tất cả mọi người là phải tự mình nâng cao ý thức pháp luật, phải tự trang bị những kiến thức, kỹ năng sống cần thiết, phải ý thức được việc mình làm, đừng đẩy mình vào trạng thái bị động, khó xử khi những người nhờ vả là người thân, bạn bè, họ hàng... Nhất định nên xây dựng cho mình một nguyên tắc sống, biết nói không, biết từ chối khi gặp những tình huống tương tự, kẻo rồi, bắt được vạ thì má đã sưng.