Bắt pen: Trào lưu đáng lên án
Gần đây, mạng xã hội xuất hiện một trào lưu "ấn vào động mạch cảnh ở cổ" để tìm cảm giác lạ, hay còn được gọi một cách ngắn gọn hơn là "bắt pen". Trào lưu này nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng, đặc biệt là một bộ phận giới trẻ. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế đã đưa ra cảnh báo, đây là hành động đặc biệt nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong cho người chơi.
Trào lưu kỳ quặc
Thuật ngữ “bắt pen” có vẻ kỳ lạ với nhiều người, nhưng thực tế đây là một hành động đang lan truyền của giới trẻ trên mạng xã hội. Đây là hành động mà người tham gia sử dụng lực ấn vào một điểm cụ thể trên cơ thể, thường là vùng cổ, để tạo ra một cảm giác lạ lẫm hoặc gây cười. Trào lưu này được khởi xướng trên các nền tảng mạng xã hội, như: TikTok, Instagram và YouTube, nơi các video hài hước, sáng tạo luôn dễ dàng thu hút sự chú ý.
Trào lưu “bắt pen” nở rộ hơn sau khi một tài khoản TikTok có tên L.T đăng tải video mô tả toàn bộ cách thức thực hiện. Video này quay cảnh 2 học sinh ngồi đối diện nhau, một người dùng tay ấn mạnh vào động mạch cảnh ở vùng cổ người kia. Sau khi làm xong, đối phương sẽ có dấu hiệu lịm dần đi, rơi vào trạng thái mơ hồ. Thậm chí, muốn tỉnh lại, người đối diện phải tác động khá mạnh.
Theo chia sẻ của những người tham gia “bắt pen”, hành động này sẽ khiến cơ thể cảm thấy “phê pha”, kích thích. Chính vì tò mò nên nhiều người muốn thực hiện liên tục và rủ rê những người khác tham gia để có những trải nghiệm cùng nhau.
Đáng chú ý, video của L.T đăng tải đã thu hút hơn 3,5 triệu lượt xem, cùng hàng trăm nghìn người tương tác. Từ đó, “bắt pen” nhanh chóng lan rộng nhờ sự tham gia của những influencer (người ảnh hưởng) nổi tiếng. Những video này không chỉ đơn giản là những hành động vui nhộn mà còn là một cách thể hiện tính sáng tạo và cá tính của người tham gia. Chúng nhanh chóng thu hút sự tham gia của hàng triệu người, đặc biệt là giới trẻ và tạo nên một "cơn sốt" ngay trên các trang mạng xã hội.
Dù trào lưu này nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ không ít bạn trẻ, nhưng cũng không thiếu những ý kiến phản đối. Một số người cho rằng hành động này thực sự rất nguy hiểm, nếu thực hiện nhiều lần có thể ảnh hưởng đến tim mạch vì không thể lường trước được hậu quả, đó là hành động thiếu nhận thức của giới trẻ.
Sau khi trào lưu này nở rộ, nhiều chuyên gia y tế cho rằng, cảm giác thích thú chỉ diễn ra trong mấy giây nhưng hậu quả là vô cùng nguy hiểm, không thể lường trước được. Trào lưu này nguy hiểm tới tính mạng, bởi, mạch máu rất mềm, chỉ cần tìm đúng mạch, dùng tay ấn nhẹ thì máu sẽ ngừng lưu thông.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh - thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam cho biết, bản chất của trò chơi này là chèn ép động mạnh cảnh, gây cản trở lưu lượng máu lên não, gây tắc nghẽn mạch cảnh hai bên tạo cảm giác lâng lâng, “phê” giả tạo.
Ngoài cảm giác “phê pha”, lâng lâng, khi một người tiệm cận đến hơi thở cuối cùng, trò chơi có khả năng cản trở máu lên não, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tình trạng đột quỵ do thiếu máu não. Hành động này của giới trẻ đang đùa giỡn với chính sức khỏe, mạng sống của họ. 80% lượng máu nuôi não được vận chuyển qua 2 mạch cảnh trái và phải ở cổ. Hành động thực hiện ấn cổ vài giây không gây nguy hiểm, nhưng nếu ấn lâu vào 2 động mạch cảnh thì có thể gây ra thiếu máu não trầm trọng.
“Các tế bào não có thể bị tổn thương không thể phục hồi chỉ sau 5 phút thiếu máu. Hậu quả nghiêm trọng nhất có thể là đột quỵ hoặc trong trường hợp xấu hơn, tử vong. Đặc biệt, những người có tiền sử bệnh lý về tim mạch hoặc huyết áp có thể gặp hậu quả nghiêm trọng hơn, tử vong ngay lập tức nếu thực hiện hành vi này. Ngoài ra, việc chèn ép động mạch cảnh có thể làm xuất hiện các cục máu đông (huyết khối), khi huyết khối di chuyển lên não sẽ gây ra đột quỵ”, bác sĩ Mạnh cảnh báo.
Đua nhau bắt trend - giới trẻ có thể phải trả giá đắt
Đằng sau sự bùng nổ của trào lưu “bắt pen”, chúng ta có thể nhìn thấy sự thay đổi trong cách thức mà giới trẻ sử dụng mạng xã hội để thể hiện bản thân. Trào lưu này không chỉ là một hình thức giải trí, mà còn phản ánh một khía cạnh của xã hội hiện đại. Sự khao khát được chú ý và sự đổ dồn vào những hành động gây sốc, kỳ quặc để nổi bật. Việc sáng tạo ra những video thu hút sự chú ý, dù là thông qua hài hước hay thậm chí là sự nguy hiểm, có thể tạo ra những hiệu ứng lan tỏa không nhỏ.
Mạng xã hội cũng từng xuất hiện đủ loại trào lưu với món ăn độc lạ như trà sữa trộn hành lá, cà phê trứng bắc thảo khiến nhiều bạn trẻ đua nhau bắt trend. Những video này thường thu hút hàng triệu lượt xem nhờ vào tính chất "độc lạ" nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng.
Các chuyên gia y tế cảnh báo những món ăn theo trend chưa qua chế biến, pha chế đồ uống không an toàn hay thách thức ăn uống cực đoan tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra dị ứng, ảnh hưởng tiêu hóa, có thể gây nguy hiểm sức khỏe.
Hay như trào lưu bẻ đồ long đao (thanh gập lò xo tập tay) được chia sẻ rầm rộ trên các mạng xã hội hồi tháng 11/2023 cũng khiến nhiều bậc phụ huynh phải lo lắng. Những thanh đồ long đao này có lực gập từ 20-120 kg. Điều đáng chú ý, người lớn vô tư đưa thanh lò xo này thử thách những đứa trẻ chỉ mới vài tuổi, mà không biết rằng chúng tiềm ẩn những nguy hiểm khôn lường.
Ban đầu đây chỉ là một trò chơi trên mạng xã hội nhưng thử thách này nhanh chóng biến tướng thành những hành động nguy hiểm khi những đứa trẻ tham gia thực hiện. Như sự việc, một bé trai ở Hà Nội phải cấp cứu trong tình trạng mặt sưng nề, bầm tím nhiều vùng mũi, biến dạng lõm mũi phải, vỡ mũi do tham gia thử thách bẻ "đồ long đao" 30 kg tại trường.
Không kém phần nguy hiểm là trào lưu "sống ảo" dưới lòng đường. Một số nhóm người ngang nhiên chiếm dụng lòng đường để quay clip "câu view", "sống ảo". Mặc dù mọi người đều nhận thức được việc quay clip sống ảo dưới lòng đường có thể gây cản trở giao thông và nguy hiểm cho chính những người thực hiện thử thách lẫn người qua đường, nhưng một bộ phận giới trẻ vẫn cứ dại dột thử sức chỉ để gây cười hoặc thu hút sự chú ý.
Hồi tháng 8, trào lưu check-in bằng camera giám sát của Gen Z Hà Nội bị lên án. Các bạn trẻ tạo dáng chụp ảnh với mong muốn camera giám sát sẽ bắt trọn khoảnh khắc. Sau đó, thông qua ứng dụng iHanoi, các bạn trẻ dễ dàng trích xuất hình ảnh của bản thân, cắt ghép thành những đoạn clip đăng lên TikTok, Facebook để thu hút sự quan tâm.
Tuy nhiên, trào lưu này đã tạo ra những hành vi thiếu chuẩn mực, thậm chí vi phạm pháp luật. Một số người còn đề nghị xử phạt những người check-in tại các điểm lắp đặt camera giám sát, vì việc tập trung dưới lòng đường sẽ gây nguy hiểm, mất trật tự an toàn giao thông.
Liệu “bắt pen” hay các trend độc hại khác chỉ là một hiện tượng xã hội thoáng qua hay sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa mạng xã hội của giới trẻ? Điều này chắc chắn phụ thuộc vào sự thay đổi của các xu hướng và phát triển của các nền tảng mạng xã hội. Tuy nhiên, có thể thấy rõ rằng, dù trào lưu này có tồn tại lâu dài hay không thì sự sáng tạo và những thử thách "khó hiểu" luôn là một phần hấp dẫn không thể thiếu trong thế giới mạng xã hội.
Trào lưu "bắt pen" là một hiện tượng mạng đặc trưng của thời đại số, nơi mọi hành động nhỏ đều có thể gây chú ý và thu hút người xem. Tuy nhiên, những rủi ro về sức khỏe và sự thiếu trách nhiệm trong hành động này là những yếu tố cần được cảnh báo và xem xét kỹ lưỡng.
Trước sự nguy hiểm của trào lưu này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội (CDC Hà Nội) đã đưa ra cảnh báo, trên mạng xã hội đang lan truyền trào lưu "bắt pen" của giới trẻ nguy hiểm đến tính mạng.
Nguyên nhân sâu xa của trào lưu "bắt pen" là nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, thường muốn thử nghiệm những cảm giác mạnh mẽ và khác biệt. Tuy nhiên, cảm giác thích thú chỉ diễn ra trong mấy giây nhưng hậu quả của nó vô cùng nguy hiểm không thể lường trước được.
Theo CDC Hà Nội, một số tác hại của trào lưu “bắt pen” là gây thiếu máu não. Nếu thực hiện ấn vào 2 động mạch cảnh vài giây sẽ không gây nguy hiểm, nhưng nếu ấn lâu thì có thể gây ra thiếu máu não trầm trọng. Khi máu không được cung cấp đủ cho não, có thể dẫn đến chóng mặt, ngất xỉu hoặc thậm chí là tổn thương não. Các tế bào não bị thiếu máu 5 phút sẽ không thể phục hồi.
Trào lưu này còn có thể gây ngưng tim bởi hành động “bắt pen” có thể kích thích một số phản xạ trong cơ thể, dẫn đến ngưng tim đột ngột. CDC Hà Nội đặc biệt nhấn mạnh, trong một số trường hợp nghiêm trọng còn có thể dẫn đến tử vong.