AI khiêu dâm, con thú hoang trên mạng xã hội?

Deepfake bẩn mang gương mặt tội ác

Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo len lỏi vào từng ngóc ngách đời sống, thứ công nghệ từng được xem như trò tiêu khiển của giới kỹ thuật nay đã trở thành mối hiểm họa thật sự. Deepfake, những khuôn mặt bị đánh cắp, những giọng nói bị làm giả, không còn nằm trong phòng thí nghiệm. Nó bước ra ngoài đời, lạnh lùng như một quả bom chậm, đe dọa sự riêng tư, nhân phẩm và cả niềm tin của con người vào nhau.

Trên các nền tảng mạng xã hội, từ X, cái tên mới của Twitter, cho tới TikTok và nhiều nền tảng khác, từng ngày, từng giờ, những đoạn video khiêu dâm được tạo bằng AI xuất hiện, lan truyền với tốc độ của tin đồn. Mục tiêu của chúng thường là phụ nữ và người nổi tiếng, những người vốn phải sống giữa ánh đèn nhưng lại bị chính ánh đèn đó thiêu đốt. Theo báo cáo của Resemble AI, chỉ 3 tháng đầu năm 2025, thiệt hại do deepfake gây ra đã vượt 200 triệu USD, con số chưa thể đo đếm hết những tổn thương nằm ngoài tiền bạc.

Năm 2025, không gian mạng chứng kiến làn sóng giả mạo hình ảnh và video khiêu dâm chưa từng có. Trên X, nền tảng của Elon Musk, chính sách cho phép “nội dung người lớn” từ tháng 6/2024 chẳng khác nào mở cửa cho dòng nước đục. Hàng loạt tài khoản ẩn danh, thậm chí robot mạng, tung lên những đoạn video ngắn ghép mặt người thật vào cảnh trần truồng giả, thu hút hàng triệu lượt xem chỉ trong vài giờ.

Vụ giả mạo nữ podcaster Bobbi Althoff là ví dụ điển hình. Tháng 2/2024, khuôn mặt cô bị ghép vào hàng chục đoạn video khiêu dâm, biến X, nơi từng được xem là mạng xã hội ngôn luận, thành “ổ chứa” nội dung đồi trụy do trí tuệ nhân tạo tạo ra. Trớ trêu thay, X từng là nền tảng đầu tiên đặt ra quy định chống hình ảnh giả mạo bằng AI từ năm 2020, nhưng mọi quy tắc đều nằm trên giấy. “Họ có quy tắc, nhưng không có ý chí thực thi”, một chuyên gia an ninh mạng của Đại học Washington nhận định.

TikTok, dù kiểm duyệt gắt hơn, vẫn là mảnh đất phì nhiêu cho sản phẩm giả mạo nấp dưới vỏ bọc “nghệ thuật AI”. Các clip mang hashtag #AIart, hay ứng dụng “AI cởi áo” (Undress AI), cho phép tạo hình khỏa thân từ ảnh thật chỉ trong vài giây. Theo OECD, từ năm 2023, lượt tìm kiếm “người nổi tiếng giả mạo” tăng vọt, với các nạn nhân như Addison Rae hay Bella Poarch. Đến năm 2025, Meta báo cáo số vụ phát tán hình ảnh nhạy cảm giả tăng hơn 300% so với 2023. Dù video bị xóa nhanh, dấu vết kỹ thuật số vẫn còn, mỗi lượt xem là một lần vết thương bị khoét sâu hơn.

Phía sau những đoạn video giả mạo trơn tru là cả một bộ máy lạnh lùng của công nghệ. Các phần mềm như ổn định Khuếch tán (Stable Diffusion) hay Đường chạy ML (Runway ML) cho phép tạo phim chỉ từ vài tấm ảnh mẫu, với chi phí gần như bằng 0. Công cụ Sora 2 của OpenAI có thể dựng cảnh quay sống động từ một đoạn mô tả chữ , và cũng dễ dàng bị biến thành vũ khí bạo lực tình dục số.

Tại châu Á, thị trường ngầm buôn bán hình ảnh người nổi tiếng bị ghép giả nở rộ. 27% vụ việc deepfake toàn cầu xuất phát từ khu vực này, nơi công nghệ phát triển nhanh hơn cả khung pháp lý.

Khi công nghệ biến thành tội phạm

Theo Verfassungsblog (2024), hơn 96% video deepfake trên Internet mang nội dung khiêu dâm không có sự đồng thuận, trong đó 99% nạn nhân là phụ nữ. Từ Taylor Swift, Oprah Winfrey đến những người vô danh, hàng triệu gương mặt bị “sao chép” để phục vụ ham muốn và bạo lực ảo. Deepfake không chỉ xâm phạm quyền riêng tư mà còn trở thành một hình thức “revenge porn kỹ thuật số”, gây tổn thương tâm lý kéo dài.

Các nghiên cứu của Stanford và WIIS Global chỉ ra rằng phụ nữ và nhóm LGBTQ+ là đối tượng dễ bị nhắm đến nhất. Ở châu Á, nơi pháp luật thường đi sau công nghệ, tỷ lệ deepfake khiêu dâm tăng 27% mỗi năm, tạo nên thị trường ngầm lan rộng. Nhiều nạn nhân phải chịu quấy rối, tống tiền và kỳ thị xã hội, trong khi thủ phạm ẩn sau lớp vỏ ẩn danh của trí tuệ nhân tạo.

Trên phương diện xã hội, deepfake đang làm biến dạng môi trường mạng. Báo ORF (năm 2025) ghi nhận sự bùng nổ của bot khiêu dâm, đặc biệt ở Tây Ban Nha, tràn ngập các nền tảng X và TikTok, “lấp đầy” dòng thời gian người dùng. Cùng với đó là văn hóa body-shaming, quấy rối trực tuyến và sự xuống cấp đạo đức số. Khi hình ảnh, danh dự và niềm tin có thể bị làm giả chỉ trong vài giây, con người đứng trước một thử thách chưa từng có: bảo vệ nhân phẩm giữa kỷ nguyên công nghệ vô cảm.

Ở Việt Nam, các ứng dụng “AI cởi đồ” như DeepNude từng khiến nhiều người suy sụp khi hình ảnh bị phát tán. Ấn Độ đã ghi nhận trường hợp tự tử vì ảnh giả lan truyền, lời cảnh tỉnh không biên giới. Nó làm bình thường hóa bạo lực tình dục, bào mòn lòng tin vào mạng xã hội và tiếp tay cho tội phạm công nghệ cao. Ở Hàn Quốc, năm 2024 có hơn 1.300 vụ tội phạm tình dục deepfake, phần lớn nạn nhân là nữ sinh, khởi nguồn của phong trào #MeToo AI. Mỗi tháng có hơn 15.000 video mới trên các nền tảng ẩn danh; một video có thể bị tải và đăng lại hơn 300 lần/ngày, khiến việc “xóa sạch” gần như bất khả thi.

Luật pháp và cuộc đua với tội phạm ảo

Ở Mỹ, Đạo luật DEFIANCE 2025 đã cấm mọi nội dung khiêu dâm giả không đồng thuận, phạt tù đến 2 năm. Liên minh châu Âu, qua Đạo luật AI 2024 đã xếp deepfake vào nhóm “rủi ro cao”, yêu cầu gắn dấu nhận diện bắt buộc, với hình phạt tối đa 7 năm tù. Hàn Quốc đi đầu với Luật Phòng, chống tội phạm tình dục trực tuyến 2024, phạt đến 5 năm tù và buộc gỡ nội dung trong 24 giờ.

Ở Việt Nam, Bộ luật Hình sự (Điều 326) và Luật An ninh mạng 2018 cho phép truy tố hành vi “truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” bằng công nghệ số, mức phạt tới 7 năm tù. Một số đề xuất phạt tiền 500 triệu đồng, hợp tác Interpol và tăng giám sát xuyên biên giới. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là tính ẩn danh của AI. Khi kẻ phạm tội không có khuôn mặt, điều tra đôi khi giống như đuổi hình bắt bóng.

Để đối phó, cần phối hợp toàn diện: cá nhân nên hạn chế chia sẻ ảnh, dùng công cụ phát hiện giả (Hive Moderation, InVID); các nền tảng áp dụng hệ thống AI giám sát, dấu nhận diện bắt buộc, hợp tác phát hiện deepfake; chính phủ xây dựng đường dây nóng, chiến dịch giáo dục kỹ năng số, đặc biệt cho thanh thiếu niên.

Khi khuôn mặt của chính ta trở thành cái bẫy

Chỉ từ vài bức ảnh tưởng vô hại, trí tuệ nhân tạo có thể dựng nên một đoạn phim khiêu dâm thật đến mức khiến nạn nhân không còn nhận ra chính mình. Không có sự đồng thuận. Không có cách xóa bỏ. Và chưa có luật nào đủ nhanh để bảo vệ.

Deepfake đã trở thành tấm gương soi ngược: phản chiếu tham vọng của công nghệ và sự thờ ơ của xã hội. Khi mọi hình ảnh đều có thể bị làm giả, niềm tin vào sự thật lung lay. Bằng chứng hình ảnh, từng là nền tảng công lý, giờ phải chứng minh rằng nó không bị máy tạo ra. Không ai đáng phải sợ chính khuôn mặt của mình. Nhưng khi công nghệ đi trước đạo đức, và pháp luật phía sau, con người có thể trở thành nạn nhân của chính tiến bộ mà mình tạo ra.

Deepfake khiêu dâm là lời cảnh báo về một thế giới đang đánh mất ranh giới giữa thật và giả, giữa con người và sản phẩm của chính mình. Từ California đến Seoul hoặc London, nỗi sợ ấy có cùng một gương mặt, gương mặt của con người bị tước đoạt hình hài trong thế giới số. Chúng ta có thể xây dựng những hệ thống thông minh hơn, nhưng điều cần được phục hồi không phải là dữ liệu,mà là lòng tin, là nhân tính. Bởi nếu trí tuệ nhân tạo không có lương tri, thì phần còn lại của nhân loại buộc phải có. Khi hình ảnh và danh dự của con người có thể bị tái tạo chỉ bằng vài cú nhấp chuột, thì công lý không thể chậm hơn công nghệ. Nếu chúng ta không hành động, kẻ tiếp theo trong màn ảnh giả ấy, có thể chính là chúng ta.