Cảnh báo của siêu máy tính về biến đổi khí hậu
10:11 04/05/2025

Một nhóm nhà nghiên cứu Australia đã sử dụng siêu máy tính và máy mô phỏng khí hậu nhanh nhất Nam bán cầu - Gadi để giải mã sự chậm lại của dòng hải lưu vòng Nam Cực (ACC) và nguy cơ gây ra hậu quả thảm khốc, bao gồm cả sự biến đổi khí hậu lớn hơn và sự nóng lên toàn cầu diễn ra nhanh hơn.

Dòng chảy hội họa trăm năm
09:35 17/04/2025

Cách đây 1 thế kỷ, tháng 11/1925, một ngôi trường đào tạo mỹ thuật chính quy đầu tiên của Việt Nam chính thức đi vào hoạt động: Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, tiền thân Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam ngày nay.

Tản mạn về sách và... đọc sách
09:28 14/04/2025

Sách là “tập hợp một số lượng nhất định những tờ giấy có chữ in đóng gộp lại thành quyển”. Loài người, lúc đầu chưa có giấy, người ta viết lên các tấm đất sét, mai rùa, mảnh xương thú, da thú, các thanh tre, lụa, sau đó là giấy.

Những “khúc xạ” xung quanh thuyền cổ ở Bắc Ninh
08:41 13/04/2025

Cho đến nay, niên đại hai thuyền cổ mới phát hiện tại thị xã Thuận Thành (Bắc Ninh) vẫn chưa được xác định trên cơ sở khoa học, và cũng chính vì thế nhiều nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa, khảo cổ đã đưa ra những đoán định khá khác nhau, thậm chí có độ “vênh” về công năng, tên gọi cho đến nguồn gốc xuất xứ…, làm nên những “khúc xạ” đầy vẻ bí ẩn.

Luyện tập, thao diễn thủy quân thời xưa
09:14 12/04/2025

Nước ta có truyền thống thủy quân mạnh, dù không vươn ra làm bá chủ vùng biển, nhưng mỗi khi đất nước có chiến tranh, thủy quân ta đều đánh cho quân giặc thất điên bát đảo. Để thủy quân mạnh thì phải luyện tập. Thủy quân Đại Việt có truyền thống luyện tập chăm chỉ vào mùa thu hằng năm, khi nước sông lên cao. Sau này, sang triều Nguyễn, thời gian thao diễn cũng vào ngay những ngày đầu năm.

Chiến thuật pháo binh thời Nguyễn
08:29 30/03/2025

Nói đến pháo binh hiện đại, chúng ta đã quen với các thuật ngữ “bảng bắn”, “kế toán pháo”... Thời xưa, đa số đại bác đều bắn trực xạ, nhưng từ khi thuốc súng được cải tiến, tầm bắn xa hơn, đại bác đã bắn cầu vồng, thì thước bắn cũng ra đời.

Bùng nổ AI tại Trung Quốc:  Đi sau nhưng về trước?
08:19 30/03/2025

Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể không bắt nguồn từ Trung Quốc, nhưng đây là nơi công nghệ quan trọng này bùng nổ và đang len lỏi vào gần như mọi khía cạnh đời sống. Với ưu thế vượt trội về nhân lực và bóng dáng một chính sách tiếp cận tham vọng, Bắc Kinh có thể sắp vươn lên dẫn đầu cuộc đua marathon toàn cầu về AI.

Tản mản từ mộ vò Manunggul Philippines
08:48 15/03/2025

Tại Bảo tàng Nhân học Quốc gia ở Manila, Philippines, di vật nổi tiếng nhất là chiếc mộ vò Manunggul. Chiếc mộ vò này được các nhà khảo cổ học Mỹ phát hiện vào tháng 3/1964 tại hang Manunggul, đảo Palawan, vốn là một khu mộ cải táng có niên đại cách đây khoảng 2700 năm. Hang Manunggul sau được coi là "cái nôi của nền văn minh Philippines" bởi là nơi có những bằng chứng rõ nhất về sự hiện diện của di dân nói tiếng Nam Đảo từ Đài Loan tới quần đảo này.

Luật AI: Khi máy móc cũng cần tuân thủ luật
08:14 14/03/2025

Trí thông minh nhân tạo (AI) đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống ngày nay và mở ra một thời đại mới. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của AI cũng đặt ra nhiều thách thức pháp lý mới, bao gồm quyền riêng tư, trách nhiệm pháp lý, đạo đức trong sử dụng AI, và nguy cơ lạm dụng công nghệ này.

Cấp huyện trong lịch sử Việt Nam
09:51 10/03/2025

Cấp quận, huyện ở nước ta sắp kết thúc sứ mệnh lịch sử của mình. Vậy, trong lịch sử, sự hình thành cấp huyện thế nào?

Sông băng kể chuyện về Sao Hoả cổ đại
14:26 09/03/2025

Một bài báo được công bố trên Tạp chí Icarus hồi tháng 12/2024 đã mô tả, lập bản đồ và xác định niên đại về cách các sông băng và dòng chảy băng hà tạo hình vành đai Đông Bắc của lưu vực Hellas trên Sao Hỏa trong hơn 3 tỷ năm qua.

Kỳ bí Khèn Mông
08:29 08/03/2025

Khèn (đúng hơn, khèn bầu) là nhạc cụ đặc trưng của châu Á có lịch sử hơn 3.000 năm. Vùng Nam Trung Quốc, nơi có những bằng chứng khảo cổ sớm nhất về khèn và là nơi khèn có tính đa dạng cao nhất chính là quê hương của khèn. Trong các cây khèn, khèn của người Mông có nhiều nét độc lạ và kỳ bí nhất. Ở dạng gốc, khèn là một cây sáo với hộp âm là vỏ quả bầu khô. Hiện một nhóm Mông vẫn gìn giữ dạng khèn nguyên thủy này.

Cờ bạc là  bác thằng bần
09:07 03/03/2025

Có những lời răn dạy của ông bà mình từ đời xửa đời xưa, trải dài theo năm tháng, dù thời đại có thay đổi thế nào vẫn không lỗi thời, thí dụ: "Cờ bạc là bác thằng bần/ Cửa nhà bán hết chân tra vào cùm". Bần là nghèo khó, nghèo rớt mồng tơi. Tục ngữ có câu "Phú bất nhân, bần bất nghĩa" chưa hẳn đã đúng, chỉ vơ đũa cả nắm bởi dù tình huống nào, trường hợp nào cũng có ngoại lệ. Thế nhưng, hễ đã bần do cờ bạc, sát phạt đỏ đen ắt chẳng ai thương xót, cảm thông cho cái sự nghèo túng ấy.

UAV cáp quang trên chiến trường Ukraine: Công nghệ thích ứng với thực tế
08:26 02/03/2025

Cuộc xung đột Nga- Ukraine đang trở thành nơi để ứng dụng những công nghệ mới phục vụ cho nhu cầu chiến tranh hiện đại. Máy bay không người lái (UAV) đang ngày càng phổ biến hơn trên chiến trường. Trong quá trình đó, các bên tham chiến cũng luôn đưa ra những sự thay đổi, cải tiến cho cho phù hợp với tình hình thực tế.

Hoá thạch giống giun hơn 555 triệu năm tuổi viết lại lịch sử sự sống trên Trái Đất
10:17 01/03/2025

Sâu bên trong đá sa thạch cổ đại ở phía Nam Australia là một khám phá có thể thay đổi mọi thứ chúng ta biết về nguồn gốc sự sống trên Trái Đất. Các nhà khoa học đã khai quật được một hóa thạch nhỏ, chỉ dài vài cm nhưng có ý nghĩa quan trọng vì đây là một trong những loài của nhóm Ecdysozoa lâu đời nhất được xác nhận và là loài duy nhất được biết đến từ thời kỳ rất lâu trước vụ nổ Cambri nổi tiếng.

Kiêm chức, bớt quan
10:58 26/02/2025

Việc các quan chức kiêm nhiệm đã có từ lâu. Thời phong kiến, việc kiêm nhiệm giúp những vị quan có tài có thể phát huy được sở trường của mình, đồng thời giúp triều đình giảm bớt số lượng quan chức.