Cần xử lý nghiêm các sai phạm đã được Thanh tra Chính phủ kết luận

Qua đó, Thanh tra Chính phủ đã kết luận hàng loạt sai phạm tại địa phương trong việc quản lý, sử dụng đất khi cổ phần hóa (CPH).

Cụ thể, tại Công ty cổ phần công trình đô thị Gia Lai: UBND tỉnh Gia Lai, Ban Chỉ đạo CPH, UBND TP Pleiku và cơ quan chức năng đã buông lỏng quản lý, không kiểm tra, rà soát trước khi phê duyệt phương án CPH phần diện tích công ty kê khai không đúng với các quyết định, biên bản bàn giao (kê khai thiếu hơn 557 nghìn m² đất). UBND TP Pleiku ban hành văn bản, quyết định tạm giao công ty quản lý 4/10 lô đất trái thẩm quyền. Đến thời điểm thanh tra, 3 khu đất công ích với diện tích hơn 318.000m², các cơ quan chưa tiếp nhận, xử lý theo phương án CPH đã phê duyệt.

Tại Công ty cổ phần cấp thoát nước Gia Lai: UBND tỉnh Gia Lai, Ban Chỉ đạo CPH và cơ quan chức năng đã buông lỏng quản lý, không kiểm tra, rà soát diện tích đất công ty đang quản lý trước khi phê duyệt phương án CPH dẫn đến chênh lệch hơn 36.000m² đất; không ký hợp đồng cho thuê đất nhưng vẫn tính thu tiền thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; UBND thị xã Ayun Pa ban hành quyết định thu hồi đất của công ty trái thẩm quyền…

Tại Công ty cổ phần Chè Bàu Cạn: Diện tích đất công ty quản lý, sử dụng thực tế nhiều hơn 25ha so với diện tích kê khai nộp tiền sử dụng đất; cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trước khi ký hợp đồng thuê đất; không ban hành quyết định cho thuê đất, không có hợp đồng thuê đất là buông lỏng quản lý đất đai…

Trong việc quản lý, giám sát đầu tư đối với dự án có vốn ngoài ngân sách tại dự án đầu tư xây dựng Trường phổ thông Hoàng Diệu Asean do Công ty cổ phần Phát triển Văn hóa Giáo dục Cộng đồng Asean làm chủ đầu tư có nhiều sai phạm. Tài sản trên đất là tài sản công được xác định có giá trị gần 3 tỷ đồng nhưng UBND tỉnh Gia Lai thống nhất bán chỉ định tài sản, sau đó ban hành quyết định cho thuê đất không qua đấu giá là vi phạm.

Ngoài ra, dự án chậm tiến độ, liên ngành thống nhất tham mưu thu hồi, HĐND tỉnh có văn bản yêu cầu nhưng UBND tỉnh không xử lý theo quy định và đã cho phép điều chỉnh tiến độ để dự án tiếp tục hoàn thiện vào năm 2020; không đánh giá đầy đủ các điều kiện thực hiện và năng lực tài chính nhà đầu tư. Việc Cục thuế tỉnh Gia Lai quyết định miễn tiền thuê đất thời gian xây dựng cơ bản với số tiền hơn 712 triệu đồng là trái quy định.

Tại dự án Tổ hợp khách sạn và nhà phố thương mại, số 29 đường Nguyễn Văn Cừ, TP Pleiku do Công ty cổ phần Tập đoàn FLC làm chủ đầu tư: Sở TN&MT quyết định lựa chọn nhà thầu tư vấn thẩm định giá có dấu hiệu chèn số văn bản để hợp thức hóa hồ sơ và ký hợp đồng với đơn vị tư vấn xác định giá đất trước khi có quyết định phê duyệt đấu giá quyền sử dụng đất là sai quy định.

UBND tỉnh Gia Lai ban hành quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch, trong đó khu đất dự án được bổ sung hạng mục nhà phố thương mại là không phù hợp với mục đích, công năng được quy hoạch trước đó.

UBND TP Pleiku điều chỉnh tiêu chí về điều kiện, hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá, trong đó đưa ra các tiêu chí quá cao so với quy mô dự án đã hạn chế sự tham gia của các nhà đầu tư khác. Việc này là không đảm bảo cạnh tranh nhằm tạo lợi thế cho Tập đoàn FLC được giao đất, thuê đất không qua đấu giá. Mặt khác, khu đất dự án có mục đích là đất cơ sở văn hóa nhưng UBND TP Pleiku vẫn phê duyệt quy hoạch xây dựng dự án Tổ hợp khách sạn, siêu thị, nhà phố thương mại là vi phạm.

Địa phương còn chia tách dự án không đúng chủ trương đầu tư và quy hoạch chi tiết đã ban hành (tách phần chức năng đất siêu thị thành dự án riêng); tách thửa đất để cấp riêng GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với 90 thửa đất khi chưa thực hiện xong xây dựng nhà ở là sai quy định.

Ngoài ra, quá trình thực hiện các dự án điện gió trên địa bàn cũng có nhiều sai phạm. Tại dự án Nhà máy điện gió phát triển miền núi do Công ty cổ phần điện gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư và dự án Nhà máy điện gió chế biến Tây Nguyên do Công ty cổ phần năng lượng gió Chư Prông làm chủ đầu tư, Sở KH&ĐT cùng các sở, ngành chức năng không tổ chức thẩm định năng lực tài chính của các công ty này. Điều đó dẫn đến sau khi được cấp chủ trương đầu tư, chưa hoàn thành thủ tục đất đai, chưa đầu tư nhưng 2 công ty này đã bắt đầu chuyển nhượng cổ phần. Đến tháng 11/2021, 2 công ty này đã bán 99,7% cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài (Công ty EPVN W2 (HK) Company Limited).

Tại dự án Nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai do Công ty cổ phần đầu tư và phát triển phong điện Gia Lai làm chủ đầu tư không nằm trên các xã Yang Bắc, An Thành, Hà Tam (huyện Đăk Pơ) theo Văn bản 795/TTg-CN, 991/TTg-CN của Thủ tướng Chính phủ nhưng các sở, ngành vẫn tham mưu và UBND tỉnh Gia Lai ra quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, bổ sung diện tích các xã Yang Bắc, An Thành, Hà Tam mà không xin ý kiến Thủ tướng, dẫn đến một phần dự án thực hiện trên đất không có quy hoạch năng lượng...

Trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của các tổ chức, cá nhân được giao đất, cho thuê đất cũng có nhiều sai phạm. Điển hình là việc UBND tỉnh Gia Lai quyết định thu hồi hơn 600ha đất và tạm giao cho Công ty thủy điện An Khê - Ka Nak để thực hiện dự án xây dựng công trình thủy điện An Khê - Ka Nak nhưng không yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính là trái quy định. Tiếp đó, Cục thuế tỉnh Gia Lai quyết định miễn tiền thuê đất cho công ty này là vi phạm, có nguy cơ thất thu số tiền hơn 12,4 tỷ đồng.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh Gia Lai giai đoạn 2016-2020 và giai đoạn có liên quan về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm liên quan đến trách nhiệm quản lý, điều hành. Đồng thời, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai căn cứ kết luận thanh tra khẩn trương triển khai thực hiện, khắc phục, xử lý đối với các tồn tại, vi phạm; giao các cơ quan chức năng xử lý số tiền vi phạm phát hiện qua thanh tra với tổng số tiền hơn 409 tỷ đồng.

Chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra, xem xét xử lý theo quy định, khắc phục hậu quả các sai phạm. Quá trình xử lý nếu phát hiện có vi phạm pháp luật hình sự hoặc sai phạm không thể khắc phục thì chuyển hồ sơ sang cơ quan chức năng có thẩm quyền xử lý theo quy định, báo cáo kết quả về Thanh tra Chính phủ và chịu trách nhiệm toàn diện trong việc xử lý đối với vi phạm trong việc Cục thuế tỉnh Gia Lai miễn tiền thuê đất cho Công ty thủy điện An Khê - Ka Nak; vi phạm trong việc thực hiện dự án đầu tư xây dựng Trường phổ thông Hoàng Diệu Asean; vi phạm trong cấp phép khai thác khoáng sản không thông qua đấu giá 2 mỏ cát ở huyện Chư Sê và 1 mỏ đá ở huyện Ia Grai…

Đồng thời, đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh và các cơ quan liên quan rà soát, kiểm tra, làm rõ, xử lý theo quy định đối với 71/165 vụ khai thác, phá rừng trái pháp luật mà cơ quan kiểm lâm đã khởi tố chuyển cơ quan điều tra và 2 vụ việc đã được Thanh tra tỉnh Gia Lai kết luận có vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai (Công ty TNHH MTV Cà phê Gia Lai và Công ty TNHH MTV Chè Biển Hồ) chuyển cơ quan điều tra nhưng cơ quan Công an tỉnh Gia Lai đã tạm đình chỉ điều tra hoặc xử lý hành chính.

Về phía cơ quan trung ương, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng Cục thuế kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của Cục thuế tỉnh Gia Lai trong việc miễn tiền thuê đất cho Công ty thủy điện An Khê - Ka Nak trái quy định.

Ngoài các kiến nghị nói trên, Thanh tra Chính phủ cũng cung cấp thông tin đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định đối với các vi phạm trong lựa chọn nhà đầu tư, quản lý sử dụng đất đai và quá trình thực hiện các dự án: Dự án Tổ hợp khách sạn, nhà phố thương mại tại số 29 Nguyễn Văn Cừ, TP Pleiku và các dự án điện gió.

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan Công an địa phương phối hợp với Cục Thuế tỉnh Gia Lai để điều tra, xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản có dấu hiệu trốn thuế nhằm răn đe, ngăn chặn và truy thu thuế cho ngân sách nhà nước, nhất là các trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất có nguồn gốc là đất trúng đấu giá.

Được biết, UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành kế hoạch thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ. Trong đó, giao Sở Nội vụ chủ trì, tham mưu cấp có thẩm quyền tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh giai đoạn 2016-2020 và giai đoạn liên quan, thời gian hoàn thành trong quý IV/2024. Đối với các nội dung khác, UBND tỉnh Gia Lai yêu cầu các đơn vị, địa phương thực hiện theo thẩm quyền, trường hợp vượt thẩm quyền thì đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý.