Mất điện mùa nắng nóng
Nắng nóng 40 độ thời gian gần đây đúng như thơ của Trần Đăng Khoa “Nước như ai nấu chết cả cá cờ/ Cua ngoi lên bờ mẹ em xuống cấy”. Những gia đình thành phố có điều kiện thì “Ở nhà quạt phải mở ngay/ Điều hòa phải chạy suốt ngày, suốt đêm”.
Tất nhiên không phải ai cũng sung túc nên vẫn phải dùng quạt chạy bằng cơm “Nhà giàu máy lạnh thả ga/ Nhà nghèo quạt giấy quạt ra quạt vào”.
Điện cung cấp không đủ nên cán bộ viên chức được khuyến khích ăn mặc mát mẻ để tiết kiệm điện. Có gia đình thuê khách sạn ngủ cho qua cơn nóng bức mà đôi khi khách sạn cũng mất điện. Có nhà trốn nóng bằng cách chạy ra biển nghỉ mát. Rủi thay, đúng hôm, thành phố biển cúp điện. Thế là ra hành lang ngủ. Các khách sạn phải trang bị ngay máy phát điện, nếu không là mất hết khách.
Nắng nóng làm khổ người này nhưng cũng tặng niềm vui cho người khác. Một nhiếp ảnh gia có tiếng khoe chỉ khi nắng thế này thì mới chụp được toàn cảnh Nhà hát Lớn Hà Nội vắng tanh không một bóng người. Trước đây chỉ có thể chụp được như vậy vào một dịp duy nhất trong năm, đó là sáng tinh mơ ngày mồng 1 Tết.
Không rõ có phải vì giải nhiệt không mà ngài Thủ tướng Úc sang ta đã chọn thưởng thức món bia hơi dân dã trên phố Hà Nội. Ngài gây ấn tượng mạnh với hình ảnh giản dị: ăn bánh mỳ đường phố, uống bia hơi trong tiếng hô: “Một, hai, ba… Dzô!”. Hình ảnh của ngài được chia sẻ như người ta thường nói là quá hot, nghĩa là quá nóng. Rõ ràng việc hình ảnh cho thấy sự thanh bình của an ninh và an toàn vệ sinh thực phẩm của chúng ta đạt yêu cầu. Các trang ẩm thực quảng cáo ngay “Thủ tướng uống bia hơi Hà Nội, còn bạn sẽ uống bia hơi ở đâu?”. Nhớ năm nào một quán bún chả sau khi được Tổng thống Mỹ B. Obama tới dùng bữa đã đông khách gấp nhiều lần. Dân thường gọi là Bún chả Obama. Chỉ cần có người nổi tiếng tới ăn là lượng khách tăng lên không còn chỗ. Số người mua mang về cũng vượt quá mong đợi. Đấy, cứ lãnh đạo xứ tây ăn uống dân dã thì dân ta khen nắc nỏm, trong khi nhiều cán bộ xứ ta đi công tác, ăn uống dã chiến thì không mấy ai để ý. Thôi nhưng mà cũng nên khen cho các chủ cửa hàng biết quảng cáo nhanh như tranh thủ.
Lại nhớ có giai thoại, thiên tài âm nhạc Chopin có lần đi dạo qua một con phố, thấy tiếng đàn Piano chơi tác phẩm của ông bị sai. Ngoài cổng có tấm bảng nhỏ đề: “Cô giáo Anna. Học phí 5 zloty (tiền Ba Lan) 1 giờ”. Ông gõ cửa và báo cho cô Anna biết cô đã chơi sai như thế nào. Sau đó ông ngồi xuống chơi mẫu lại cho cô Anna nghe. Vài hôm sau, Chopin đi dạo qua phố đó, vẳng nghe tiếng đàn của cô Anne vẫn chưa thay đổi gì, chỉ có tấm bảng thì đề chữ “Cô giáo Anna, học trò của Chopin. Học phí 10 zloty một tiết”. Hai câu chuyện khác nhau ở chỗ tiếng đàn cô Anna thì tệ nhưng ẩm thực Hà Nội lại tuyệt vời. Tuy vậy sự nhanh nhạy trong quảng cáo là cái giống nhau đáng tham khảo.
Thời nay mà mất điện mới biết giá trị của chữ “điện khí hóa toàn quốc”. Mất điện tức là mất mạng internet, là ngắt giao tiếp. Cuộc sống số ngày nay giao tiếp qua Facebook, Zalo quá nhiều đến nỗi tương tác ngày thường trở nên ngơ ngáo. Trẻ con gặp nhau ít chơi các trò chạy nhảy hay đồ hàng nữa. Mỗi đứa một cái điện thoại chat với nhau qua games là vui vẻ, không làm phiền bố mẹ nữa.
Việc mất điện đẩy con người vào một trạng thái ngơ ngác khó tin. Thanh niên tự nhiên câm như hến chả biết nói gì.
Xem phim đôi khi khó chịu vì cái bốc phét một tấc đến giời như điệp viên 007, John Wick, các siêu anh hùng batman, superman, Chung Tử Đơn một mình diệt trăm địch thủ, thì khi mất điện cái bụp, khỏi phải xem bốc phét.
Phim hành động hay có cảnh cuối là vai nam chính toát mồ hôi gỡ một quả bom hạt nhân. Đồng hồ thì nhảy số như ma đuổi mà câu hỏi cắt dây xanh hay dây đỏ cứ quay cuồng trong đầu. Tự nhiên một bà lao công rút phích cắm, thế là quả bom tắt lịm. Xong phim.
Đang thời tiết này mà lại mất điện thì mới thực sự là mua đúng vé về tuổi thơ. Đó là cái thời thành phố thì thiếu điện, nông thôn thì dùng đèn dầu. Khi ấy người ta thường nhìn bầu trời đêm trong trẻo hơn. Nam thanh nữ tú tay trái chỉ trăng, tay phải viết thơ tình, còn trẻ con thì biết ngôi sao gần Trái đất nhất cũng có khoảng cách bằng 4 năm ánh sáng.
Mất điện thì tủ lạnh vô tác dụng nên chỉ có thể mua đồ tươi vừa đủ, không để dành. Ăn đến đâu gọn đến đấy, rất bảo vệ môi trường. Mất điện thì mọi trò vui chơi giải trí qua mạng cũng biến mất, không thể thức như cò vạc nữa. Đi ngủ sớm vừa tốt cho sức khỏe mà vợ chồng lại có cơ hội gắn kết tình cảm. Các nhà xã hội học đã chỉ rõ, cuộc sống càng tiện nghi với nhà nhiều phòng cùng các phương tiện giải trí online thì đời sống vợ chồng sẽ giảm mọi nhu cầu sinh đẻ và có xu hướng độc lập.
Vậy giảm đi một chút tiện nghi về diện tích và giải trí internet thì vợ chồng có tương tác tăng lên. Mà tương tác tăng lên thì dân số dồi dào. Các nhà kinh tế hiện đại khẳng định, những quốc gia có khả năng nhảy vọt thần kỳ phải có hai điều là đường lối kinh tế khôn ngoan và dân số càng đông càng tốt. Vậy thỉnh thoảng cúp điện thì cũng ích nước lợi nhà. Slogan thời nay nên là: “Đừng than vãn, hãy tương tác đi!”.