Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội có thể bị xử lý hình sự

Trả lời: Luật sư Nguyễn Tiến Trung, Giám đốc Công ty Luật Trung Nguyễn cho biết: Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội quy định người lao động làm việc theo hợp đồng lao động là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tại khoản 2 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động: "Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại Điều 86 và hằng tháng trích từ tiền lương của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 85 của Luật này để đóng cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm xã hội". Việc công ty không đóng bảo hiểm cho người lao động là vi phạm quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà người sử dụng lao động có thể xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động" theo Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau: Người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên thuộc một trong những trường hợp sau đây, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm: Trốn đóng bảo hiểm từ 50 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng; trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động.

Khung hình phạt cao nhất đối với tội "Trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động" là phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 năm đến 7 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.

Theo khoản 5 Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) pháp nhân thương mại phạm tội trốn đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động có thể bị phạt tiền từ 200 triệu đồng lên đến mức cao nhất là 3 tỷ đồng

Trường hợp lấy lý do kinh doanh khó khăn, 11 tháng nay công ty không đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động, công ty sẽ bị xử lý hình sự khi xác định có sự gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định và thuộc vào một trong các trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 216 Bộ luật Hình sự.