Xử lý nghiêm ô nhiễm môi trường ở làng nghề Đại Bái

Ngày 28/3, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố vụ án gây ô nhiễm môi trường đổ 122,820 tấn xỉ bã nhôm tại xã Đại Bái, huyện Đại Bái để điều tra, xử lý theo quy định.

Thực hiện kế hoạch của Bộ trưởng Bộ Công an về tổng rà soát, đấu tranh xử lý tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường và tham mưu giải quyết ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, Công an tỉnh Bắc Ninh đã quán triệt triển khai đến các đơn vị trực thuộc, Công an xã, phường, thị trấn và Đồn Công an khu công nghiệp để tổng rà soát.

Đại tá Bùi Duy Hưng, Giám đốc Công an tỉnh Bắc Ninh đã trực tiếp chỉ đạo các lực lượng khẩn trương triển khai các biện pháp nghiệp vụ để đấu tranh có hiệu quả với tội phạm này với mục tiêu là tiếp tục giữ vững và phát huy những kết quả đã đạt được trong giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường của tỉnh thời gian qua; tiếp tục xử lý và tham mưu xử lý toàn diện tình hình ô nhiễm và các vi phạm khác như vi phạm về đất đai, PCCC, an toàn điện, thuế…; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trước pháp luật.

Ngay trong ngày đầu triển khai, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường (Cảnh sát kinh tế) đã phát hiện một cơ sở đổ trái phép chất thải là bã, xỉ nhôm tại khu đất nuôi trồng thuỷ sản tại thôn Đại Bái, xã Đại Bái.

Cụ thể, qua công tác nắm tình hình, khoảng 17h ngày 14/3, tại khu Quan Nghè, xóm Trại, thôn Đại Bái, tổ công tác Phòng Cảnh sát kinh tế phát hiện, bắt quả tang bà Lê Thị Hồng, SN 1973, trú ở  Mẫn Xá, Văn Môn, Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh (là công nhân nấu nhôm thuê) đang sử dụng xe rùa vận chuyển xỉ thải phát sinh từ lò cô nấu nhôm của bà Nguyên Thị Thịnh, SN 1969, ở thôn Đại Bái, xã Đại Bái đổ trái phép ra khu đất phía sau lò nấu nhôm.

Tại hiện trường nơi diễn ra hành vi đổ thải, ghi nhận: Khu vực đổ thải là khu đất trống, có diện tích khoảng (10 x 25) mét, trên bề mặt có nhiều đống xỉ, dạng xỉ bã nhôm nhấp nhô, màu xám đen, cao khoảng 1 mét; số chất thải vừa bị đổ bằng xe rùa vẫn còn cháy, khói và mùi khét. Tổ công tác yêu cầu các đối tượng dừng hoạt động đổ thải, lập biên bản ghi nhận sự việc và mời những người liên quan về trụ sở Công an xã Đại Bái làm việc.

Xác minh ban đầu xác định: gia đình bà Nguyễn Thị Thịnh hoạt động cô nấu nhôm thủ công tại nhà từ năm 2014. Tại thời điểm kiểm tra, lò cô nấu nhôm của bà Thịnh đang hoạt động, có 3 công nhân là Phạm Văn Phấn, SN 1980 ở xã Thúy Sơn, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa; hai mẹ con bà Lê Thị Hồng, SN 1973 và Nguyễn Văn Lâm, SN 2001 cùng ở thôn Mẫn Xá, xã Vặn Môn, huyện Yên Phong nấu nhôm và phụ việc dọn dẹp lò nhôm.

Quá trình nấu nhôm thủ công từ năm 2014 có phát sinh xỉ bã nhôm được bà Thịnh trực tiếp đổ và chỉ đạo thợ nấu, phụ nấu nhôm sử dụng xe rùa đổ trực tiếp ra bãi đất phía sau vườn sát lò nấu nhôm. Thửa đất hộ gia đình bà Nguyễn Thị Thịnh đang sinh sống và hoạt động nấu nhôm thủ công là đất nông nghiệp, mục đích sử dụng là nuôi trồng thủy sản, không được cấp phép đất ở hay hoạt động kinh doanh sản xuất cộng nghiệp. UBND xã Đại Bái cũng không cấp phép cho cá nhân, đơn vị tổ chức nào chôn, lấp, đổ chất thải tại thửa đất này.

Sau khi phát hiện hành vi đổ thải trái phép, Phòng Cảnh sát kinh tế đã phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bắc Ninh, Viện KSND và các đơn vị chức năng tiến hành khám nghiệm hiện trường; phối hợp với Phòng kiểm tra tải trọng xe - Trung tâm điều hành giám sát giao thông vận tải, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh và các đơn vị liên quan tiến hành cân, xác định khối lượng xỉ bã nhôm đổ trái phép bãi đất nhà bà Thịnh là 122,820 tấn.

Được biết, từ đầu năm 2024 đến nay, Công an Bắc Ninh đã phát hiện, xử lý 287 vụ vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó, khởi tố hình sự 4 vụ, 7 bị can về tội “gây ô nhiễm môi trường”; xử lý hành chính 283 vụ, phạt tiền đối với 110 tổ chức, 178 cá nhân vi phạm; kho bạc nhà nước thu 7,163 tỷ đồng. Đại tá Phạm Văn Lương, Phó Giám đốc Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” xem xét, xử lý toàn diện, triệt để hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, PCCC và các vi phạm liên quan, chúng tôi chọn điểm đột phá để đấu tranh, xử lý nhằm “răn đe”, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”.

Chỉ đạo giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường làng nghề, Đại tá Bùi Duy Hưng, Giám đốc Công an tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu các lực lượng tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát, xử lý ô nhiễm môi trường, phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại các làng nghề, cụm công nghiệp (CCN), cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh; giao Phòng Cảnh sát kinh tế chủ trì phối hợp với các đơn vị triển khai các giải pháp nhằm giữ vững tình hình và thành quả đã đạt được trong xử lý ô nhiễm môi trường tại địa bàn Phong Khê (TP Bắc Ninh), xã Văn Môn (huyện Yên Phong), xã Phú Lâm (huyện Tiên Du) theo chỉ đạp của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, phối hợp với Công an xã kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các cơ sở hoạt động lén lút khi chưa đủ điều kiện, đồng thời tổng rà soát về tình hình ô nhiễm môi trường với quy mô toàn diện và lớn nhất từ trước đến nay.

Theo đó, Công an tỉnh tham mưu cho UBND tỉnh thành lập ban chỉ đạo đôn đốc, hướng dẫn công tác kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về môi trường tại CCN làng nghề Đại Bái. Trực tiếp Đại tá Phạm Văn Lương cùng Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Công Ký đã đến hiện trường kiểm tra, yêu cầu các chủ lò cô đúc chấp hành nghiêm quy định, tự tháo dỡ lo nấu, đồng thời xử lý các sai phạm về môi trường, an toàn điện, phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.

Trên tinh thần kiên quyết đình chỉ, tạm đình chỉ sản xuất, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính các hành vi vi phạm, yêu cầu phá dỡ lò đốt, ống khói, chỉ trong 3 ngày đầu thực hiện kiểm tra (từ 22/3 đến 25/3), Đoàn liên ngành kiểm tra 142 hộ, cơ sở sản xuất; tháo dỡ hoàn toàn 56 ống khói và lò đốt. Qua kiểm tra, 100% cơ sở đều vi phạm về môi trường, đoàn kiểm tra tiến hành lập biên bản, thông báo dừng hoạt động đối với 65 cơ sở, trong đó, buộc cắt điện dừng sản xuất 47 cơ sở, lập biên bản vi phạm hành chính để xử phạt 6 cơ sở.

Chủ tịch UBND huyện Gia Bình Nguyễn Công Ký cho biết, quan điểm là không khuyến khích phát triển nghề mới về cô đúc, tái chế phế liệu nhôm đồng; các cơ sở cô đúc, tái chế phế liệu nhôm đồng không đủ điều kiện hoạt động thì yêu cầu đóng cửa, dừng hoạt động. Theo lộ trình của tỉnh, đến ngày 15/4, huyện Gia Bình phải xử lý toàn bộ cơ sở gây ô nhiễm môi trường tại xã Đại Bái. Các cơ sở không đủ điều kiện hoạt động về đất đai, xây dựng, môi trường, an toàn điện, phòng cháy... phải dừng hoạt động. “Tuy nhiên, đến hôm nay (28/3), chúng tôi đã hoàn thành việc xử lý, phá dỡ các phá dỡ lò đốt, ống khói” – Chủ tịch UBND huyện Gia Bình Nguyễn Công Ký cho biết thêm.