Phỏng vấn một con cá heo
Cá: Phải. Quả là tôi có trí tuệ cũng khá, khiến nhiều nhà khoa học khâm phục. Nhưng nhà báo cứ yên tâm.
PV: Tại sao lại yên tâm?
Cá: Tại vì dù thông minh đến đâu tôi cũng biết giới hạn của mình.
PV: Xin anh nói rõ hơn về điều này.
Cá: Tôi đủ khôn để không thi đại học, không thi toán quốc tế và đặc biệt không thi bằng lái xe hơi.
PV: Lái xe hơi?
Cá: Ừ. Vì tôi biết cá mà ngồi lái xe thế nào cũng chết. Cá lấy đâu ra chân để đạp phanh xe?
Nói cách khác, tôi biết giới hạn của mình. Có lẽ đó là điểm duy nhất tôi sáng suốt hơn quý vị.
PV: Sáng suốt hơn?
Cá: Vâng. Ví dụ tôi vô cùng ngạc nhiên, vô cùng buồn cười khi thấy dư luận xã hội trên báo đài, trên mạng hay kêu gọi bà con "Hãy là người tiêu dùng thông minh".
PV: Câu ấy có gì sai?
Cá: Ối chao ơi, theo tôi thì sai hoàn hoàn. Bởi vì bà con ta là những ai? Là bác sĩ, là giáo viên, là kỹ sư, là xe ôm… đúng không nào?
PV: Đúng.
Cá: Mà bác sĩ thì giỏi chữa bệnh, kỹ sư thì giỏi thiết kế, giáo viên cần giỏi lên lớp, còn bác xe ôm thì giỏi thuộc đường.
PV: Chính xác.
Cá: Cuộc sống đã chứng minh từ lâu, giỏi cái này thì dốt cái kia, mới có thể giỏi chuyên sâu được.
PV: Ừ.
Cá: Vậy lý do gì bắt tất cả các thành phần ngoài giỏi chuyên môn của mình ra, lại phải giỏi thêm về an toàn vệ sinh thực phẩm.
PV: Ơ.
Cá: Càng phát triển, xã hội càng phân công chi tiết, kiến thức càng chuyên sâu, thông minh nhất là tất cả thành viên xã hội phân công mỗi cá nhân thông minh thật kỹ phần mình chứ chả bao giờ ôm đồm đủ thứ.
PV: Dạ.
Cá: Cho nên người dân sẽ thông minh khi đóng thuế để lập ra các cơ quan kiểm định thực phẩm, rồi tạo điều kiện và bắt buộc các cơ quan ấy làm thật tốt chuyên môn của mình, vì chỉ những cơ quan đó mới có phương tiện, có kiến thức và đào tạo các kỹ năng xét nghiệm.
PV: Vâng.
Cá: Bây giờ các cơ quan đó làm ăn chả ra gì, thay vì cải tạo nâng cấp hoặc cách chức họ thì dư luận lại quay ra hò hét: dân chúng hãy tự bảo vệ mình, có chán không cơ chứ.
PV: Chán lắm.
Cá: Cứ cái kiểu này mấy hôm nữa bác sĩ sẽ kêu bệnh nhân mua thuốc thông minh, cảnh sát sẽ kêu bắt cướp thông minh, giáo viên kêu học sinh lên lớp thông minh… cuối cùng là chả có ai chịu trách nhiệm chính. Một xã hội thông minh kiểu ấy cá heo này nghi là chả thông minh chút nào.
PV: Ừ nhỉ.
Cá: Tôi xin nhắc lại. Thông minh nhất là phân cấp và quy trách nhiệm thật chính xác rõ ràng, chứ không phải thân ai nấy lo, tự túc trang bị kiến thức cho mình. Tôi tin chắc rằng nếu xử sự như thế chả phải thông minh mà là ngốc tệ.
PV: Ái chà, anh không được nói như thế.
Cá: Tôi cứ nói, vì tôi đủ thông minh để hiểu cá đang được bảo vệ và lắng nghe.
