Chiều 18-12, triển lãm chuyên đề “Bản hùng ca Điện Biên Phủ trên không” do Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Công an nhân dân tổ chức đã khai mạc tại 28A Điện Biên Phủ, Ba Đình, Hà Nội. 

Trong căn phòng khách ấm cúng của gia đình họ Vũ trên phố Đặng Dung (Hà Nội) có đặt bàn thờ gia tiên; ở một góc là bức ảnh người thanh niên có nụ cười tươi tắn trong bộ quân phục bám đầy tuyết trắng giữa mùa đông của xứ sở Bạch Dương. Đó chính là Thượng úy phi công, Anh hùng LLVTND Vũ Xuân Thiều.

Trung tướng Lê Văn Tri từng là Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân, đề xuất và thực thi kế hoạch đánh pháo đài bay B.52 của Mỹ trên bầu trời Hà Nội trong Chiến dịch "Điện Biên Phủ trên không" tháng 12 năm 1972. Ông cũng là người trực tiếp phất cờ lệnh và chỉ huy trận không kích sân bay Tân Sơn Nhất trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa xuân năm 1975. 

Vào dịp kỉ niệm 45 năm Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không (tháng 12-2017), những cựu binh bộ đội tên lửa tổ chức nhiều hoạt động ôn lại những năm tháng hào hùng…

Trong 12 ngày đêm, lực lượng Công an Hà Nội đã sát cánh cùng các lực lượng vũ trang và nhân dân Thủ đô góp phần dệt nên chiến công ngoạn mục với chiến thắng "Điện Biên Phủ trên không", đánh bại hoàn toàn mọi sự nỗ lực leo thang chiến tranh của đế quốc Mỹ.

Đại tá Nurbatov, Trưởng Trung tâm huấn luyện nói với đồng chí Đỗ Thế Nhân: "Chúc mừng các đồng chí Bộ đội Tên lửa Phòng không Việt Nam. Đây là một kết quả bắn đạn thật ít khi đạt được trên trường bắn quốc tế này. Chúc các đồng chí sẽ giành được thắng lợi xuất sắc như thế khi về bắn máy bay Mỹ ở Việt Nam".

“Đặc biệt, thông qua cuộc trưng bày, thông điệp của chúng tôi muốn đưa ra là dù 45 năm đã trôi qua, nhưng tinh thần bất diệt của một “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” vẫn còn mãi. Người dân Việt Nam luôn dành tình cảm tốt đẹp cho người dân Mỹ, luôn hướng tới tương lai - chung tay xây dựng thế giới hòa bình”, bà Đào Thị Huệ cho biết.

Có lẽ chưa có một phi công nào trên thế giới có thể lập nên một kỷ lục kỳ diệu và phi thường như Đại tá, Anh hùng phi công Lâm Văn Lích (Nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 923): lái máy bay MIG 17 trong đêm tối trên bầu trời tỉnh Hòa Bình, chưa đầy 2 phút đã bắn hạ hai máy bay AD-6 của Không lực Mỹ…

Đã 45 năm trôi qua, nhưng với nhạc sỹ Phú Quang, nỗi niềm đau đáu nhất, ám ảnh nhất trong cuộc đời ông chính là ký ức về trận bom rải thảm tàn phá khu phố Khâm Thiên nơi gia đình ông sinh sống. Nhạc sỹ từng nhiều lần từng thổ lộ,  điều ám ảnh nhất về Hà Nội của ông chính là sự đau đớn, xót xa. Và cũng chính từ những cảm xúc tột cùng bi thương ấy, đã giúp ông có những tác phẩm về Hà Nội mà chỉ cần giai điệu ngân lên, ca từ như chất chứa nỗi lòng của cả một thế hệ người Hà Nội bung ra, mãnh liệt và da diết.

Tới thăm phòng làm việc của họa sĩ Trường Sinh nằm trong một con ngõ nhỏ trên đường Chùa Bộc (Hà Nội), người ta có cảm giác thoát qua những bề bộn, ồn ào của cuộc sống hối hả. Phòng làm việc được bài trí trang nhã, có cửa sổ nhìn ra hàng tre dịu mát.

Ngày 16 - 12, Sở VHTT Hà Nội tổ chức Lễ cắt băng khánh thành gắn biển lưu niệm 4 địa điểm bắn rơi máy bay Mỹ bảo vệ Hà Nội, giai đoạn 1965-1972. 

Chào mừng kỷ niệm 45 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, 71 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến, 73 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 28 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, ngày 15 - 12, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức khai mạc triển lãm “Trận Điện Biên Phủ trên không và Căn hầm Chỉ huy Tác chiến T1”. 

Hơn 300 hiện vật, tài liệu được trưng bày trong triển lãm “Đánh thắng B52” tại Bảo tàng Phòng không - Không quân đã tái hiện lại lịch sử 12 ngày đêm chiến đấu ngoan cường đáp trả cuộc tập kích ném bom Hà Nội vào cuối tháng 12/1972. Triển lãm mở cửa hết tháng 1/2018.

Hồ Hữu Tiệp nằm trong làng Ngọc Hà, quận Ba Đình (Hà Nội). Nơi đây đã ghi dấu tích chiến công xuất sắc của quân và dân Thủ đô trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” tháng 12-1972, khi bắn rơi tại chỗ máy bay B.52 - một loại máy bay ném bom chiến lược hạng nặng, tầm xa vốn được mệnh danh là “pháo đài bay” của không lực đế quốc Mỹ.

Hằng năm, cứ đến tháng 12, những ký ức hào hùng về trận “Điện Biên Phủ trên không” trứ danh (diễn ra từ đêm 18 đến hết đêm 29-12-1972) lại ùa về trong tâm khảm của người lính già Phạm Văn Chắt. Ông chính là người Tiểu đoàn trưởng (Tiểu đoàn tên lửa 72, Trung đoàn 285, Sư đoàn 363, Quân chủng Phòng không Không quân) đã chỉ huy bắn cháy “pháo đài bay” B52 rơi xuống hồ Ngọc Hà, Hà Nội.

Những hiện vật ghi dấu ấn Hỏa Lò của người cha cựu tù binh phi công Mỹ đã được lưu giữ cẩn thận để rồi nhiều thập kỷ sau, người con trai đã kỳ công đi cả vòng trái đất để thực hiện ước nguyện được “trở về” của người cha quá cố…

Với tầm nhìn chiến lược, từ cuối những năm 50 của thế kỷ trước, Bác Hồ và Trung ương Đảng đã chỉ đạo lựa chọn những quân nhân kinh qua thực tiễn chiến đấu và có trình độ văn hoá, đưa sang Liên Xô đào tạo về tên lửa phòng không. Đây là bước đi đầu tiên để hình thành tổ chức Bộ đội tên lửa.

Để có Mùa Xuân đại thắng 1975, những ai từng sống trên những con đường ra mặt trận, ít nhiều cũng đã chứng kiến các “Mùa Xuân chiến dịch”. Đó là những ngày lễ Nô-en, Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán, khi không quân Mỹ tạm ngừng ném bom và đặc biệt là sau khi Hiệp định Paris được ký kết. Gần nửa thế kỷ đã qua từ những ngày đó.

Có thể cả nước chỉ có hai làng chuyên thơ, đó là làng Chùa và làng Hưng Giáo ở Hà Tây (nay là Hà Nội). Vùng đất này vốn nổi tiếng làng nghề. Nhiều lắm. Làng thì đồ mỹ nghệ, làng làm nón, làng làm bún… Nghề phụ thành chính vì nó làm giàu được. Riêng hai làng Chùa và Hưng Giáo thì nghề phụ là làm thơ. Chả ra đồng nào. Nhưng mà vui.

Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” được ví như một mốc son của lịch sử đất nước, đập tan uy thế không lực của đế quốc Mỹ. Từ chiến thắng này, dư luận thế giới đã ngợi ca Hà Nội là “Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người”.