Ucraina chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống: Mỗi người một kiểu
Đông người tham gia
Ba ứng cử viên nặng ký nhất trong cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới ở Ucraina là thủ lĩnh đảng Các khu vực Victor Yanukovich, nữ Thủ tướng xinh đẹp Yulia Timoshenko (người vừa được bình chọn là nhà lãnh đạo có sức hấp dẫn nhục cảm hàng đầu thế giới trên trang web Hottest Heads of State và cựu Chủ tịch Quốc hội (Rada) Arseni Yatsenyuk.
Dự đoán theo các cuộc thăm dò dư luận khác nhau, có thể ông Yanukovich sẽ nhận được khoảng từ 25 tới 30% số phiếu bầu, còn bà Timoshenko - 15-20% và ông Yatsenyuk - gần 10%! Tất nhiên, đây mới chỉ là dự đoán. Thực tế cho thấy, các cuộc vận động tranh cử ở bất cứ quốc gia nào cũng ẩn chứa những bất ngờ. Ít ra là về mặt nguyên tắc.
Ông Yanukovich, bà Timoshenko, ông Yatsenyuk. |
Tiếp sau bộ ba trên còn có cả một đội ngũ đông đảo "thê đội hai" mà đứng đầu là thủ lĩnh cánh tả Petr Simonenko với số phiếu bầu cao nhất dự đoán là trên dưới 5%. Cũng xấp xỉ như thế là tỉ lệ phiếu bầu có thể sẽ nhận được của các ứng cử viên như đương kim Tổng thống Victor Yusenko, Chủ tịch Rada Vladimir Litvin, cựu chủ nhà băng Sergei Tigipko, nghị sĩ Anatoli Gritsenko, nữ nghị sĩ Inna Bogoslovskaya, thủ lĩnh của những lực lượng cực đoan Oleg Tyanibok và Natalia Vetrenko và những người hữu danh nhưng rất được ít công chúng biết khác… Họ thực sự là những ứng cử viên đóng vai "làm xôm trò" chứ không thể hy vọng vào một phép lạ giúp họ giành được chiến thắng.
Chinh chiến nhất
Phẩm chất này được báo chí Ucraina gắn với thủ lĩnh đảng Các khu vực Victor Yanukovich. Ông này giới thiệu mình như một nhà quản lý quân bình và cứng cáp, đã có nhiều kinh nghiệm lãnh đạo dưới chế độ Xôviết nhưng cũng rất biết thích ứng với điều kiện của một nước Ucraina mới.
Trong các diễn từ tranh cử, ông Yanukovich luôn nhấn mạnh tới mối quan tâm của ông đối với nhân dân lao động: ông lúc nào cũng chỉ nghĩ tới quyền lợi của họ và cảm thấy đau đớn trước cách điều hành đất nước của chính quyền đương chức, được lập nên sau "cách mạng cam"… Ông hứa sẽ lập lại trật tự trong nền kinh tế nếu đắc cử, khôi phục lại no ấm cho các gia đình Ucraina, tiến hành hòa giải với nước láng giềng Nga và cho phép tiếng Nga có quy chế chính thức ở Ucraina.
Những người ủng hộ thủ lĩnh đảng Các khu vực cho rằng, ông Yanukovich đã "nhận diện rõ" cuộc sống, đánh giá ông cao ở tính công bằng, sự ác cảm đối với những bài diễn văn tràng giang đại hải và khả năng tập hợp quanh mình một đội ngũ những chuyên gia thạo việc.
Tuy nhiên, các đối thủ của ông Yanukovich lại cho rằng, thủ lĩnh đảng Các khu vực là một người có tầm nhìn hạn chế và hay chịu ảnh hưởng của đội ngũ các đại gia hỗ trợ cho mình. Các đối thủ của ông Yanukovich cũng cho rằng, thủ lĩnh đảng Các khu vực quá bình dân trong cách nói cũng như quá yêu nước Nga nên dễ khiến Ucraina sẽ lại phụ thuộc quá đà vào Moskva…
Một trong những thành tích ấn tượng của ứng cử viên Yanukovich là thắng lợi chiến thuật của đảng Các khu vực trong việc thông qua tại Rada đạo luật về gia tăng mức lương tối thiểu, bất chấp sự phản đối của các lực lượng đối lập với họ. Ông Yanukovich còn có một lợi thế khác là khi ông làm Thủ tướng Ucraina, nền kinh tế nước này đã có những khởi sắc nhất định và cuộc sống của người dân ít nhiều đã là dễ chịu hơn hiện nay.
Của đáng tội, ông Yanukovich cũng có những "gót chân Asin". Ông từng bị kết án tù vì một số câu chuyện hình sự nào đó. Ông cũng phải chịu trách nhiệm về tình trạng phân liệt của chi nhánh đảng Các khu vực ở Kryme và những chuyện lình xình xung quanh ngôi nhà của ông tại khu biệt thự Mezhgorie (các đối thủ của ông Yanukovich cho rằng, đó là ngôi nhà đã được "đánh cắp" từ túi của nhà nước)… Ngoài ra, không hiểu vì sao mà các thành viên đảng Các khu vực và nhiều con cháu trong dòng họ Yanukovich như thể bị ma làm khi đi xe hơi và hay gây ra những vụ tai nạn giao thông chết người, luôn bị báo chí ầm ĩ bình luận…
Dẫu vậy, cho tới thời điểm hiện nay, thủ lĩnh đảng Các khu vực vẫn dẫn đầu về chỉ số tín nhiệm trong các cuộc thăm dò dư luận khác nhau ở Ucraina.
Hăng say lao động nhất
Đó là nữ Thủ tướng xinh đẹp Yulia Timoshenko, được đánh giá là chính trị gia ấn tượng nhất của Ucraina. Thạm chí đôi khi ngay cả các bộ y phục của bà Timoshenko (và giá tiền của chúng) cũng trở thành chủ đề để thảo luận trên các phương tiện thông tin đại chúng. Thế nhưng, việc chính dĩ nhiên không chỉ là y phục. Đương kim Thủ tướng Ucraina - đó là nhiên liệu, nhiên liệu, không ngừng nhiên liệu! khẩu hiệu chính yếu của chiến dịch vận động tranh cử của bà Timoshenko là: "Đang làm việc!". Ý muốn nói, những ứng cử viên khác chỉ quấy nhiễu, phá hoại, vô công rồi nghề, ba hoa khoác lác, còn bà Thủ tướng thì lúc nào cũng "đang làm việc", vì quyền lợi của đất nước và nhân dân!
Thế giới đang chìm trong khủng hoảng, Rada đang bị phong tỏa, các đại gia đang cắt xén lương công nhân, Tổng thống đang cãi nhau với hàng xóm - có cảm giác như ở xung quanh chỉ toàn những chuyện không hay. Thế nhưng, đã có bà Timoshenko! Và một khi người phụ nữ này vẫn đang tiếp tục làm việc trên ghế Thủ tướng thì mọi việc vẫn ổn. Và sẽ ổn hơn nếu bà trở thành Tổng thống mới của Ucraina. Đó chính là ý tưởng mà bộ tham mưu của bà Timoshenko muốn tuyên truyền tới từng cử tri một ở Ucraina.
Tuy nhiên, các đối thủ của bà Timoshenko lại nhìn thấy ở bà những nét tính cách khác. Theo họ, điểm yếu lớn nhất của bà là tính vô nguyên tắc tuyệt đối. Họ cũng chê bà vì cái mà họ cho là giáo điều và những phương pháp làm việc duy lợi, chứ không mấy chính danh…
Trong điều kiện khủng hoảng kinh tế, một quan chức cao cấp đương nhiệm như bà Timoshenko sẽ không dễ dàng để tranh thủ lòng dân khi vận động tranh cử. Tuy vậy, bà cũng đã đạt được một số kết quả: lương hưu và lương viên chức ở Ucraina đã được trả đúng kỳ hạn, các thỏa thuận về chất đốt với nước Nga vẫn tiếp tục có hiệu lực, sự suy giảm sản xuất đã bị ngăn chặn, lạm phát được kiềm chế trong những giới hạn hữu lý... Sống bây giờ cũng khó nhưng có thể sống được. Và nếu không có bà thì sẽ không được như thế… Đó là lập luận của Bộ tham mưu vận động tranh cử của bà Timoshenko.
Còn các đối thủ của bà Timoshenko lại cho rằng, bà Thủ tướng đương nhiệm không có một chiến lược kinh tế dài hơi và bà đang dồn đất nước vào vực thẳm nợ nần. Rằng dường như bà không làm gì để cải thiện hệ thống hạ tầng cơ sở ở Ucraina và không tiến hành những cuộc cải cách cấp thiết mà chỉ lo cho việc tranh cử…
Hiện bà Timoshenko cũng bị mang tiếng vì một số đồng minh chính trị của mình. Chỉ riêng trong năm 2009 đã có vụ tai tiếng. Đầu tiên là một chiến hữu rất trung thành với bà Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ Yuri Lutsenko đã vì quá chén mà làm ầm ĩ ở một sân bay Đức. Rồi đến lượt một thành viên khác của liên minh mang tên Yulia Timoshenko (BYUT), ông Victor Lozinsky đã bị buộc tội sát hại người đồng hương thất nghiệp tại gần thành phố Kirovograd. Tới tháng 10/2009 này, ba đại biểu nhân dân đại diện cho BYUT đã bị nghi ngờ là xâm hại tình dục trẻ em… Với một đội hình như thế, chiến đấu cho ghế Tổng thống là một việc không đơn giản.
Dẫu sao thì các cử tri ở miền trung Ucraina và một phần lớn ở phía Tây nước này vẫn tiếp tục tín nhiệm bà Timoshenko.
Trẻ nhất
Cựu Chủ tịch Rada, Arseni Yatsenyuk, sinh ngày 22/5/1974. Các chuyên gia chính trị đang gắng sức xây dựng hình ảnh ông này như một thủ lĩnh thế hệ mới, hiện đại, chưa hề dính vào vụ tai tiếng nào cả và không hề có mối quan hệ gì với các đại gia ở
Các cử tri thích ông Yatsenyuk vì ông trẻ trung, năng nổ, trò chuyện với công chúng không phải bằng ngôn ngữ của các khẩu hiệu mà thảo luận cụ thể về những công việc thiết thực. Nhiều cử tri thích ông Yatsenyuk vì cách tiếp cận độc đáo của ông đối với những vấn đề như Kryme, quy chế của tiếng Nga hay việc gia nhập NATO. Ông coi những chuyện này chưa thiết thân và ông muốn tập trung toàn bộ sự chú ý vào việc phát triển kinh tế đất nước.
Tuy nhiên, ông Yatsenyuk không có nhiều thủ pháp để thực sự biến những ý định của ông thành việc làm thực tế cải thiện đời sống nhân dân...