Điệp viên 007 - cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn

Nhân vật sống lâu hơn tác giả

Nhà văn Anh Ian Fleming (28-5-1908 - 12-8-1964) sinh ra trong một gia đình thượng lưu và từng làm việc trong cơ quan tình báo Anh trong những năm Chiến tranh thế giới thứ hai. Dưới vỏ bọc phóng viên, ông đã đặt chân tới nhiều nơi trên thế giới để thu thập thông tin cho MI-6. Năm 1953, Fleming đã cho xuất bản cuốn tiểu thuyết trinh thám đầu tiên với nhân vật chính là James Bond, tức điệp viên 007. Trong đời mình, ông từng viết cả thảy 12 tiểu thuyết và hai tập truyện ngắn với điệp viên 007 là nhân vật chính.

Cho tới nay, đây là một trong những nhân vật được xuất hiện trong nhiều tác phẩm văn học và điện ảnh nhất trên thế giới, mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ cho tất cả những ai liên quan tới việc tạo dựng và duy trì sức sống cho nó. Tính cho tới nay đã có hơn 100 triệu bản sách về James Bond được phát hành.

Sau khi Fleming bất ngờ qua đời vì một cơn đau tim trong khi đánh golf năm 1964, đã có không chỉ một nhà văn được mời viết  những tác phẩm mới với điệp viên 007 là nhân vật chính. Người đầu tiên được bà vợ góa của Fleming đồng ý cho viết tiểu thuyết về điệp viên 007 là một người bạn cũ của gia đình, nhà văn Kingsley Amis (1922-1995). Amis sinh ra ở London và đã phục vụ quân đội trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Oxford, ông đã đi dạy tiếng Anh tại Đại học Tổng hợp Swansea ở xứ Wales trong những năm 1959-1961, rồi ở Đại học Cambridge trong những năm 1961-1963 và ở Đại học Princenton… Amis xuất hiện trên văn đàn Anh trong tư cách một thi sĩ với tập thơ Tháng mười một nắng (1947). Những tác phẩm tiếp theo của ông cũng là thơ: Nếp nghĩ (1953) và Thử bút (1956). Tuy nhiên, chỉ sau khi tiểu thuyết Jim hạnh phúc xuất bản năm 1954, Amis mới thực sự được đánh giá cao và được trao giải thưởng mang tên nhà văn nổi tiếng Somerset Maugham.

Cũng nhờ tiểu thuyết này mà Amis được đánh giá như một trong những thủ lĩnh của phong trào sáng tác “Những thanh niên nổi giận” xuất hiện trong những năm 50 của thế kỷ trước trên “hòn đảo sương mù”. Ngoài Jim hạnh phúc, trong số những tiểu thuyết  gây ấn tượng mạnh nhất của  Kingsley Amis còn có Kết thúc (1974), Stanley và những người phụ nữ (1984), Những ông già chơi trống bỏi (1986, giải thưởng Booker), Những người sống trên đồi (1990), Cô gái Nga (1994)…

Năm 1965, Amis đã hoàn thành cuốn sách Hồ sơ James Bond mà trong đó ông trình bày những kết quả nghiên cứu của mình về những cuốn tiểu thuyết có nhân vật điệp viên 007 của người bạn quá cố. Cũng trong năm đó, ông đã cho in tác phẩm hài hước Sách của James Bond hay Tự mình là 007 dưới bút danh William Bill Tanner. Năm 1966, tác phẩm cuối cùng về điệp viên 007 của Fleming được xuất bản và đã được độc giả đón nhận nồng nhiệt. Thừa thắng xốc tới, Hãng Glidrose đã quyết định cho James Bond tái xuất giang hồ dù chỉ là trong các tác phẩm của những nhà văn khác nhưng phải đứng chung một bút danh là Robert Markham. Và bà vợ góa của Fleming đã đồng ý chọn người bạn cũ của chồng là Amis làm người đầu tiên thực hiện nhiệm vụ này. Amis đã đặt tên của tác phẩm viết về điệp viên 007 của mình là Đại tá Sun và cho xuất bản năm 1968 dưới bút danh Robert Markham… Tuy nhiên, cuốn sách này đã không được độc giả quan tâm đúng mức và phát hành rất tệ. Chính vì thế nên Amis đã không bắt tay vào viết thêm một tiểu thuyết nào về điệp viên 007 nữa…

William Boyd.

Trong số những nhà văn được chọn để thực hiện các đơn đặt hàng tiếp theo với điệp viên 007 có những gương mặt rất nổi tiếng như nhà văn Anh John Gardner  (1926 -2007, đã viết tới 16 tác phẩm với nhân vật chính là điệp viên 007); nhà văn Mỹ Raymond Benson (sinh năm 1955); nhà văn Anh Christopher Wood (sinh năm 1935)… Tất nhiên, không phải tác phẩm nào của họ cũng đạt được thành công như ý nhưng tất cả họ đều coi thử nghiệm với điệp viên 007 là những khoảnh khắc sáng tạo thú vị trong đời.

Hành trình không mỏi

Trong những năm gần đây, trước nhà văn William Boyd đã có hai nhà văn là Jeffery Deaver (tiểu thuyết Toàn quyền hành động, 2011) và Sebastian Faulks (tiểu thuyết Quỷ sứ không thích đợi, 2008) được hậu duệ của Fleming mời thực hiện các đặt hàng để viết tiếp về điệp viên 007.

Nhà văn Anh Sebastian Faulks (sinh năm 1953) đã xuất bản tiểu thuyết Quỷ sứ không thích đợi dưới tên họ của chính Ian Fleming ngày 28/5/2008, tức là ngày sinh lần thứ 100 của cha đẻ James Bond. Khi nhận được lời mời thực hiện nhiệm vụ này, Faulks đã tỏ ra ngạc nhiên nhưng vẫn rất vui vẻ đồng ý. Và ông đã hoàn thành tác phẩm của mình về điệp viên 007 với “sự cố gắng xây dựng những gì thú vị nhất vốn có trong các tiểu thuyết của Fleming như không khí mạo hiểm, sự phóng túng trong chi tiết và phong cách báo chí mà cho tới giờ vẫn không bị lỗi thời…”.  Khi Quỷ sứ không thích đợi được phát hành, gia đình của Fleming đã không giấu giếm sự vui mừng “vì khó có thể hình dung ra được món quà xứng đáng hơn cho lễ sinh nhật trăm năm của Fleming”. Trong thực tế, Quỷ sứ không thích đợi đã được bán rất chạy và trở thành sách best-seller.

Người tiếp theo viết sách về điệp viên 007 sau Faulks là nhà văn Mỹ Jeffery Deaver (sinh năm 1950) ở Chicago, bắt đầu viết văn ngay từ khi còn nhỏ và đã làm biên tập cho tạp chí văn học từ khi còn học ở trường phổ thông. Ông từng tốt nghiệp Khoa Luật thuộc Đại học Fordham ở New York. Deaver đã làm luật sư trên phố Wall 8 năm nhưng vẫn không làm sao thích được công việc thầy cãi trong phòng xử án.

Theo chính lời ông tâm sự, ông thích giải quyết mọi khúc mắc bên cốc bia trong các quầy bar hay quán rượu… Năm 1990, Deaver chuyển sang làm văn chuyên nghiệp với những truyện ngắn rất ấn tượng. Các tác phẩm của ông từng hai lần được nhận giải thưởng Ellery Queen (đây là bút danh chung của hai nhà văn Mỹ gốc Do Thái nổi tiếng chuyên viết truyện trinh thám Frederic Dannay và James Yaffe). Nhân vật quen thuộc của Jeffery Deaver là  chuyên gia hình sự bị liệt Lyncoln Rhymer… Deaver còn nổi tiếng là một nhà thơ và một người sáng tác ca khúc. Một số tác phẩm của Deaver được dựng thành phim, thí dụ như Người sưu tập xương với Densel  Washington và Angelina Jolie trong những vai chính…

Năm 2010, Deaver đã nhận được đặt hàng từ hậu duệ của Fleming để viết tiểu thuyết mới về James Bond. Và tác phẩm này, với nhan đề Toàn quyền hành động đã được xuất bản vào cuối tháng 5/2011. Trong tiểu thuyết này, James Bond, trước khi gia nhập hàng ngũ MI-6  đã từng phục vụ trong hải quân và chiến đấu ở Afghanistan… Cuốn sách này chỉ được phát hành với số lượng rất hạn chế: 500 bản, bìa da trắng sang trọng, được đựng trong một hộp kim loại do hãng xe hơi lừng danh Bdentley sản xuất bán với giá rất đắt…

Nói trước, bước sẽ qua?

Là nhà văn thứ ba trong những năm gần đây được lựa chọn để nối dài hoạt động của điệp viên 007 trong thời hiện đại, William Boyd  đang đứng trước một thách thức lớn: làm sao để tiểu thuyết mới về James Bond được phát hành rộng rãi hơn tác phẩm gần đây nhất của Deaver.

Boyd sinh ngày 7/3/1952 tại Accra, Ghana. Tuổi ấu thơ của ông trôi qua tại Ghana và Nigeria, nơi cha ông, một bác sĩ, và mẹ ông, một nữ giáo viên, từng làm việc. Khi William lên 9 tuổi, cậu bé được gửi về Scotland để theo học tại Trường Gordonstoun. Rồi nhà văn tương lai được vào học ở Trường Đại học Nice (Pháp), Đại học Glasgow và Trường Jesus College thuộc Đại học Oxford. Năm 1995, Boyd bảo vệ thành công luận án tiến sĩ triết học về sáng tác của thi sĩ Anh Percy Shelley.

Sau một thời gian ngắn làm nhà phê bình truyền hình trên tạp chí New Statesman, Boyd đã đi dạy tiếng Anh tại Trường St. Hilda thuộc Đại học Oxford.

Tác phẩm đầu tay của Boyd, Một người tốt ở châu Phi được phát hành năm 1981 và ngay lập tức được nhận những giải thưởng danh giá - giải mang tên nhà văn Somerset Maugham và giải Whitbread. Boyd đã hoàn thành tác phẩm này chỉ trong ba tháng. Về sau, Boyd đã dựa trên cuốn tiểu thuyết đầu tay để viết kịch bản phim và tác phẩm điện ảnh này đã được công chiếu năm 1994.

Tiếp theo là những tiểu thuyết Chiến tranh kem (1982), Những ngôi sao và những đường băng (1984), Quan hệ học đường (1985), Những thổ lộ mới (1987), Bãi biển Brazaville (1990), Buổi trưa xanh (1993), Tầu bọc thép (1998)… Gần như cuốn sách mới nào của Boyd khi xuất hiện đều gây nên sự kiện trong làng văn nước Anh và nếu như chúng không được trao giải thưởng thì cũng có mặt trong các danh sách đề cử vào các giải thưởng văn học danh giá.

Boyd là còn tác giả ăn khách của các kịch bản phim.

Khi trả lời phỏng vấn cho BBC News, Boyd thổ lộ rằng ông đã nhận ngay lời mời chấp bút tiểu thuyết mới về điệp viên 007 vì “triển vọng này đối với tôi là rất hấp dẫn và hào hứng, bởi thách thức như thế thì nhà văn chỉ có được một lần trong đời”. Boyd cũng cho biết rằng, ông được đọc sách của Ian Fleming lần đầu là nhờ cha ông. Trong tất cả các tiểu thuyết về James Bond, Boyd thích nhất là cuốn Từ nước Nga với tình yêu. Boyd cũng cho biết rằng, trong đời mình ông không chỉ một lần được “liên đới” với James Bond: Ian Fleming từng là nhân vật trong tiểu thuyết của ông Trái tim con người, xuất bản năm 2002. Tiểu thuyết này về sau cũng được chuyển thể thành phim truyền hình. Một số diễn viên từng đóng vai điệp viên 007 như Sean Connery, Pierce Brosnan và Daniel Craig cũng từng tham gia vào các bộ phim chuyển thể từ sách của Boyd.

Corinne Turner, Giám đốc Hãng Ian Fleming Publications nhận xét rằng, phong cách viết văn của William Boyd rất gần gụi với Ian Fleming và chính những cuốn sách trinh thám của Boyd hiện nay đang lấp đầy khoảng trống mà cố văn sĩ Fleming có thể giữ được nếu bây giờ ông còn sống.

Cho tới thời điểm hiện nay, chỉ mới có thông tin rằng, nội dung cuốn tiểu thuyết mới về điệp viên 007 sẽ diễn ra trong những năm 60 của thế kỷ trước. Dưới ngòi bút của Boyd, James Bond sẽ quay trở lại với hình ảnh kinh điển của mình. Dự kiến tiểu thuyết mới về James Bond sẽ được phát hành vào mùa thu năm 2013, nhân dịp kỷ niệm 60 năm xuất bản tiểu thuyết đầu tiên về điệp viên 007 Sòng bạc Hoàng gia.

Mùa thu năm nay người ta sẽ công chiếu bộ phim mới Skyfall về James Bond với vai chính do nam tài tử Daniel Craig đóng