Bạo loạn ở Kyrgyzstan: Lại “cùng tắc biến”
Xung đột đẫm máu đã bùng nổ tới đêm khuya. Và sáng hôm sau, làn sóng biểu tình kèm theo đập phá đã lan ra nhiều địa phương khác, kể cả thủ đô Biskech. Và chỉ sau vài ngày hỗn loạn đẫm máu, phe đối lập đã tuyên bố làm chủ đất nước. Tổng thống bị lật đổ Kurmanbek Bakyiev phải bỏ chạy về miền
Những gì mới diễn ra ở Kyrgyzstan xem ra rất giống với cuộc "dân nổi can qua" từng diễn ra ở đất nước Trung Á này cách đây 5 năm. Cũng chính khi trong tình thế "cùng tắc biến", sự công phẫn của quần chúng nhân dân cộng với các khẩu hiệu chính trị rất hào nhoáng và các vụ đập phá theo kiểu vô chính phủ (tất cả những gì đã tạo nên cái gọi là "cuộc cách mạng hoa tuy líp") đã đưa thủ lĩnh phe đối lập lúc đó là ông Kurmanbek Bakyiev lên chức Tổng thống. Gậy ông đập lưng ông, giờ đây phe đối lập đã sử dụng đúng bài bản mà ông Bakyiev đã triển khai để lật đổ chính ông.
Mùa nổi loạn
Đã từ không chỉ một năm nay tại Kyrgyzstan, mùa xuân đã trở thành thời điểm thuận lợi cho những lực lượng không hài lòng với chính quyền đương nhiệm tụ họp cùng nhau để thử "chọc trời khuấy nước" muốn tới đâu thì tới. Có nhiều lý do để dẫn tới việc này mà trong đó, thời tiết ấm áp có lẽ cũng là một lý do quan trọng để tập hợp quần chúng ngoài trời.
Mùa xuân năm ngoái (2009), phe đối lập cũng đã huy động khá đông những người ủng hộ mình tiến hành những cuộc biểu tình phản đối chính phủ nhưng khi đó, ông Bakyiev đã tìm ra được một giải pháp khôn ngoan: tuyên bố tiến hành bầu cử Tổng thống trước thời hạn. Bằng cách có vẻ như chiều theo ý phe đối lập, ông Bakyiev đã hạ được nhiệt trên chính trường
Và cơ hội mới đã tới với phe đối lập ngay từ đầu năm 2010. Do những khó khăn có thể là khách quan, giá điện và nước sưởi ấm ở Kyrgyzstan đã tăng khá mạnh ngay từ tháng 1/2010 vì chính phủ muốn sử dụng biện pháp này để có thể có khả năng tài chính nhằm hiện đại hóa hệ thống nhiên liệu của đất nước. Họa vô đơn chí, đồng thời với việc đó là sự tăng giá của điện thoại di động khi chính sách thu tiền nối mạng được áp dụng… Ngay lập tức, giá lương thực thực phẩm cũng tăng…
Thực ra, chính phủ
Sự bất mãn của nhân dân, nhất là những người ở tầng lớp thấp, ngày càng tích tụ. Phe đối lập đã không bỏ lỡ cơ hội này và tới trung tuần tháng 3/2010, đã tiến hành tập hợp lực lượng và đưa ra tối hậu thư đối với chính quyền của Tổng thống Bakyiev bãi bỏ việc tăng giá điện và nhiên liệu, thu hồi về cho nhà nước các xí nghiệp mang tính chiến lược mà phe đối lập cho rằng đã được tư nhân hóa theo những điều kiện tư lợi; bãi chức một số người họ hàng của Tổng thống mà phe đối lập cho rằng đã tham ô và tham nhũng nặng nề…
Phe đối lập đã dọa rằng, nếu những điều kiện mà họ cho là chính đáng như thế không được thực hiện thì họ sẽ lại làm cho
Lực lượng nổi dậy tấn công xe cảnh sát. |
Mượn gió bẻ măng
Những xáo động ở thành phố Talas đã bùng nổ một ngày trước khi bắt đầu những hoạt động phản đối chính thức mà phe đối lập dự định tiến hành ở nhiều nơi trên lãnh thổ
Tuy nhiên, đối với phe đối lập, những gì liên quan tới ông Shernyiazov chỉ là cái cớ để quá mù ra mưa nên ngay cả khi ông này đã được trả lại tự do, đám đông vẫn vây quanh trụ sở chính quyền Talas tới cả nghìn người. Họ đòi hỏi Tỉnh trưởng Talas phải "đứng về phía nhân dân"… Mọi sự cứ thế trở nên cực kỳ căng thẳng, làm hàng chục người chết và hàng trăm người bị thương. Lực lượng cảnh sát nhìn chung đã tỏ ra thụ động và hậu quả là chính những cảnh sát viên đã trở thành nạn nhân của những nhóm du thủ du thực hiếu chiến…
Và chỉ trong một tuần, những đám đông ngoài đường phố, với sự kích động của các thủ lĩnh đối lập, đã lật đổ được chính quyền
Lối cũ ta về…
Không mấy ai tắm hai lần trên một dòng sông, nhưng rõ ràng là
Oái oăm là ở chỗ, không có gì đảm bảo là những thủ lĩnh của phe đối lập, hiện đang ở đỉnh cao quyền lực, sẽ có thể hành xử khá hơn những người tiền nhiệm. Chính vì thế nên
Bà Rosa Otunbayeva sinh năm 1950, từng tốt nghiệp Khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp quốc gia mang tên Lomonosov ở Moskva (MGU). Phó tiến sĩ triết học (1975) với luận văn "Phê phán những luận điểm xuyên tạc phép biện chứng Mác-Lênin của các nhà triết học thuộc trường phái Năm 1981, bà Rosa Otunbayeva chuyển sang làm công tác đảng và đã trở thành Phó Bí thư Thành ủy Frunde (tức thành phố Biskech hiện nay). Trong những năm 1986-1989, là Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Ngoại giao nước Cộng hòa Xôviết Bà Rosa Otunbayeva đã li dị chồng. Bà thông thạo các ngoại ngữ Nga, Anh và Pháp. |