Thủy tướng Shinzo Abe: Ngoạn mục chiến thắng vòng bầu cử sớm

Thứ Hai, 20/11/2017, 09:03
Vừa qua, liên minh cầm quyền giữa đảng Tự do Dân chủ (LDP) của đương kim Thủ tướng Shinzo Abe và đảng Công minh đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử Hạ viện Nhật Bản lần thứ 48. 

Có thể nói, chiến thắng này đã mở đường cho ông Abe trở thành thủ tướng có thời gian lãnh đạo dài nhất trong lịch sử Nhật Bản.

Truyền thông dự báo, chiến thắng này sẽ tạo bước tiến cho LDP và ông Abe đẩy mạnh tiến trình sửa đổi Hiến pháp. Phát biểu trên truyền hình, Thủ tướng Abe nói muốn nhận được sự ủng hộ của cả các nghị sỹ thuộc đảng phái khác trong nỗ lực sửa đổi Hiến pháp.

Ông Abe cũng cam kết sẽ tiến hành tăng thuế tiêu dùng từ 8% lên 10% kể từ tháng 10/2019 để tăng cường đảm bảo phúc lợi xã hội và cho phép các nhà máy điện hạt nhân đảm bảo tiêu chuẩn an toàn được vận hành trở lại.

Giới quan sát cho rằng, bầu cử trước hạn là cách để Thủ tướng Abe giải quyết cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở Nhật Bản khi đảng LDP vừa nhận thất bại trong cuộc bầu cử Hội đồng thành phố Tokyo và lời chỉ trích thiên vị bạn thân trong việc mở rộng hoạt động hai tổ hợp giáo dục. Những ý kiến về cuộc bầu cử trước hạn sẽ xóa nhòa những cáo buộc thiên vị trước Quốc hội.

Khi tiếp tục tại nhiệm thêm một nhiệm kỳ nữa, Thủ tướng Abe được dự báo sẽ đối mặt với nhiều thách thức như dân số già hóa, tỷ lệ sinh thấp và đặc biệt là vấn đề căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên...

Toan tính chiến lược

Cuối tháng 9, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã chính thức giải tán Hạ viện, mở đường cho cuộc tổng tuyển cử sớm ở “đất nước mặt trời mọc” được ấn định vào ngày 22-10. Tổng tuyển cử đúng thời hạn ở Nhật Bản dự kiến diễn ra trước tháng 12-2018, vì thế người dân Nhật Bản không khỏi bất ngờ khi Thủ tướng Abe quyết định đặt cược vào một cuộc bầu cử sớm hơn hẳn 1 năm so với quy định.

Giải thích về quyết định này, ông Abe nhấn mạnh bầu cử là điều mà Nhật Bản cần vào thời điểm hiện nay để giúp đất nước vượt qua các cuộc khủng hoảng, bao gồm vấn đề dân số già và mối đe dọa từ Triều Tiên.

Bầu cử sớm là cơ hội để Thủ tướng Shinzo Abe loại bỏ uy thế của nữ Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike.

Rõ ràng, ông Abe nhận ra đây là thời điểm tương đối tốt khi đảng LDP cầm quyền đang nhận được sự ủng hộ của cử tri, và kết luận rằng nguy cơ của việc chờ đợi còn lớn hơn nguy cơ của việc tổ chức bầu cử.

Trong chiến lược của mình, bầu cử sớm là cơ hội để Thủ tướng Nhật Bản vực dậy hình ảnh của mình vốn bị sụt giảm nghiêm trọng nhất sau những bê bối cá nhân hay thành viên nội các của ông Abe đã phải từ chức vì các cáo buộc trong xử lý tài liệu quân đội. Mức tín nhiệm của ông, vốn giảm xuống dưới 30% mùa hè vừa qua sau một loạt sai lầm, nay đã tăng trở lại 50%.

Mới đây, ông đã tiến hành cải tổ nội các, sa thải một số nhân vật không được lòng dân. Tiếp đó, sự kiện Triều Tiên đưa về cho ông nhiều lợi thế. Đa số người dân Nhật Bản đang ủng hộ chính sách cứng rắn của ông trong vấn đề an ninh giữa lúc căng thẳng giữa Nhật Bản với nước láng giềng Triều Tiên “nóng” lên tới đỉnh điểm.

Giới quan sát cho rằng mặc dù nhiệm kỳ 4 năm của Hạ viện gồm 475 thành viên sẽ kết thúc vào tháng 12/2018 nhưng ông Abe đã lựa chọn thời điểm “vàng” để tuyên bố bầu cử sớm nhằm đảm bảo một chiến thắng cho đảng LDP và giành được ưu thế ở cả hai viện Quốc hội trong bối cảnh các đảng đối lập đang rạn nứt và chưa sẵn sàng cho bầu cử.

Đơn cử như, đảng Dân chủ - đảng đối lập lớn nhất - đang rối loạn hơn bao giờ hết sau khi chủ tịch đảng này từ chức. Thủ tướng Abe tận dụng việc này nhằm củng cố quyền lực của ông trong đảng LDP cầm quyền và gia tăng khả năng kéo dài nhiệm kỳ thủ tướng sang năm sau.

Chưa hết, ông Abe muốn loại bỏ uy thế của nữ Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike - người vừa thành lập đảng Hy vọng và được đánh giá là một trong những đối thủ đáng gờm nhất của Thủ tướng Abe trong cuộc đua giành cương vị người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản nhiệm kỳ tới.

Mặc dù đã giành chiến thắng nhưng ông Shinzo Abe vẫn không hề chủ quan. Trong khi vận động tranh cử và ngay cả sau khi đã giành chiến thắng, Thủ tướng Abe vẫn tích cực nhấn mạnh cam kết sẽ tiếp tục bảo vệ cuộc sống cũng như sự hạnh phúc của tất cả người dân Nhật Bản.

Nếu xét về triển vọng của ông Abe sau khi thắng cử, giới quan sát đánh giá đảng cầm quyền chắc chắn giành được đa số phiếu, nhưng họ cũng có thể để mất một vài ghế trong 2/3 số ghế mà họ đang nắm giữ cùng đảng Công minh trong liên minh. Tuy nhiên, một chiến thắng vững vàng sẽ củng cố cơ hội giành chức Chủ tịch LDP nhiệm kỳ thứ 3 của ông Abe trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 9-2018.

Trên thực tế, ông Abe muốn duy trì đa số an toàn trước cuộc bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo đảng vào năm tới. Nếu thắng cử, ông Abe có thể tiếp tục chức Thủ tướng Nhật Bản qua kỳ Olympic mùa hè năm 2020 tại Tokyo. 

Điều đó giúp ông có thêm thời gian theo đuổi mục tiêu dài hạn là sửa đổi bản Hiến pháp hòa bình thời hậu chiến của Nhật Bản - một vấn đề gây tranh cãi đòi hỏi sự chấp thuận của 2/3 số phiếu ủng hộ trong Quốc hội và trong cuộc trưng cầu ý dân.

Bên cạnh đó, thông qua Hiến pháp sửa đổi, ông Abe cũng muốn tăng cường sức mạnh cho quân đội Nhật Bản khi phải đối mặt với mối đe dọa từ Triều Tiên - quốc gia đã bắn hai quả tên lửa bay qua Nhật Bản trong vòng một tháng qua.

Điểm tựa chiến thắng

Với nhiều cá nhân, chiến thắng của Thủ tướng Shinzo Abe chưa thực sự thuyết phục. Phe đối lập chỉ trích quyết định bầu cử sớm khi cho rằng trong bối cảnh tình hình an ninh khu vực đang ở thế nguy hiểm, nhiều mối đe dọa ngày càng gia tăng thì việc Thủ tướng tạo ra một khoảng trống chính trị là một bất lợi đối với Nhật Bản.

Chưa hết, một số quan điểm cho rằng ông Abe có thể “đã đánh giá thấp khả năng các cử tri chuyển sang ủng hộ phe đối lập” và có thể đánh mất sự ủng hộ nếu các cử tri coi cuộc bỏ phiếu đó là một mánh khóe để ông Abe đeo bám quyền lực. Giới quan sát nhận định, sự tham gia của đảng Hy vọng khiến cuộc bầu cử sắp tới càng trở nên khó đoán định.

Ông Abe cần phải vực dậy hình ảnh của mình và lấy lại niềm tin từ người dân sau những bê bối cá nhân.

Liên minh cầm quyền do LDP dẫn đầu khó có thể để mất quyền lực, song nếu thế đa số của liên minh này tại Quốc hội bị thu hẹp, uy tín của ông Abe chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, khiến các sáng kiến chính sách của ông gặp nhiều trở ngại hơn trong khi chính bản thân ông cũng gặp không ít khó khăn trong việc hiện thực hóa “giấc mơ” trở thành thủ tướng cầm quyền lâu nhất của Nhật Bản.

Tuy vậy, việc ông Abe giành thắng lợi trong cuộc bầu cử sớm khiến giới doanh nghiệp Nhật Bản tỏ ra rất phấn khích. Họ hoan nghênh kết quả cuộc bầu cử, cho rằng kết quả này giúp các chính sách của chính phủ được triển khai một cách thuận lợi, đồng thời nhấn mạnh môi trường an ninh khu vực đang ngày càng căng thẳng hơn và Thủ tướng Abe cần thể hiện vai trò lãnh đạo trong mọi vấn đề trong nước và quốc tế.

Trong khi đó, chiến thắng của Liên minh cầm quyền sẽ tích cực góp phần phát triển quan hệ song phương giữa Washington và Tokyo.

Chiến thắng của ông Abe tốt cho Mỹ, ông Donald Trump sẽ tới thăm Nhật Bản, thảo luận với Thủ tướng Abe - người bạn tốt nhất thế giới trong giai đoạn hiện nay, và cũng vừa trở thành một đối tác mạnh mẽ tại châu Á sau thắng lợi này. Tuy nhiên, một số nhà phân tích bảy tỏ lo ngại, quan điểm cứng rắn của Thủ tướng Abe, đặc biệt là nỗ lực sửa đổi Điều 9 Hiến pháp, sẽ ảnh hưởng tới quan hệ giữa Nhật Bản với nước láng giềng là Trung Quốc và Hàn Quốc.

Với cương vị lãnh đạo, Thủ tướng Shinzo Abe đã và đang tiến hành nhiều cuộc cải cách thúc đấy sự phát triển của “đất nước mặt trời mọc” và gây dựng niềm tin ngày càng lớn trong lòng người dân. Các thành tựu quan trọng về đối nội và đối ngoại đã khẳng định sức mạnh của chính quyền Abe, đồng thời cho thấy phe đối lập còn thiếu vắng những ngọn cờ lãnh đạo, chưa tạo thành khối liên kết đủ mạnh để “đấu” với LDP.

Lĩnh vực kinh tế là một điểm sáng, mang lại lợi thế cho liên minh cầm quyền. Bất chấp một số tranh cãi và vấp phải không ít khó khăn, nhưng chính sách Abenomics do Thủ tướng Abe khởi xướng từ năm 2012, khi ông trở lại nắm quyền lãnh đạo chính phủ, đã đưa nền kinh tế thứ ba thế giới phục hồi khả quan.

Thị trường chứng khoán Tokyo - thước đo của nền kinh tế Nhật Bản - đang khởi sắc do giới đầu tư tin vào khả năng chắc thắng của LDP, đồng nghĩa với việc Nhật Bản vẫn giữ ổn định chính sách kinh tế.

Về đối nội, Thủ tướng Abe tiến hành nhiều đợt cải tổ chính phủ, trong đó cuộc cải tổ chính phủ hồi tháng 8 vừa qua với trọng tâm nhấn mạnh tính ổn định và chuyên nghiệp của chính quyền được dư luận hoan nghênh.

Về đối ngoại, chính quyền của Thủ tướng Abe thắt chặt quan hệ đồng minh với Mỹ, củng cố và mở rộng quan hệ đối ngoại nhằm phát huy cao nhất lợi ích của đất nước. Ðối với “hồ sơ Triều Tiên”, Thủ tướng Abe cam kết sẽ tăng sức ép nếu Bình Nhưỡng không chấm dứt chương trình phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa. Những phản ứng mạnh mẽ và rõ ràng liên quan vấn đề “nóng” đã ghi thêm điểm cho ông.

Rõ ràng, chính quyền Abe, một khi tiếp tục gánh vác trọng trách điều hành đất nước Nhật Bản trong nhiệm kỳ mới, cần phải đáp ứng sự kỳ vọng của đông đảo cử tri liên quan đến cải cách mạnh mẽ, giữ vững an ninh và thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng ổn định...

Lê Nam
.
.