Giải thưởng “Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội” trao cho các tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật cao. Trên sân khấu trao giải, nhạc sĩ Trần Tiến ôm cây đàn ghi ta hát những ca khúc về Hà Nội xúc động, sâu lắng.

Đêm qua đốt đọi dầu đầy

Bấc non chẳng cháy, oan mày dầu ơi

Bấc là gì? Cơn cớ làm sao khi người ta lại dùng từ bấc? Há chẳng phải bắt đầu từ câu ca dao: "Đêm qua gió bấc mưa dầm/ Đèn lầm với bóng, bóng lầm với ai?" đấy sao? Ngẫm ra có lý, gió bấc còn gọi "gió mùa đông bắc" lúc ấy gió lạnh ùa về lại mưa dầm dề nên người ta thường thắp đèn cho ấm áp. Mà, đèn thắp trong khung cảnh gió phùn mưa nhão, gió bấc mưa dầm nên ánh sáng nhập nhòe khiến dẫn đến sự nhầm lẫn giữa đèn với bóng.

Suy luận này có đúng?

Sau hai cuộc hội thảo ở thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, "Văn học Việt Nam sau năm 1975 - thành tựu, vấn đề và triển vọng" tiếp tục được tổ chức tại Hà Nội. Nhiều vấn đề đã đặt ra trong hội thảo lần này khi nhìn nhận lại giá trị, thành tựu của 50 năm văn học Đổi mới. Vấn đề đặt ra là, vì sao chúng ta vẫn thiếu vắng những tác phẩm lớn, để đưa văn học Việt bước ra thế giới? Câu hỏi này, chắc vẫn trông chờ vào “cuộc chuyển giao thế hệ” trong tương lai.

Một trong những vấn đề nhân đạo nhức nhối nhất hiện nay là sự gia tăng đáng báo động số trẻ em bị lôi kéo vào các băng đảng và lực lượng vũ trang trên toàn cầu. Từ châu Mỹ cho đến châu Phi, châu Á, hàng chục nghìn em nhỏ đang trở thành công cụ cho bạo lực, từ lính đánh thuê, tay súng đến nạn nhân bị bóc lột tình dục. Liên hợp quốc (LHQ) cảnh báo, nếu không có giải pháp toàn diện và khẩn cấp, thế giới sẽ phải đối mặt với một thế hệ bị đánh cắp tuổi thơ và hủy hoại tương lai.

Có nhiều câu tục ngữ truyền miệng từ bao đời, dần dần về sau, có thể do từ được sử dụng đã phai nghĩa theo năm tháng, người ta "cập nhật" bằng cách thay từ khác cho dễ hiểu hơn, từ đó không những dẫn tới dị bản mà còn làm sai lệch ý nghĩa. Thí dụ, ông bà ta nói "Ôm rơm nặng bụng/ rậm bụng" hay "rặm bụng"? Từ nào chính xác? Muốn trả lời câu hỏi này, cách tốt nhất vẫn là khảo sát lấy từng từ trong câu tục ngữ này.

Đến buôn Đưng KNớ, một ngôi làng lâu đời của đồng bào Cơ Ho giữa mênh mông đại ngàn Nam Tây Nguyên, đâu đâu chúng tôi cũng bắt gặp những cây thân thảo lúp xúp cao ngang ngực, lá hình mác xanh rì, trổ bông xiu xíu màu tím nhạt. Đó là cây cà đắng, từ lâu không thể thiếu trong bữa ăn của người dân xứ cao nguyên, và nay trở thành nét ẩm thực đặc trưng của núi rừng thiết đãi khách lãng du.

Sau khi đã phân tích cặn kẽ, giải thích rành mạch, chứng cứ rõ ràng nhưng người kia vẫn cãi chày cãi cối, vẫn không chịu nghe, đúng là thứ củ chuối, chán thế. Quá nản bởi tốn nước bọt tranh luận với đầu óc bã đậu, do đó người này trước khi ngưng lời bèn buông một câu: "Thà nói chuyện với đầu gối còn hơn". Đầu gối của ai? Nghe hỏi thế, chưa vội trả lời, ta hãy quay ngược về hàng trăm năm trước với tâm sự của chàng trai trong ca dao:

Ðêm nằm ôm gối thở than/ Gối ơi là gối con bạn lan nó xa rồi

Tại lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/2025, bên cạnh các khối diễu binh, diễu hành Việt Nam còn có sự xuất hiện của lực lượng vũ trang một số nước. Trong đó, Bộ Quốc phòng Nga cử 33 quân nhân thuộc Trung đoàn chỉ huy Độc lập số 154 Preobrazhensky.

Trong khi showbiz phải vắt óc nghĩ chiêu trò để kéo view thì một anh lính trẻ chỉ cần bước xuống xe, vuốt tóc, vẫy tay cũng đủ làm bùng nổ mạng xã hội. Hiện tượng Thượng úy Lê Hoàng Hiệp từ làn sóng tích cực, lan tỏa tình yêu nước, đang có nguy cơ bị một hội chị em gây "phiền phức" khi liên tục lập ra hội nhóm, yêu cầu anh phải trả lời inbox, cảm ơn, giao lưu với người hâm mộ, thậm chí sống theo kịch bản ngôn tình họ tự tưởng tượng ra.

Phản ánh hiện thực chân thật nhất luôn là nhu cầu của nhà văn và cũng là đòi hỏi của cuộc sống đối với tác giả. Bởi nhà văn có quyền nói lên sự thật và dám dùng ngòi bút viết nên sự thật. Nhà văn F. Kafka nói rằng: “Văn học luôn là một cuộc thám hiểm đến sự thật”.

Một vụ án có thật, một chuyến bay định mệnh với cuộc đấu tranh căng thẳng, nghẹt thở giữa phi hành đoàn, lực lượng an ninh với nhóm không tặc lần đầu tiên được tái hiện trong một bộ phim điện ảnh có tên "Tử chiến trên không".

Hội nghị "KOL với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia phối hợp Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an tổ chức ngày 18/8 với sự tham gia của gần 300 KOL (Key Opinion Leader - người có sức ảnh hưởng) tiêu biểu, đại diện 34 tỉnh, thành trên cả nước cùng hơn 150 đại diện cơ quan quản lý, doanh nghiệp, nền tảng công nghệ và cơ quan báo chí truyền thông.

Trong giao thiệp hằng ngày, thỉnh thoảng chúng ta vẫn nghe cụm từ: “Đời tám hoánh”, được hiểu là chỉ về sự việc/ sự vật gì đó xảy ra từ lâu lắm rồi, đã xưa lắc xưa lơ, đã xa rất xa… Chẳng hạn một người bảo: “Cái bình này cổ lắm, người ta làm ra từ đời tám hoánh”. Cơn cớ gì “từ đời tám hoánh” lại xuất hiện trong các trường hợp tương tự? 

Những ngày vừa qua, Hà Nội chứng kiến sự "bùng nổ nghệ thuật" với 4 chương trình quy mô quốc gia thu hút 30.000 – 50.000 người tham gia. Các concert quy tụ dàn nghệ sĩ nổi tiếng, truyền thông điệp yêu nước mạnh mẽ, cho thấy vai trò của các cơ quan nhà nước và chính quyền địa phương trong việc kiến tạo không gian nghệ thuật chuyên nghiệp, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa.

Có những cái tên được khắc vào bia đá từ rất lâu, nhưng phải hơn nửa thế kỷ sau, người thân mới biết để tìm đến. Liệt sĩ Trần Mó, hy sinh năm 1965 khi vận chuyển đạn dược ra đảo Cồn Cỏ, đã được ghi danh tại Đài tưởng niệm Anh hùng Liệt sĩ trên đảo. Mãi đến tháng 7/2025, người con trai của ông, một ngư dân đã ngoài 60 tuổi, nghỉ biển vài năm nay, mới lần đầu ra đảo, lặng lẽ đưa tay chạm vào tên cha mình vừa biết đến không lâu.

Buôn Đưng KNớ nay thuộc xã Đam Rông 4, Lâm Đồng, là nơi cư ngụ của người Cơ Ho nhánh Cil bản địa. Ngôi làng lọt thỏm giữa khu dự trữ sinh quyển Núi Bà - Bidoup, được bao bọc bởi dãy Đông Trường Sơn hùng vĩ cùng những cánh rừng mênh mông.