Tân Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi: Kiên trì đi tới đích

Xuất thân bình dân

Narendra Damodardas Modi sinh ngày 17/9/1950 ở thành phố Vadnagar, một thành phố nhỏ ở khu vực Mehsana, miền Bắc Gujarat. Ông là con thứ ba trong gia đình có tới 6 người con.  Kế sinh nhai của cha mẹ ông là một cửa hàng bán thực phẩm và trà... Vị thủ tướng tương lai đã phải sớm bươn chải và ngay từ khi còn bé, ông đã cùng một người anh em đứng ra mở quán bán trà tại Ahmedabad. Theo phong tục truyền thống, Modi đã lấy vợ từ rất sớm theo sự sắp đặt của cha mẹ: lễ ăn hỏi diễn ra khi ông mới 13 tuổi và đám cưới được tổ chức khi chú rể ở tuổi 18.... Tuy nhiên, cuộc hôn nhân này không phải là suôn sẻ vì hai vợ chồng chỉ chung sống với nhau một thời gian ngắn rồi  ở tách biệt nhau vì người chồng muốn duy trì một nếp sống lưu động cho phù hợp với những hoạt động mà ông yêu thích...

Ngay từ nhỏ, Narendra Modi đã phải đối mặt với vô số những mâu thuẫn và trở ngại. Ông đã lớn lên trong một môi trường  giáo dục cho ông tính phóng khoáng, thiện chí và tương thân tương ái. Và ông đã biết cách biến khó khăn thành thuận lợi nhờ tính cách mạnh mẽ  và lòng dũng cảm của cá nhân mình. Đặc biệt là khi bắt đầu vào đại học, vị thủ tướng tương lai đã phải va đập với nhiều vấn đề nan giải. Nhưng trong bất cứ tình huống nào, ông cũng đã thể hiện được phong độ chiến binh quả cảm của mình. Khi tiến lên phía trước, ông không bao giờ sợ hãi nhòm lại phía sau. Ông chối bỏ thoái lui hay chấp nhận thất bại. Chính những phẩm chất đó đã giúp Modi tốt nghiệp môn chính trị học ở bậc đại học...

Trong thời gian bùng nổ chiến tranh giữa Ấn Độ với Pakistan vào giữa những năm 60 của thế kỷ trước, chàng trai Narendra đã tình nguyện xin làm lính phục vụ ở các nhà ga xe lửa. Năm  1967, Modi đã giúp đỡ những người bị lũ lụt ở Gujarat...

Narendra Modi sớm gia nhập tổ chức cánh hữu Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS, Liên minh những đầy tớ tự nguyện của tổ quốc) theo tư tưởng dân tộc chủ nghĩa. Năm 1987, vị Thủ tướng tương lai đã bước vào sân khấu chính trị lớn khi liên kết với BJP. Chỉ trong vòng một năm, ông đã được đưa lên tới chức Tổng Thư ký BJP ở bang Gujarat nằm ở phía tây, giáp với Pakistan. Ở thời điểm này, ông đã nổi tiếng là một nhà tổ chức trình độ cao.

Năm 1998, Modi theo chỉ lệnh của thủ lĩnh BJP lúc đó là Lal Kishanchand Advani đã chỉ huy chiến dịch vận động tranh cử của đảng này tại bang Gujarat và Himachal Pradesh. Và những nỗ lực của ông đã mang lại kết quả nhỡn tiền: Uy tín BJP ngày một cao và tới tháng 4/1990, BJP đã có thể thành lập được một chính quyền liên hiệp ở Gujarat. Của đáng tội, chính  quyền này đã bị tan rã sau vài tháng! Tuy nhiên,  tới năm 1995, BJP đã nắm được chính quyền ở Gujarat với đa số hai phần ba. Từ đó đến nay, bang này luôn nằm trong sự điều hành của BJP...

Tháng 10-2001, Narendra Modi trở thành thủ hiến bang Gujarat, thay cho người tiền nhiệm về nghỉ hưu là ông Keshubhai Patel... Và chỉ trong một thời gian ngắn, ông đã giúp bang Gujarat đổi thay theo hướng tích cực một cách rõ rệt. Ông đã tìm được cách thu hút những nguồn đầu tư không nhỏ về đây, biến Gujarat thành một miền  trái ngọt. Chính vì thế nên năm 2007, ông đã tái đắc cử lần thứ ba và năm 2012, tái đắc cử lần thứ tư vào cương vị này...

Ông Modi ăn chay trường. Ông là người rất biết cách thích ứng với những tiến bộ khoa học kỹ thuật. Số lượng khách thường xuyên vào trang Twitter của ông ở mức gần 4 triệu người. Ông làm thơ bằng thổ ngữ Gujarat.

Ở Ấn Độ cũng như trên trường quốc tế, ông Modi được đánh giá như một chính trị gia có nhiều mâu thuẫn. Ông bị phê phán dữ dội nhất khi diễn ra những đụng độ tôn giáo đẫm máu ở bang Gujarat năm 2002, làm hơn một nghìn người chết mà trong đó chủ yếu là các tín đồ Hồi giáo. 

Một số người  cho rằng ông đã không cố gắng đúng mức để bảo vệ những người Hồi giáo khỏi làn sóng bạo lực từ phía các phần tử cực đoan theo đạo Hindu. Tuy nhiên, ông Modi đã bác bỏ những lời buộc tội này.

Sau các sự kiện năm 2002, ông Modi đã bị cấm nhập cảnh vào Mỹ. Nước Anh cũng quay lưng lại với ông... Tuy nhiên, ông Modi vẫn được khá đông đảo người dân ở bang Gujarat tín nhiệm vì những thành tích phát triển kinh tế mạnh mẽ ở đây trong những năm đầu thế kỷ XXI. Tác giả cuốn nhật ký về ông Modi là Ramesh Menon nhận xét: “Modi là một nhà quản lý tốt. Ông ấy rất nghiêm khắc, nói là làm. Đây là một nhân tố đáng sợ”. Theo bảng xếp hạng uy tín các chính trị gia của tạp chí India Today, ông Modi từng được công nhận là Thủ hiến bang xuất sắc nhất ở Ấn Độ trong hai năm 2006 và 2011... Năm 2013 đã diễn ra cuộc gặp của ông Modi với nữ đại sứ Mỹ tại Ấn Độ Nancy Powell để thảo luận về các vấn đề quan hệ song phương, an ninh khu vực, quyền con người cũng như về việc đầu tư và thương mại với Mỹ...

Trước đó, tháng 10/2012, ông Modi cũng đã được mời tới phát biểu trước Quốc hội Anh... Phương Tây đã không bỏ qua triển vọng trong tương lai không xa ông Modi có thể giữ vai trò lớn hơn trên chính trường Ấn Độ. Và những gì diễn ra tiếp theo đã chứng tỏ nhận định này là đúng đắn...

Quyết giành chiến thắng

Ngày 13/9/2013, Narendra Modi được chọn làm ứng cử viên ra tranh cử chức thủ tướng từ phía BJP và bắt đầu triển khai chiến dịch vận động tranh cử vào Quốc hội năm 2014. Theo chính lời ông nói, trong thời gian diễn ra cuộc vận động tranh cử, ông đã tham dự tới 440 cuộc gặp với các cử tri ở khắp Ấn Độ. Ngoài ra, ông Modi còn khai thác triệt để các mạng xã hội một cách khéo léo và hiệu quả, thậm chí còn sử dụng cả những hình ảnh động ba chiều để có thể “trực tiếp” đối thoại với cử tri trong không gian ảo. Slogan của BJP nêu rõ: “Chủ nghĩa dân tộc - cảm hứng của chúng ta. Phát triển và điều hành tốt - mục tiêu của chúng ta”... Ông Modi không chỉ hứa sẽ trở thành một vị Thủ tướng mà còn là một thủ lĩnh mới cho Ấn Độ để nâng cao uy tín cường quốc cho đất nước và biến thế kỷ XXI thành thế kỷ của Ấn Độ. Theo lời ông Modi, để đạt mục đích này “cần không nhiều thời gian, chỉ khoảng 10 năm!”.

Cuộc bầu cử Quốc hội vừa qua ở Ấn Độ đã phá rất nhiều kỷ lục cũ của quốc gia đông dân này: đó là cuộc bầu cử Quốc hội diễn ra dài nhất, rộng khắp nhất, tổn phí nhất và nhiều sự vụ tai tiếng nhất. Mặc dầu nhiệt độ ngoài trời lên tới trên 40oC  nhưng vẫn có tới 551 triệu cử tri trong số 814 triệu người có quyền bầu cử đi bỏ phiếu (đạt mức 66,4 %). Số lượng ứng cử viên nghị sĩ cũng ở mức cao khó tưởng tượng được: 8.200 người... Lần cuối cùng ở Ấn Độ xuất hiện một hiện tượng tương tự là ở thời điểm cách đây 30 năm, khi có tới 64% số cử tri đi bỏ phiếu. Cuộc bỏ phiếu đó đã diễn ra trong một tình huống đặc biệt bi thảm vì ngay trước đó đã xảy ra vụ ám sát thần tượng chung của dân tộc, nữ Thủ tướng Indira Gandhi...

Ông Modi cũng nhận được sự ủng hộ của giới doanh nghiệp lớn theo tư tưởng dân tộc và họ đã trở thành những nhà tài trợ chính cho chiến dịch vận động tranh cử của BJP. Theo một số đánh giá, số tiền bỏ vào đó lên tới cả tỉ USD...

Chi phí nhà nước cho cuộc bầu cử vừa qua ở mức 577 triệu USD. Đó là còn chưa tính những chi phí cho lĩnh vực đảm bảo an ninh. 5 triệu USD nữa được chi cho các chính đảng (lớn gấp ba lần so với cuộc bầu cử diễn ra năm 2009). Rốt cuộc là chi phí cho cuộc bầu cử này của Ấn Độ đã lên tới ngang với chi phí cho những cuộc bầu cử tổng thống gần đây ở Mỹ (gần 7 tỉ USD).

Sự quan tâm lớn lao của cử tri Ấn Độ tới cuộc bầu cử Quốc hội vừa qua là do những tích tụ tâm lý bất mãn chung đối với những vấn đề gay cấn trong đời sống kinh tế xã hội chính trị ở nước này cũng như các chính sách của đảng Quốc đại cầm quyền trong thời gian qua, từ năm 2004. Trong suốt quá trình vận động tranh cử, những đối thủ của đảng Quốc đại đã phê phán chính phủ đã không giải quyết được hàng loạt vấn đề kinh tế gay cấn hàng đầu, không làm giảm được mức độ nghiêm trọng của tệ nan tham nhũng cũng như đã tiến hành chính sách đối ngoại không đủ cứng rắn để bảo vệ đích đáng quyền lợi quốc gia trên trường quốc tế... Đảng Quốc đại còn bị mất uy tín vì nhiều nhân vật nổi bật của đảng này dính líu tới những vụ tham nhũng động trời, trong đó có những vụ tham nhũng liên quan tới các hợp đồng mua bán trang thiết bị quốc phòng...

Chính những yếu tố trên đã giúp cho ông Modi cùng đảng BJP tìm ra những phương thức đắc dụng để làm hạ uy tín của đối thủ chính là đảng Quốc đại và gia tăng cơ hội thu phiếu của chính mình.

Những lời hứa về một phép lạ kinh tế khi đắc cử của ông Modi đã lôi kéo được khá đông những cử tri nghèo sùng đạo ở khu vực vẫn được mệnh danh là “thắt lưng bò” . Đó chủ yếu là những nơi nói tiếng Hindu, nằm dọc theo con sông Hằng vĩ đại. Rốt cuộc là người Ấn Độ khi bỏ phiếu cho đảng BJP, đã không chỉ bày tỏ sự ủng hộ đối với các chương trình của ông Modi mà còn thể hiện thái độ chống lại “nạn tham nhũng, sự thiếu chuyên nghiệp trong lãnh đạo và phương thức trị  quốc cha truyền con nối”...

Kết quả bỏ phiếu với 8 giai đoạn diễn ra từ ngày 7/4 tới ngày 12/5 đã mang lại chiến thắng cho BJP và ông Modi. BJP đã giành được 282 ghế trong Quốc hội mới của Ấn Độ. Và đây là một kết quả rất xuất sắc vì cho phép BJP đứng ra thành lập nội các của riêng mình mà không phải liên kết thêm với bất cứ một lực lượng chính trị nào khác...