Song sinh nắm song quyền
Ngày 10/7/2006, Tổng thống Ba Lan đã đề cử người anh sinh đôi của mình, Chủ tịch đảng Luật pháp và Công bằng Jaroslaw Kaczynski, làm Thủ tướng. Hiếm khi trong lịch sử chính trường thế giới hiện đại lại có một tình huống như thế, khi những chức vụ cao nhất quốc gia lại nằm trong tay một cặp anh em sinh đôi.
Ba Lan là một nước cộng hòa theo chế độ Nghị viện - Tổng thống. Tại đây Tổng thống cũng là Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, đại diện cho đất nước trên trường ngoại giao, có quyền phủ quyết khi không đồng tình với các quyết định của cơ quan hành pháp, có quyền đưa các dự luật ra Quốc hội để thông qua và trong một số tình huống nhất định, có thể giải tán Quốc hội. Tổng thống ở Ba Lan chỉ có thể được tái cử thêm một lần duy nhất. Đương kim Tổng thống Ba Lan là ông Lech Kaczynski.
Bàn tay sạch
Trên chính trường Ba Lan, hai anh em nhà Kaczynski có tiếng là thanh liêm. Họ đã biến tính liêm chính của mình thành nguồn vốn chính trị dồi dào và đây là một trong những lý do quan trọng nhất giúp đảng Luật pháp và Công bằng mà ông Jaroslaw là người đứng đầu, giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử ở Ba Lan tháng 10 năm ngoái.
Vì những lý do khách quan, người anh đã lùi một bước để nhường cho người em lên làm Tổng thống. Khi đó, nhiều người ở Ba Lan đã cho rằng, quyền lực thực sự vẫn ở trong tay người anh. Dường như ông Jaroslaw thích điều khiển mọi việc ở trong hậu trường hơn, thông qua người em là Tổng thống.
Không ngẫu nhiên mà trong giai đoạn đầu làm Tổng thống, ông
Hai anh em nhà Kaczynski đã chọn một nhân vật lúc đó chưa mấy tên tuổi là Kazimierz Marcinkiewcz lên làm Thủ tướng. Tuy nhiên, như báo chí Ba Lan nhận xét, ông Marcinkiewcz đã thực hiện nhiệm vụ của mình quá tốt và ngày càng có uy tín cao trong con mắt dân chúng.
Một ván cờ không thể có hai thủ lĩnh nên anh em nhà Kaczynski quyết định đổi cách "sắp bài". Với lý do giúp ông Marcinkiewcz có thời gian chuẩn bị cho cuộc tranh chức Thị trưởng thủ đô sẽ diễn ra vào tháng 11 tới, họ đã cho ông này “về vườn”. Thực chất là họ muốn bớt đi một đối thủ nặng ký trong tương lai. Và ông Jaroslaw quyết định đứng ra làm Thủ tướng với tuyên bố: "Thật mạo hiểm nếu trong một quốc gia mà Tổng thống và Thủ tướng là anh em... Tuy nhiên, tôi thấy rằng bây giờ khó có thể cử ai làm Thủ tướng thích hợp nhất ngoài tôi...". Và thế là người anh đã đứng ra nắm lấy cơ quan hành pháp ở Ba Lan.
"Chúng tôi chưa bao giờ ăn trộm bất cứ thứ gì, ngoài... mặt trăng!" - anh em Kaczynsky đã không chỉ một lần kiêu hãnh tuyên bố như vậy. Và điều này có vẻ giống như sự thật.
Như hai giọt nước
"Hai cậu bé từng đánh cắp mặt trăng" là tên bộ phim giả tưởng nổi tiếng, được sản xuất năm 1962, trong đó những vai chính do hai anh em Kaczynsky đảm nhận. Cốt truyện phim đơn giản: có hai cậu bé giống nhau như đúc, lại nghịch như quỷ sứ, luôn không nghe lời cha mẹ và lúc nào cũng mơ được ăn không ngồi rồi suốt cả cuộc đời. Thầy giáo làng không biết làm gì để phân biệt cặp học trò "nhất quỷ nhì ma" này, bèn nghĩ ra cách đếm số sợi tóc trên đầu chúng. Hóa ra là hai anh em có chênh nhau... 300 sợi tóc! Trong phim thì là như vậy. Ở ngoài đời thực, ít ai biết số sợi tóc trên đầu anh em nhà Kaczynsky chênh nhau bao nhiêu. Trông họ bây giờ vẫn như hai giọt nước. Phải nhìn thật kỹ mới thấy người em khác người anh ở độc một nốt ruồi trên má.
Tổng thống Ba Lan còn khác Thủ tướng Ba Lan ở chỗ, người anh vẫn ở vậy, còn người em đã lập gia đình từ lâu, có vợ là bà Maria làm kỹ sư kinh tế, có cô con gái Marta và cô cháu ngoại Eva. Đi làm kiếm được bao nhiêu tiền, ông Lech đều đưa hết cho vợ nên ông hay bị lâm vào những tình huống khó xử, khi không còn một xu dính túi để thanh toán những món hàng mà ông cần mua. Thực ra, là Tổng thống, ông
Hai anh em nhà Kaczynski rất thân thiết với nhau, lắm lúc như hình với bóng. Nếu phải ở xa nhau, họ thường trò chuyện với nhau mỗi ngày ba bốn bận. Báo chí Ba Lan cho rằng, trên cương vị hiện nay, họ càng có điều kiện để "quấn quýt" với nhau hơn. --PageBreak--
Thẳng như mực Tàu
Anh em nhà Kaczynski thời trẻ học luật và từng tham gia tích cực vào phong trào Đoàn kết từ những ngày sơ khởi lực lượng này. Trong bộ máy của nguyên Tổng thống Ba Lan Lech Walesa, hai anh em nhà Kaczynski từng được giao cho giữ những vị trí cao: ông
Theo nhận xét của chính ông Walesa, hai anh em nhà Kaczynski "rất có ích trong chiến đấu, nhưng lại không mấy hữu dụng khi cần xây dựng không khí đồng thuận và hiểu biết lẫn nhau". Tất cả chỉ do tính thẳng ruột ngựa nổi tiếng của họ. "Tôi bao giờ cũng nói điều mình nghĩ và bao giờ cũng nghĩ y như điều mình đã nói" - có lần ông Jaroslaw tâm sự như vậy với báo giới. Thế nhưng, chính cách hành xử như vậy đã giúp cho họ thu hút được ngày một nhiều cảm tình của các thường dân. Hoạt động của họ trong các ủy ban chống tham nhũng càng làm cho xã hội Ba Lan tin tưởng ở vai trò "cứu thế" của họ hơn. Đảng Luật pháp và Công bằng của họ ngày càng chiếm vị trí cao trong bảng xếp hạng các chính đảng ở Ba Lan.
Đương kim Tổng thống và Thủ tướng Ba Lan còn được đánh giá như những chính trị gia biết cách đưa ra những khẩu hiệu dân túy vừa ý không ít người Ba Lan muốn được thế giới còn lại tôn trọng như một dân tộc lực lưỡng ở châu Âu. Đây là bộ phận dân tộc Ba Lan có xu hướng tôn giáo truyền thống và nhìn với sự hoài nghi nhất định đối với quá trình nhất thể hóa "lục địa cũ". Anh em nhà Kaczynski không hề ưa thích Liên minh châu Âu và có cái nhìn rất đặc thù đối với những quốc gia láng giềng cả ở phía Đông lẫn phía Tây. Những căng thẳng hiện hữu giữa Ba Lan với một số nước như Đức hay Nga có lẽ là vì chính thái độ này của anh em nhà Kaczynski.
Làm mới khó
Các vị Tổng thống tiền nhiệm ở Ba Lan, ông Lech Walesa và Aleksander Kwasnievski, là những chính trị gia năng nổ trong việc thực hiện chức phận của mình. Tuy nhiên, những cải cách ít nhiều "lụy" phương Tây của họ đã không dẫn Ba Lan tới được những bờ bến mới phồn vinh hơn trước. Chính vì thế nên đại bộ phận các cử tri Ba Lan mới cảm thấy thất vọng với các nhà cải cách cả thiên hữu lẫn thiên tả. Trên làn sóng bất mãn đó, đảng Luật pháp và Công bằng với xu hướng "ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn" đã giành được chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử tháng 10/2005. Thế là vận hội lớn đã tới với anh em nhà Kaczynski.
Trước khi nhậm chức Tổng thống, ông Lech Kaczynski đã tuyên bố rằng ông sẽ chủ yếu dành thời gian cho các công việc nội bộ. Ông cũng quyết định sẽ cải tổ một cách căn bản bộ máy an ninh cảnh sát vốn có rất nhiều "đầu cua tai nheo" trong các hoạt động trong bóng tối.
Tuy nhiên, giải quyết những vấn đề rắc rối và phức tạp dài lâu của đời sống đất nước, thí dụ như tỉ lệ thất nghiệp lên tới 20%, nạn tham nhũng... không bao giờ là việc dễ làm. Những biện pháp mang tính "hợp lòng dân" nhằm vào tầng lớp có trình độ trung học và ở những khu vực nông thôn, thí dụ như lập ra tòa án chống tham nhũng, thực hiện dự án "Quốc gia giá rẻ" (giảm biên chế bộ máy hành chính, thông qua bộ luật hình sự mới nghiêm khắc hơn đối với những tội ác đặc biệt nghiêm trọng, kế hoạch xây dựng thêm 3 triệu căn hộ trong những năm tới...), thường khó có thể làm lành những căn bệnh trọng đã lưu cữu nhiều năm. Hơn nữa, tính quyết liệt trong mọi chuyện, vốn là "thương hiệu" của anh em nhà Kaczynski, rất có thể sẽ đe dọa khối đoàn kết dân tộc mỏng manh ở Ba Lan...
Dẫu sao, đã lên lưng ngựa thì không thể có cách nào khác hơn là phải phóng tiếp. Muốn nói gì thì nói, anh em nhà Kaczynski cho tới hôm nay vẫn đang có trong gia tài chính trị của mình một phẩm chất không ai có thể phủ nhận được, dù đó là đối thủ: họ thực tâm muốn góp tay vào xây dựng và tìm kiếm cho tổ quốc Ba Lan của mình một vị trí xứng đáng trên trường quốc tế. Đã không bị "dính chàm" vào bất cứ một tai tiếng vật chất nào, trong tương lai họ vẫn cố gắng gìn giữ danh thơm liêm chính của mình
