Calisto - Núi lửa trên băng ghế huấn luyện
Nếu như A.Riedl là ông thầy ngoại gắn bó lâu nhất và nhiều thành tích nhất với bóng đá Việt trên phương diện đội tuyển quốc gia (QG), thì Calisto cũng là nhà cầm quân nước ngoài lâu năm nhất và sở hữu nhiều danh hiệu nhất ở góc độ CLB trong làng bóng đá Việt.
Kể từ cái độ duyên kỳ ngộ và sự mối lái nhiệt thành của một đối tác Bồ Đào Nha, đưa bầu Thắng (Võ Quốc Thắng) của Gạch gặp ông Calisto đến nay, ước chừng dễ cũng đã đến 6-7 năm, ông thầy người Bồ cầm quân đánh trận ở Việt Nam.
Dưới bàn tay "phù thủy" của Calisto, Gạch từ một đội bóng tàng tàng mà người làng bóng vẫn thường hay giễu là "toàn công nhân đá bóng", trở thành một đại gia, đúng hơn là một quyền lực ở V.League với hai chức vô địch, hai ngôi á quân, cũng như sưu tập được đủ bộ Cup QG lẫn Siêu Cup QG. Cũng bởi mối duyên lành với bóng đá vùng Long An, mà người đàn ông có mái tóc hoa râm, đốt thuốc lá cuồng nhiệt và tính nóng như…Trương Phi mỗi khi điều binh khiển tướng ngoài đường piste này, cũng thành hình ảnh quá đỗi thân quen trên sân cỏ nội.
Dữ dội và dịu êm
Nói đến Calisto, bên cạnh sự thán phục những chiến tích mà ông đạt được cùng Đồng Tâm.LA, người ta không thể không nhắc đến bản tính nóng như lửa mà dường như ông thầy này cũng chẳng hề muốn kiềm chế. Trong ngần ấy năm chinh chiến tại Việt Nam, hiếm mùa bóng nào, "thùng thuốc súng" mang nhãn Calisto ấy chịu ngủ quên trong "hoà bình" để tránh trở thành mục tiêu của những án phạt từ BTC.
Chẳng nói xa xôi đâu, ngay mùa bóng trước, nhà cầm quân này từng bị BTC V.League 2007 treo quyền chỉ đạo 2 trận và phạt 3 triệu đồng vì "tội" có hành vi phản ứng trọng tài trong trận đấu lượt đi với Bình Dương.
Vâng, "Trương Phi" Calisto không phải là HLV được ưa thích của các trọng tài và giám sát. Đơn giản vì ông là con người của những cuộc tranh cãi mà "nạn nhân" nhiều nhất và phổ biến nhất là những người cầm cân nảy mực trên sân cỏ. Dễ chừng trong làng cầm còi, chỉ có cựu "còi vàng" Dương Mạnh Hùng mới hạ hoả được cơn "nóng đầu" của nhà cầm quân này.
Số là trong lần cầm còi trận đấu giữa SLNA và Gạch ở mùa bóng 2003, vị trọng tài họ Dương này đã thẳng tay rút thẻ đỏ truất quyền chỉ đạo của Calisto khi ông thày người Bồ nổi xung phản ứng quyết liệt trọng tài sau một tình huống bóng.
Không chỉ các trọng tài, ngay đến "quyền sinh, quyền sát" như BTC giải cũng không ít lần dở khóc, dở cười khi bị Calisto "bật" với những màn lách luật cực kỳ ngoạn mục.
Người viết còn nhớ, trong cuộc đối đầu với SLNA tại sân Vinh mùa bóng 2004, vị HLV này từng làm một việc "không tiền khoáng hậu" ở làng bóng Việt là rút liền một lúc 3 cầu thủ ra sân khi trận đấu vẫn đang diễn ra để phản ứng quyết định của trọng tài. Ấy vậy mà BTC giải năm đó cũng phải chào thua, không thể xử lý hành động "chấp quân" đầy quá khích này của Calisto bởi về lý, họ chẳng thể bắt bẻ ông sai luật.
Thế nhưng cái bản tính "hổ lửa" trên sân bóng như một cách thể hiện nam tính mạnh mẽ sau việc nghiền thuốc lá, nghiện cà phê và khoái đi bar nghe nhạc, đặc biệt là không từ chối cái món rock Alternative cuồng nhiệt, đôi khi cũng làm xấu hình ảnh Calisto. Những người làng bóng có lẽ chưa quên cái hành động gây hấn của ông thày này với vị HLV Constantine của Olympic Ấn Độ trong đêm chung kết LG.Cup 2002 của 6 năm về trước.
Một hành vi không chỉ bất xứng với danh vị HLV trưởng đội tuyển Việt Nam của Calisto khi đó, mà còn có vẻ mang nhiều hơi hướng của sự cay cú khi mà người thua là đội nhà. Chẳng thế mà, ở thời điểm đó, ngay chính báo nhà của LĐBĐVN, cũng phải lên tiếng than phiền về hành động thiếu fair play đó của Calisto. Dẫu vậy trong con mắt của nhiều người, kể cả người viết, thì một vị HLV dám bộc lộ đúng và gay gắt cảm xúc của mình sau một cuộc chơi mà ông cho rằng không đáng thua, âu cũng là người dũng cảm và có cá tính mạnh.
Người ta bảo kẻ nóng tính vốn là người sống thật, kể cũng có cái lý của nó. Tất nhiên, không phải lúc nào Calisto cũng ủ một khối lửa trực chờ...phát hỏa dữ dội. Đôi khi người ta quên đi hình ảnh một Calisto dữ dội của những cuộc tranh cãi khi bắt gặp ông thật dịu nhẹ ngồi nhâm nhi từng ngụm nhỏ cà phê và ngắm nhìn dòng người ngược xuôi ở một quán ven đường nơi trung tâm Sài Gòn vào chiều tan tầm.
Hoặc giả một Calisto để lại bộ mặt cáu giận trên sân bóng để hài hước ghẹo một phóng viên ảnh thân quen là… "đồng bọn của Bin Laden", bởi anh này tháp tùng đội tuyển Việt
Thế nên trong cái khoảng khắc nhìn thấy đôi mắt hoe đỏ vì nhớ nhà của Calisto trong đêm Thánh vô cùng năm đó, anh dường như hiểu thêm rất rất nhiều về khía cạnh con người lặn chìm bên trong ông thày vốn ngày thường thét ra lửa này.
Một thế giới không đủ
Ngần ấy năm chung sống với bóng đá Việt, ít nhiều cũng được coi là người của công chúng, Calisto cũng không tránh được những lời đồn thổi trong làng bóng và cả làng báo thể thao theo cái kiểu "ngọc nào mà chẳng có tỳ vết". Thậm chí cái cá tính mạnh và giàu nam tính của Calisto, lại chính là mục tiêu ưa thích của những lời đồn đại ác độc theo chiều hướng ngược lại. Đến độ, nghe đâu từng có người định tiến hành điều tra xem liệu "một thế giới có đủ" với Calisto hay không?
Những rồi cuộc điều tra đó cũng nhanh chóng bị xoá bỏ bởi một thực tế rõ ràng: nhà cầm quân này đã có mối tình yêu là cưới được thử thách trong suốt 30 năm với người vợ Manuela. Kết quả cuộc hôn nhân đó cũng mang đến cho họ 2 mặt con mà theo tiêu chuẩn Việt
Thế nhưng đó là gia đình, còn với bóng đá thì "một thế giới" quả là không đủ với Calisto. Chẳng phải 6-7 năm trước, ông gật đầu trước lời mời sang Việt
Sau khi đem tới sự hồi sinh cho bóng đá Việt tại Tiger Cup 2002, Calisto từng tràn trề hy vọng ngồi lên vị trí cầm lái U.23 Việt Nam tham dự SEA Games 22 trên sân nhà. Ấy vậy mà, trong cuộc đua với A.Riedl năm đó, ông lại trở thành kẻ thua. Thua trong sự cay đắng khi người ta từ chối ông bằng một bản fax lạnh lùng và có phần bất lịch sự, bất chấp thiện chí của Calisto sẵn sàng thay đổi những điều kiện từ mức lương, đến thành phần BHL để "hợp chuẩn" của Liên đoàn.
3 năm sau, trong cuộc tuyển chọn HLV trưởng của đội tuyển Việt
Hai lần "thi trượt" chiếc ghế HLV trưởng đội tuyển Việt Nam dường như khiến một người giàu tính tự tôn như Calisto nghĩ rằng, ông bị LĐBĐVN đánh giá thấp hơn A.Riedl vì bản thành tích của ông kém, chứ không hẳn là vì thực tài. Còn với không ít người làng bóng, việc lựa chọn này hoàn toàn dễ hiểu. Đơn giản bởi khi đặt một Calisto nóng như lửa lên bàn cân với A.Riedl mềm mại như nước, những quan chức vốn thích sự an toàn ở ngôi nhà 18 Lý Văn Phức tất nhiên sẽ chọn "cô dâu" ngoan hiền, dễ bảo A.Riedl.
Dẫu vậy, đó cũng là đặc thù của bóng đá Việt, nơi mà đôi khi HLV được trả lương để làm "vui lòng" ông chủ trước khi nghĩ tới việc giành chiến thắng. Vậy mới nên, “có duyên thiên lý năng tương ngộ. Vô duyên đối diện bất tương phùng”.
Giờ thì sau sự ra đi của A.Riedl, ông thầy người Bồ lại được Liên đoàn và dư luận nhắm đến như người sẽ giải quyết được tình trạng khủng hoảng. Một người đàn ông trong lửa đạn. Không chỉ bởi trong quá khứ, Calisto từng đưa bóng đá Việt vượt qua cái giai đoạn hậu thất bại của SEA Games 2001 để giành tấm HCĐ Tiger Cup 2002, mà còn vì người ta ít nhiều thấy, đúng hơn là hy vọng, những điểm khuyết thiếu của bóng đá Việt tại SEA Games 24 sẽ được tìm thấy nơi tính cách và khả năng của ông.
Bóng đá Việt hậu thất bại SEA Games 24 giống như thời kỳ băng giá. Vậy thì một Calisto giống như khối lửa trên băng ghế huấn luyện có thể làm ấm lên bầu không khí, truyền nhiệt cho cả một đội bóng để đứng dậy và làm lại sau cú ngã đau.
Bóng đá
Bóng đá Việt ở SEA Games 24 bị coi là một hệ thống khép kín và không mở cửa cho nhân tố mới. Vậy thì Calisto, ông thày được mệnh danh là người luyện ngọc với việc phát lộ hàng loạt những "ngọc trong đá" kiểu như Trường Giang, Tài Em, Minh Phương, Xuân Thành…, chẳng phải là một câu trả lời đúng hay sao?
Nhân nói chuyện về cặp mắt xanh của ông thầy người Bồ, có lẽ không thể không nhắc tới trường hợp của Trường Giang, người học trò của Calisto khi ông dẫn dắt đội tuyển Việt Nam tại Tiger Cup 2002. Ở hiện tại, khái niệm "cầu thủ tiền tỷ" với những cuộc chuyển nhượng có giá gây sốc, không còn xa lạ, thậm chí ở một chừng mực nào đó có xu hướng lạm phát.
Nhưng ít ai biết được, 5 năm về trước, chính Calisto là người biến Trường Giang từ một cầu thủ tầm tầm của đội hạng Nhất, Tiền Giang trở thành cầu thủ nội đầu tiên có giá chuyển nhượng lên đến 1 tỷ đồng sau khi ông "chấm" cầu thủ này cho một suất đá chính ở tuyển QG tại Tiger Cup 2002. Quay trở lại với hiện tại, bản thân Calisto dù từng gặp trắc trở, nhưng cũng tỏ ra sẵn lòng đóng vai kẻ thừa kế. Đơn giản bởi đó là cái máu mê của người làm nghề, không bao giờ hài lòng với những gì mình đang có, mà luôn kiếm tìm những thử thách mới để khẳng định tài năng.
"Bất quá tam", liệu lần thứ 3 "dạm ngõ", Calisto có thể thoả nguyện giấc mơ xây dựng một triều đại của mình ở cấp độ đội tuyển QG hay không? Lại phải nhắc đến một câu nói từ nghìn xưa: Có duyên và có cả nợ mới kết thành đôi! Cầm bằng có duyên không nợ thì cũng đành ngậm ngùi trong một câu hỏi nao lòng: Vì sao yêu nhau mà không đến được với nhau?
