Sự im lặng của người tử tế

Tôi làm báo viết, thi thoảng có tham gia vào cả truyền hình, trên gương mặt tôi có một vết sẹo to, dài hơn 4cm và chưa bao giờ có ý định sẽ tẩy nó đi dù nhiều người góp ý ra vào, đại khái nhìn phản cảm. Đó là hậu quả của một vụ tai nạn giao thông trong đêm hè muộn 10 năm trước, tôi chỉ biết trong khoảnh khắc phanh tránh va chạm với nhóm thanh niên vượt đèn đỏ ngã tư Quán Thánh – Hàng Bún (Hà Nội), trong tích tắc ấy còn kịp nhận ra mặt đập mạnh xuống đường, đau đớn, rồi mọi thứ tối om.

Theo nhiều nhà khoa học thì con người mới chỉ sử dụng chưa đến 10% não bộ của mình, cũng trong cái tích tắc không còn tính bằng giây ấy, một bộ phim cả cuộc đời chiếu nhanh lật chớp nhoáng từng khuôn hình cực rõ nét trong đầu là ký ức tuổi thơ, là bàn tay ấm của mẹ, là khoảnh khắc vỡ òa khi biết tin đậu đại học và còn nhiều thứ khác…

Mở mắt ra là 2 ngày sau trong bệnh viện, tôi được người thân kể lại rằng có một bác gái nhặt rác đêm nào đó đã cứu mình. Tôi đi tìm bác ấy suốt nhiều năm nhưng vô vọng, đêm ấy không có thêm một nhân chứng nào cả. Ngay cả tài sản là xe máy, chiếc cặp đi làm có máy tính xách tay… cũng được gửi cẩn thận ở công an phường và cũng không một manh mối. Hằng ngày đi qua ngã tư ấy, tôi luôn cố hình dung ra gương mặt ân nhân, chắc hẳn bà rất phúc hậu. Có lẽ đó là một ám ảnh ký ức để củng cố cho tôi niềm tin mạnh mẽ vào lòng tốt của con người luôn hiện hữu.

Minh họa: Hữu Khoa.

Cuộc sống quá mong manh để kịp hoài nghi lẫn nhau. Sau vụ tai nạn, tôi dán các miếng tem nhỏ in tên mình, địa chỉ, số điện thoại người thân vào ví và các vật dụng cá nhân trong ba lô. Có thể đó là cách giúp mình và giúp cả một vị ân nhân nào đó bớt khó khăn khi họ thực thi việc cứu người. Có ai biết trước cuộc đời.

Tôi cũng bắt đầu học cách sơ cứu, hình thành phản xạ biết năng nổ giúp người bị nạn xa lạ ngoài đường là vài ông bác say rượu ngã chổng kềnh, vài người hỏng xe đêm hôm… Xin bạn đọc đừng hiểu đó là một cách kể công. Khi gương mặt đẫm máu nằm áp suốt mặt đường lạnh ngắt đau đớn tuyệt vọng, chắc hẳn không riêng tôi, ai cũng vậy thôi đều sẽ khao khát có một bàn tay nâng mình dậy.

Tôi cũng kinh hãi khi đọc một số thông tin bỉ bai, miệt thị việc cô giáo nỗ lực cứu học trò của mình trong vụ tai nạn thảm khốc tại Ái Mộ, Gia Lâm, vài hôm trước. Đám đông hung hãn trên mạng ấy đang dùng nhiều thủ pháp ngôn ngữ uyên bác để cho rằng việc cấp cứu người bị nạn luôn thuộc về lực lượng chuyên biệt đã qua đào tạo, “không có kĩ năng nhưng cứ lăng xăng góp sức, là giết người đó các bạn”.

Chắc hẳn họ cho rằng một đám đông hiếu kỳ khoanh tay đứng xem, cẩn thận quay lại clip nạn nhân như những khán giả lịch lãm là cách làm đúng đắn nhất? Đúng quá, có thể họ sẽ không bị phiền toái thêm, không bị vặn hỏi những câu hỏi từ cơ quan chức năng hay điều gì tương tự. An bài luôn là một đáp án chuẩn mực.

Rạng sáng 18/10/2010, trong khi đang cố đưa khách vượt lũ trên quốc lộ 1A gần khu vực cầu Rong, xã Xuân Lam, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, một xe khách chở hơn 30 người đã bị cuốn xuống sông Lam khiến 19 hành khách mất tích. Theo người dân quanh vùng nơi xảy ra tai nạn, trong số 18 hành khách thoát nạn, có 7 hành khách được hai anh Thuật và Kha ở xã Xuân Lâm, huyện Nghi Xuân cứu sống.

Anh Thuật lấy dây thừng buộc vào người, một đầu siết chặt lên chấn song cửa sổ và lao mình lên chiếc thuyền chăn vịt mỏng mảnh xuống dòng sông dữ.

Tôi gặp anh Thuật trong ngôi nhà tuềnh toàng, giường ngủ sát với chuồng vịt vài chục con, anh có phần ngượng ngùng kể lại: “Cả đêm, vợ chồng tôi ngồi canh lũ, nhà đang bị ngập do lũ từ sông Cả đổ về. Đến khoảng 4 giờ sáng, tôi nghe tiếng kêu cứu trên sông. Tôi đoán có người gặp nạn nên gọi điện thoại cho Kha ở gần nhà. Bơi thuyền hơn 500m thì đến nơi có người kêu cứu. Chân chèo thuyền, tay ném dây cho từng người níu vào rồi lần lượt kéo 7 người lên thuyền. Đó là 1 bà cụ, 2 cha con và 4 nữ thanh niên”.

“Chúng tôi quen nghề sông nước rồi. Nghe người ta kêu cứu mình không đang tâm ngồi yên trong nhà. Tội họ lắm”.

Tôi không có số liệu của các đội vận chuyển cấp cứu khẩn cấp các tỉnh thành. Duy nhất theo thống kê của Đội vận chuyển cấp cứu 115 Nghệ An, trong năm 2015 có đến 950 chuyến xe xuất bến nhưng không đón được bệnh nhân. Nguyên nhân là các cuộc điện thoại hoang báo, năm 2014 là 870 chuyến và năm 2013 là 700 chuyến.

Bình quân mỗi ngày, tổng đài của đội vận chuyển cấp cứu 115 Nghệ An nhận được hàng trăm cuộc gọi quấy rối. Cũng lại là một hiện tượng độc ác cần cảnh báo và có biện pháp xử lý, bởi đây không đơn giản là trò đùa, nó khởi nguồn cho những động thái chậm chạp xen lẫn hoài nghi khi họ, lực lượng chuyên biệt đi cứu người. Không ít người có thói quen đọc báo mạng luôn bi quan cho rằng sự tử tế, tốt bụng đang chạm ngưỡng tuyệt chủng. Cứ mở mạng ra là màn hình tin tức đỏ màu máu và nhan nhản sự thờ ơ trước những nỗi đau khác của đồng loại. 

Theo tôi bất kể thiên đường hay mảnh đất nào có sự hiện diện của loài người thì nơi ấy hiển nhiên luôn tồn tại vô số điều cay đắng xấu xa và tất nhiên là cả lòng tốt. Xã hội sẽ trở nên tồi tệ không phải bởi quá đông kẻ xấu, còn bởi sự im lặng của những người tử tế.