Phân định rõ trách nhiệm bố trí đất xây dựng nhà ở xã hội

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, về đất để xây dựng nhà ở xã hội (Điều 81), Thường trực Ủy ban Pháp luật đề xuất 2 phương án.

Phương án 1, kế thừa quy định của Luật Nhà ở hiện hành, tiếp tục quy định trách nhiệm xã hội của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, tuy nhiên cần linh hoạt về phương thức thực hiện. Theo đó, chủ đầu tư có thể dành quỹ đất trong dự án nhà ở thương mại đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật (đối với các dự án lớn, quy hoạch các khu vực nhà ở biệt lập, không có tác động tiêu cực về hạ tầng xã hội và điều kiện sống giữa các khu nhà ở có tiêu chí khác nhau) hoặc quỹ đất ở vị trí khác hay đóng góp bằng tiền mức tương đương giá trị quỹ đất; đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết vấn đề này để phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương trong từng giai đoạn.

Phương án 2, giữ như dự thảo luật do Chính phủ trình là trách nhiệm bố trí quỹ đất nhà ở xã hội thuộc về UBND cấp tỉnh. Chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại không phải có trách nhiệm đóng góp phát triển nhà ở xã hội.

Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành Phương án 1.

Thảo luận tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, về đất xây dựng nhà ở xã hội, nên chăng cần kế thừa quy định của Luật Nhà ở và pháp luật có liên quan, tức theo phương án 1, giữ như điều đã sửa trong một luật sửa 9 luật. Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu thống nhất được giữa Cơ quan soạn thảo và Cơ quan thẩm tra thì trình một phương án.

Còn nếu Chính phủ muốn mở rộng ra thì sẽ trình hai phương án, nhưng lập luận cho khách quan, có ưu điểm, hạn chế, đánh giá tác động kỹ, trình bày để Quốc hội tiếp tục thảo luận, xin ý kiến Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách, sau đó Quốc hội sẽ quyết định. "Nhưng dù phương án nào thì cũng không quy định ở luật này mà ở Luật Đất đai", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Giải trình thêm tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, về nhà ở xã hội, trách nhiệm thuộc về Nhà nước, Nhà nước phải dành quỹ đất đầu tư phát triển các dự án nhà ở xã hội. Do đó, dự thảo luật lần này giao UBND cấp tỉnh trong quá trình quy hoạch phải bố trí quỹ đất. "Khi đã giao cho tỉnh rồi, tỉnh có thể dành quỹ đất ở các dự án độc lập, hoặc dành quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại, cái này thẩm quyền cấp tỉnh. Nếu các dự án thương mại đủ lớn, đủ bố trí được, phù hợp Luật Quy hoạch thì chúng ta không hạn chế việc này", ông lý giải.

Bộ Xây dựng và Chính phủ muốn theo phương án 2 để đảm bảo nguồn lực đất đai cho phát triển nhà ở xã hội và không bị vướng các pháp luật khác. Giữa các chính sách về nhà ở thương mại, xã hội đan xen, lồng ghép với nhau, khó khăn trong việc xác định quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư trong phát triển nhà ở xã hội và nhà ở thương mại.

"Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị gắn trách nhiệm của chủ đầu tư trong phát triển nhà ở xã hội, chúng tôi thấy thời gian qua một số chủ đầu tư nhà ở thương mại cũng rất tích cực tham gia đầu tư các nhà ở xã hội. Mặc dù hiệu quả không cao nhưng các chủ đầu tư cũng rất tích cực", Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nói và khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp Cơ quan thẩm tra hoàn chỉnh dự án luật, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến để có giải pháp thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tốt hơn.