Tìm giải pháp để thu hút nhà đầu tư nước ngoài vào dự án xanh

Nghị quyết 98 đã đưa ra nhiều ưu đãi tài chính cho các NĐT như: Ưu đãi thuế, hỗ trợ lãi suất đối với các dự án, lĩnh vực ưu tiên phát triển, phát triển nguồn tài chính xanh cho các dự án năng lượng yếu tố EGS trong thu hút đầu tư, tiếp cận tín dụng lãi suất ưu đãi… Theo bà Lâm Nguyễn Hoàng Thảo, đại diện Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), Nghị quyết 98 đặt ra một số ưu đãi về tài chính cho NĐT, nhưng NĐT gặp không ít khó khăn, thách thức, đó là phải cam kết tiến độ thực hiện dự án của mình, phân bổ vốn như đã cam kết trong vòng 5 năm.

Không được bán dự án quá sớm và tích cực đóng góp vào việc phát triển lực lượng lao động địa phương, ưu tiên tuyển dụng nhân tài tại địa phương. Nếu không tuân thủ sẽ ảnh hưởng đến các khoản khuyến khích đầu tư và NĐT chịu trách nhiệm những thách thức tiếp theo. “Như vậy, quy định này dù nhằm mục đích thu hút đầu tư, nhưng lại đặt ra cho NĐT yêu cầu phải cảnh giác trước những trở ngại tiềm ẩn”, bà Thảo nói.

Bên cạnh đó, nhiều NĐT cũng lo ngại về những rủi ro pháp lý mà họ có thể đối mặt. Ông Frederick R.Burke - Phó chủ tịch hiệp hội DN Hồng Kông tại Việt Nam (HKBAV) cho rằng: NĐT đánh giá cao các quy định trong Nghị quyết 98 về việc khuyến khích xây dựng điện mặt trời áp mái, trao đổi tín chỉ carbon để đóng góp vào ngân sách thành phố cũng như các dự án  mang tính bền vững khác. Tuy nhiên, để Nghị quyết 98 khả thi và thiết thực hơn, đề nghị Thành phố cần chuẩn bị các phương án cụ thể về cách triển khai, tài chính, kế hoạch về quỹ đất, bồi thường, thu hồi và sử dụng đất, tất cả được điều chỉnh để phù hợp với môi trường TP Hồ Chí Minh.

Ông Frederick R.Burke cũng cho rằng, liên quan đến phát triển các dự án năng lượng xanh, NĐT có thể phải  đối mặt với những rủi ro: Sự thiếu sót, chưa hoàn thiện cuả Luật đất đai, Luật nhà ở, Luật đầu tư, Luật xây dựng, Luật môi trường. Sự mâu thuẫn, phức tạp trong quy định về đấu thầu, giải phóng mặt bằng gây tác động không tốt đến môi trường. Các vấn đề liên quan đến ưu đãi miễn thuế, liệu các nhà tài trợ dự án có thể ưu tiên thuế VAT 0% để được khấu trừ đầu vào hay không?

Ông Nguyễn Văn Hải, Luật sư thành viên Công ty YKVN cho biết, rủi ro của NĐT khi thực hiện các dự án điện gió, điện mặt trời (ngoại trừ mặt trời áp mái theo hướng tự sản tự tiêu) là chưa có khung pháp lý rõ ràng quy định về quy trình và thủ tục đầu tư, chưa có khung pháp lý rõ ràng về giá bán điện. Không có cơ chế để NĐT có thể có được mức doanh thu tối thiểu, vì thế NĐT không thể vay được vốn vì không chứng minh được khả năng trả nợ từ nguồn thu của dự án.

 “TP Hồ Chí Minh với vai trò vô cùng quan trọng là cơ quan đầu mối trong việc thực hiện lựa chọn NĐT và cấp phép đầu tư cho các dự án trên địa bàn, có thể hỗ trợ cho NĐT trong việc tham vấn, làm việc với Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ các vấn đề trên. Nhất là Nghị quyết 98 đã tạo khuôn khổ cho thành phố trong việc thực hiện các quy trình đầu tư, áp dụng cho các dự án công nghiệp năng lượng sạch có vốn đầu tư từ 30 ngàn tỷ đồng trở lên”, ông Hải nói.

Theo TS. Trần Du Lịch, Nghị quyết 98 có hiệu lực từ tháng 8/2023, nhiều chính sách đặc thù phát huy tác dụng sau 4 tháng TP Hồ Chí Minh triển khai Nghị quyết. Tuy nhiên, để Nghị quyết đi vào cuộc sống cần có sự hỗ trợ của hệ thống pháp luật hỗ trợ pháp lý trên 2 mặt: Thứ 1, đóng góp cho TP Hồ Chí Minh trong quá trình triển khai Nghị quyết 98 những vấn đề pháp lý sẽ phát sinh, dự liệu, đặc biệt những rủi ro pháp lý cần tính trước để khi triển khai sẽ trôi chảy. Thứ hai, giúp NĐT những dự báo cần thiết, để tạo sự an tâm cho các NĐT.