Thất học vẫn thành tỉ phú

Thứ Hai, 23/09/2013, 10:23
Thời nay không có bằng đại học mà thành tỉ phú chẳng còn là chuyện quá hiếm hoi nữa. Những tên tuổi vào loại hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ thông tin như  Bill Gates, Steve Jobs, Mark Zuckerberg đều đã bỏ dở đại học để tay làm hàm nhai, gây dựng nên những cơ nghiệp mà giờ đây trị giá rất nhiều tỉ USD của mình. Theo tạp chí Forbes.ru, hiện nay cũng không còn là chuyện quá hiếm nữa, khi ngay cả những người chưa tốt nghiệp trung học nhưng bằng tài năng bẩm sinh và những nỗ lực cá nhân to lớn đã lọt được vào làng tỉ phú toàn cầu. Không ai phủ nhận tầm quan trọng của học vấn nhưng rõ ràng là, bằng cấp không phải là yếu tố quan trọng nhất để tạo nên những sự nghiệp xuất sắc.

Đứng đầu trong danh sách các tỉ phú “chưa hết lớp 10 phổ thông” mà tạp chí Forbes.ru lập ra để “chào mừng năm học mới” là người sáng lập và sở hữu tập đoàn kinh doanh may mặc hàng đầu ở Tây Ban Nha Inditex, Amancio Ortega. Tổng tài sản của Ortega lên tới 57 tỉ USD, giúp ông trụ ở vị trí thứ 3 trong bảng xếp hạng các đại cự phú thế giới mà tạp chí Forbes lập ra hồi tháng 3/2013. Ortega là chủ sở hữu các thương hiệu nổi tiếng như Zara, Mussimo Dutti, Oysho… Tập đoàn của ông đã mở tới trên dưới năm nghìn cửa hàng ở 77 quốc gia.

Tỉ phú Ortega sinh năm 1936, trong một gia đình mà người cha là công nhân đường sắt, còn mẹ thì đi làm người ở. Gia cảnh bần hàn khiến cậu bé Amancio phải bỏ học từ năm 13 tuổi để làm chân phục vụ trong một cửa hàng bán áo sơ mi. Năm 1950, Ortega được nhận vào làm tại cửa hàng tạp hóa La Maja, theo chân người anh trai và người chị gái. Cũng ở La Maja khi đó có một cô thợ may tên là Rosalia Mera, về sau đã trở thành vợ của Ortega từ năm 1966…

Amancio Ortega, Lý Gia Thành, Francois Pinault,  Richard Branson, Kirk Kerkorian, Joe Lewis.

Tới năm 14 tuổi, nhà tỉ phú tương lai cùng gia đình chuyển tới thành phố cảng rộng lớn La Coruna ở miền tây bắc Tây Ban Nha, nơi người cha được phân về làm việc. Chính ở nơi đô hội này, Ortega mới theo học nghề thợ may và dần dà trở thành người giúp việc cho một nhà thiết kế thời trang Italia. Tuy nhiên, trong vai trò đó, Ortega đã không bộc lộ được năng khiếu, vì như lời ông thầy Italia nói với cha của nhà tỉ phú tương lai: “Cậu ấy không thể làm thợ may được đâu, vì người thợ may phải mát tính và bặt thiệp…”.

Trong cái rủi có cái may, cũng chính nhờ được ở gần nhà thiết kế thời trang Italia nên Ortega đã sáng dạ nhận ra rằng, thị trường hàng hiệu không lớn và ít lợi nhuận ở một đất nước không quá giàu có như Tây Ban Nha. Và Ortega đã đi theo con đường làm cho trang phục chỉ có giá thành ở mức mà đại đa số người tiêu dùng có thể mua được.

Năm 1972, Ortega cùng vợ đã mở nhà may tư nhân nhỏ mang tên  Confecciones GOA, tự may áo ngủ và đồ lót nữ với giá cả phải chăng. Năm 1975,  một doanh nhân người Đức đã bất ngờ phá bỏ hợp đồng mua đồ mà gia đình Ortega đã dồn tất cả những đồng vốn đang có vào đó. Để cứu vãn tình thế, vợ chồng ông đã quyết định tự bán trang mục mà nhà may của mình đã làm và mở một cửa hiệu ngay trên phố trung tâm của La Coruna với cái tên ban đầu là Zorba (dựa vào tên nhân vật do ngôi sao màn bạc Anthony Quiin đóng trong phim Zorba the Greek mà cả hai vợ chồng đều rất mê). Tuy nhiên, do có vấn đề trong việc đăng ký bản quyền nên tên cửa hàng phải đổi thành Zara.

Công việc làm ăn phát đạt đã giúp cho Ortega tới năm 1985 mở rộng kinh doanh và lập ra tập đoàn Inditex. Tuy nhiên, khi ăn nên làm ra một chút thì cuộc hôn nhân của Ortega tan vỡ sau hai mươi năm đầu gối tay ấp… Nhưng sự kiện đau buồn này trong đời tư vẫn không ảnh hưởng tiêu cực tới công việc làm ăn của Ortega lẫn người vợ cũ của ông… Doanh nghiệp do Ortega chỉ huy càng ngày càng trở nên phát đạt, giúp ông trụ vững ở tốp đầu các đại cự phú toàn cầu…

Cũng xuất thân là một người thất học nhưng bằng sự nhạy bén bẩm sinh trên thương trường nên vẫn vươn lên trở thành tỉ phú USD là ông Lý Gia Thành, một trong những người giàu nhất châu Á, chủ nhân của tập đoàn Trường Giang Thực nghiệp (Cheung Kong Group) ở Hồng Công. Với gia sản trị giá 31 tỉ USD, ông Lý đã được Forbes xếp ở vị trí thứ 8 trong danh sách các đại cự phú toàn cầu tháng 3/2013. Ông Lý là người Triều Châu, sinh năm 1928.

Xuất thân từ một gia đình giáo viên nghèo, mồ côi cha từ năm 14 tuổi nên nhà tỉ phú này cũng đã phải bỏ học đi kiếm sống từ nhỏ. Thoạt tiên, Lý Gia Thành phải đi bán dây đồng hồ rồi xin được vào làm tại một xưởng làm hoa nhựa. Nhờ chăm chỉ thật thà nên mới 20 tuổi, nhà tỉ phú tương lai đã được đưa lên làm trưởng xưởng.

Dần dà, Lý Gia Thành đã có đủ điều kiện để làm chủ một xưởng sản xuất đồ nhựa của riêng mình với cái tên Trường Giang. Đây chính là cơ sở ban đầu để 7 năm sau xuất hiện Công ty Trường Giang, chuyên sản xuất đồ chơi, hoa nhựa… Tới năm 30 tuổi, Lý Gia Thành từng bước thử sức trong ngành kinh doanh bất động sản và ra đời hai tòa nhà công nghiệp tầm cỡ khu vực chỉ hai năm sau đó.

Tiếp theo, ông không ngừng mở rộng quy mô để Trường Giang Thực nghiệp từng bước trở thành 1 trong 10 tập đoàn hùng mạnh nhất Hồng Công và có sức ảnh hưởng rất lớn trên thị trường chứng khoán thế giới. Cũng trong giai đoạn này, ông đã gây dựng nên Tập đoàn Hòa Ký Hoàng Phố, chuyên đầu tư vào các lĩnh vực tàu biển, bất động sản, năng lượng, xây dựng…

Lý Gia Thành đã tự đúc kết cho mình những nguyên tắc căn bản để làm giàu: Quản lý doanh nghiệp trên cơ sở tư tưởng của người theo Nho giáo; lấy lòng từ thiện của tín đồ đạo Phật để đối xử với nhân tài; lấy trạng thái tâm lý ổn định để phát triển sự nghiệp; lấy tâm hồn gần gũi đối xử với đối thủ.

Cũng phải nói rằng, mặc dù là cự phú nhưng ông Lý được biết đến là người có phong cách sống giản dị. Ông thường đi những đôi giày đen đơn giản và đeo đồng hồ Seiko không quá đắt tiền. Trong khi đó quỹ từ thiện do ông lập ra đã hiến nhiều triệu USD cho các trường học…

Có một tỉ phú thất học nữa là Francois Pinault, sinh năm 1936, người đứng đầu tập đoàn Kering. Gia sản trị giá 15 tỉ USD giúp ông đứng ở vị trí thứ 53 trong danh sách cự phú hàng đầu thế giới mà Forbes lập ra tháng 3 năm nay. Đã có lần ông Pinault thừa nhận rằng, bằng cấp duy nhất liên quan tới việc học hành của ông là… giấy phép lái xe. Tỉ phú người Pháp này đã phải bỏ học từ năm 16 tuổi và từ đó trở đi không bao giờ nghĩ tới việc trau dồi thêm học vấn trên ghế nhà trường nữa.

Cha của tỉ phú Pinault vốn là một lái gỗ mỏng vốn ở Bretagne, nhưng cũng đã sẵn sàng bỏ tới đồng franc cuối cùng để con trai mình có được học vấn tối thiểu không thua kém thiên hạ. Tuy nhiên, cậu bé Francois đã không biết đánh giá đúng tấm lòng của người cha. Thứ nhất, là vì nhà tỉ phú tương lai ngay từ nhỏ đã không thích mài đít quần trên ghế nhà trường. Thứ hai, cậu bé đã bị tổn thương vì những lời chế giễu độc ác của bạn đồng môn về xuất thân thấp kém của cậu.

Thứ ba, ngay từ nhỏ, nhà tỉ phú tương lai đã sớm hiểu ra rằng, không có một trường học nào có thể giúp cậu thấm nhuần được tinh thần doanh nhân thành đạt. Trung thành với các nguyên tắc của mình, Pinault đã trở thành một trong những người có ảnh hưởng nhất ở Pháp.

Chủ tập đoàn Virgin, Richard Branson, sinh năm 1950, cũng là một tỉ phú chưa từng tốt nghiệp trung học. Branson hiện sở hữu gia sản trị giá  4,6 tỉ USD và được tạp chí Forbes xếp ở vị trí 272 trong danh sách các cự phú hàng đầu thế giới tháng 3/2013. Nhà tỉ phú tương lai từng bị đuổi khỏi trường năm 16 tuổi vì học quá kém. Branson thường giải thích lý do khiến hồi nhỏ ông hay bị điểm kém không phải vì lười biếng mà vì bị mắc chứng khó đọc. Của đáng tội, chàng trai cũng đã không quá cố gắng để khắc phục điểm yếu bẩm sinh và cũng đã không mấy buồn khi thầy hiệu trưởng ký quyết định đuổi học đối với cậu kèm theo lời nhắn nhủ: “Thôi, Richard ạ, từ nay ta chia tay nhau nhé, hoặc em sẽ phải vào tù hoặc sẽ trở nên cực kỳ giàu có!”.

Ở thời điểm đó, Richard đã có chút ít kinh nghiệm làm ăn: Trồng cây thông Giáng sinh và nuôi vẹt đuôi dài để bán. Trong khi các bạn đồng trang lứa đang cày sách giáo khoa thì Branson đã triển khai dự án lớn đầu tiên của mình: phát hành tạp chí dành cho thanh niên Student. Và cũng từ năm 17 tuổi, Branson đã lập ra tổ chức từ thiện đầu tiên của mình mang tên Student Advisory Centre…

Trong danh sách những tỉ phú thất học còn có Joe Lewis, người sáng lập của Tập đoàn Tavistock (4,2 tỉ USD); Kirk Kerkorian, Chủ tịch Tổng công ty Tracinda (3,3 tỉ USD); David Murdoch, người đứng đầu Công ty Dole Food (2,4 tỉ USD); Carl Lindner, người sáng lập American Financial Group, đứng đầu Uninted Dairy Farmers (1,7 tỉ USD);  Ahmet Nazif Zorlu, Chủ sở hữu tập đoàn Zorlu (1,4 tỉ USD) và James Clark, người sáng lập Netscape Communications (1,1 tỉ USD)

Phương Thanh
.
.