Nghiêm khắc với quá khứ để bền vững tương lai

Trong bài diễn văn khai mạc ngày 20/10, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đã nêu rõ: "Trong thời điểm sắp kết thúc một năm mà đất nước ta đã phải tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do tác động bất lợi từ cuộc khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu và thiên tai, dịch bệnh, chúng ta vẫn thực hiện có kết quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội: Tăng trưởng kinh tế cả năm ước đạt 6,7%. Các cân đối vĩ mô cơ bản được bảo đảm. Giá trị sản xuất công nghiệp đạt tốc độ tăng trưởng cao; kim ngạch xuất khẩu tăng nhanh. Thu ngân sách nhà nước ước sẽ vượt dự toán, lạm phát được kiểm soát. An sinh xã hội được chăm lo tốt hơn; đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện. An ninh, quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Công tác cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh. Hoạt động đối ngoại được tăng cường và đạt nhiều kết quả quan trọng, trong đó có việc tổ chức thành công Hội nghị Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) và Đại hội đồng liên nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á (AIPA-31) trên cương vị Việt Nam là Chủ tịch, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế…".

Tuy nhiên, cũng theo lời Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, vẫn đang còn không ít những vấn đề đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực hơn nữa mới có thể vượt qua được. Mặc dù nền kinh tế đang trong đà tăng trưởng nhưng còn thiếu tính bền vững; cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm; cơ sở hạ tầng vẫn yếu kém; hiệu quả đầu tư thấp; nhập siêu còn lớn, bội chi ngân sách còn cao. Giá cả nhiều mặt hàng có xu thế tăng, tiềm ẩn nguy cơ lạm phát cao trở lại.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đọc Diễn văn khai mạc. Ảnh: TTXVN.

Tình trạng ô nhiễm môi trường, vi phạm các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm ngày càng nghiêm trọng. Tai nạn giao thông vẫn xảy ra nhiều, một số vấn đề xã hội bức xúc chậm được giải quyết… Chủ tịch nhấn mạnh: "Đây là những vấn đề lớn, cần được đi sâu phân tích sâu sắc tìm ra nguyên nhân đích thực để có biện pháp giải quyết có hiệu quả nhằm hướng đến sự phát triển nhanh và bền vững".

Trình bày trước Quốc hội Báo cáo của chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2010 và nhiệm vụ năm 2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chỉ rõ rằng, thực sự chúng ta đã ngăn chặn được suy giảm nên nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi và đang có mức độ tăng trưởng khá cao...

Tổng thu ngân sách nhà nước năm 2010 dự kiến vượt 12,7% so với dự toán và tăng 17,6% so với năm 2009, bảo đảm được các nhiệm vụ chi và góp phần giảm bội chi xuống dưới 6%, thấp hơn kế hoạch đề ra (6,2%). Đến hết năm 2010, dư nợ Chính phủ tương đương khoảng 44,5% GDP, dư nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 42,2% GDP và dư nợ công bằng 56,7% GDP, nằm trong giới hạn an toàn...

Trong điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, chúng ta vẫn rất quan tâm tới các lĩnh vực văn hóa và xã hội, góp phần thiết thực vào ổn định và cải thiện đời sống nhân dân. Hệ thống bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tiếp tục phát triển. Số người tham gia bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế đều tăng.... Công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường đã được chú ý chấn chỉnh một bước. Hệ thống pháp luật về tài nguyên khoáng sản tiếp tục được hoàn thiện…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: "Trong năm 2010, Cải cách hành chính tiếp tục được coi là một khâu đột phá với các nội dung là hoàn thiện thể chế, kiện toàn tổ chức bộ máy và cải cách thủ tục hành chính. Chính phủ đã trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội 16 dự án luật, pháp lệnh theo đúng tiến độ, đồng thời đẩy nhanh việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành. Đề án 30 về đơn giản hoá thủ tục hành chính được triển khai đồng bộ; đã công bố Bộ cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính, đồng thời chuẩn hóa và thống nhất thủ tục hành chính tại các cấp chính quyền; đang thực hiện đơn giản hoá 258 thủ tục thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, ngành, tập trung vào các lĩnh vực như đất đai, nhà ở, xây dựng, thuế, hải quan. Kiểm soát chặt chẽ việc ban hành mới các thủ tục hành chính theo nguyên tắc tăng tính công khai, minh bạch và giảm phiền hà nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý tốt hơn và tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Cơ chế một cửa, một cửa liên thông, việc ứng dụng công nghệ thông tin... đã phát huy hiệu quả thiết thực. Công tác kiểm tra, xử lý và theo dõi thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật được đẩy mạnh...".

Về công tác phòng, chống tham nhũng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, đã có những tiến bộ cả trong xây dựng thể chế, kiện toàn bộ máy chỉ đạo, thực hiện các giải pháp phòng ngừa và kiểm tra, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử... Việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được chỉ đạo tập trung vào các lĩnh vực như chi ngân sách, đầu tư xây dựng, quản lý tài sản công, đất đai, tài nguyên...

Cũng trong năm 2010, chúng ta đã từng bước nâng cao chất lượng, tăng cường tiềm lực cho Quân đội, Công an, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh quốc gia. Các lực lượng chức năng đã chủ động nắm chắc tình hình, phát hiện và đấu tranh làm thất bại nhiều âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch.

Các sự kiện lớn về chính trị, kinh tế, xã hội, ngoại giao của đất nước được bảo vệ an toàn. Công tác phòng ngừa và đấu tranh, trấn áp tội phạm được triển khai thực hiện có hiệu quả. Công tác đặc xá cho các phạm nhân được thực hiện tốt, nhất là trong khâu chuẩn bị tái hoà nhập cộng đồng...

Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, nghiêm khắc với thực tại, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã nêu rõ không ít những hạn chế, yếu kém đang còn tồn tại trong lĩnh vực kinh tế, xã hội ở nước ta. Đó là, năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm.

Thể chế kinh tế thị trường chưa đồng bộ; bao cấp qua giá điện, giá than còn kéo dài, không khuyến khích tiết kiệm năng lượng và hạn chế việc huy động vốn đầu tư của các thành phần kinh tế vào phát triển nguồn điện. Quản lý giá một số mặt hàng nhất là giá sữa, giá thuốc chữa bệnh chưa tốt…

Kết quả giảm nghèo chưa bền vững, tỷ lệ hộ cận nghèo và tái nghèo còn cao. Chưa tạo được chuyển biến mạnh trong giải quyết việc làm và nâng cao chất lượng lao động. Chế độ tiền lương chưa hợp lý, nhất là khu vực hành chính công… Quản lý nhà nước về giáo dục đào tạo vẫn còn bất cập… Công tác nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ vẫn chưa tạo được kết quả mang tính đột phá góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm…

Công tác bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên khoáng sản còn nhiều yếu kém, hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước còn thấp; ý thức về bảo vệ môi trường trong xã hội chưa cao, nguồn lực cho bảo vệ môi trường chưa đáp ứng được yêu cầu. Một số chỉ tiêu trong lĩnh vực môi trường chưa đạt kế hoạch đề ra…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, việc thể chế, chính sách còn thiếu đồng bộ, vừa làm hạn chế hiệu quả quản lý, vừa dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng; kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm. Việc phân cấp mạnh quản lý nhà nước trong khi chưa có quy hoạch phù hợp, thiếu kiểm tra, giám sát nên thực hiện còn tuỳ tiện, dẫn đến tình trạng đầu tư trùng lặp, phân tán, hiệu quả thấp, lãng phí nguồn lực. Công tác thanh tra, kiểm tra còn chồng chéo, chất lượng thấp. Một bộ phận cán bộ, công chức yếu kém về năng lực, phẩm chất, lạm dụng quyền hạn, vi phạm pháp luật. Kết quả phòng chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm còn hạn chế…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thêm một lần nhắc nhở phải mau chóng giải quyết những tồn tại trên mà nguyên nhân dẫn tới chúng chủ yếu là do những khuyết điểm chủ quan trong quản lý điều hành ở các cấp, các ngành…

Thủ tướng cũng nhấn mạnh: "Chính phủ cũng nghiêm túc nhìn nhận rằng, việc khắc phục những khuyết điểm, yếu kém, tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao chất lượng tăng trưởng và giải quyết những vấn đề xã hội bức xúc, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững vẫn là những thách thức lớn, đòi hỏi sự nỗ lực vượt bậc và quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị trong năm 2011 và những năm tiếp theo"