Đối thoại chiến lược Quốc phòng Việt Nam - Trung Quốc: Thẳng thắn để tạo niềm tin

Thứ Tư, 12/09/2012, 16:25
Việc hai bên Việt Nam và Trung Quốc còn bất đồng trong vấn đề trên biển là thực tế khách quan. Chính vì thế nên càng cần kiên trì thông qua đàm phán, đối thoại, giải quyết thỏa đáng các bất đồng chỉ bằng phương thức hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, cũng như những nhận thức chung và thỏa thuận giữa hai nước; trong đó có Thỏa thuận các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc, góp phần để Biển Đông thực sự trở thành vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Đó là phát biểu của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trong buổi tiếp Đoàn đại biểu Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc do Thượng tướng Mã Hiểu Thiên, Phó Tổng tham mưu trưởng, dẫn đầu đến chào xã giao tại Phủ Chủ tịch chiều 3/9 nhân dịp Đoàn thăm Việt Nam và dự Đối thoại chiến lược Quốc phòng Việt Nam-Trung Quốc lần thứ ba.

Việt Nam và Trung Quốc lần đầu tiên tiến hành đối thoại chiến lược Quốc phòng - An ninh giữa hai nước là vào năm 2010. Đồng chủ trì hội nghị là Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh (khi ấy đang là Trung tướng) và Thượng tướng Mã Hiểu Thiên, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc.

Theo những đánh giá chính thức, cuộc đối thoại này đã diễn ra thẳng thắn với tinh thần xây dựng. Bên cạnh việc thông báo cho nhau về thành tựu xây dựng phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh của mỗi nước trong những năm vừa qua, hai bên đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm về chính sách quốc phòng, tình hình an ninh chính trị trong khu vực và trên thế giới. Hai bên đã đạt được sự nhất trí cao về mối quan hệ hợp tác quân sự, quốc phòng giữa quân đội hai nước và khẳng định đối thoại chiến lược về quốc phòng-an ninh giữa quân đội hai nước là cơ chế hợp tác quan trọng, góp phần vào việc tăng cường hiểu biết, tin cậy cao hơn về chính trị trong quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược toàn diện.

Lần thứ hai, Đối thoại chiến lược Quốc phòng - An ninh Việt - Trung cấp Thứ trưởng đã diễn ra tốt đẹp ngày 28/8/2011 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, cũng dưới sự đồng chủ trì của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Nguyễn Chí Vịnh và Phó Tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc Mã Hiểu Thiên. Chính trong lần đối thoại này, hai bên đã nhất trí nhiều biện pháp thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương và đạt được nhận thức chung trong nhiều vấn đề, góp phần tăng quan hệ hữu nghị Việt - Trung. Hai vị tướng đồng chủ trì Đối thoại đã nhất trí đánh giá, dưới sự chỉ đạo của phương châm 16 chữ và tinh thần 4 tốt, quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước đã tiếp tục phát triển phù hợp với khuôn khổ quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Hợp tác quốc phòng Việt - Trung cũng có những bước tiến mạnh mẽ theo đà phát triển chung của quan hệ hai nước. Quan hệ giao lưu, hợp tác, phối hợp giữa Hải quân, Biên phòng và Quân khu giáp biên hai nước được đẩy mạnh. Các cuộc tuần tra liên hợp trên biển và trên bộ đạt được kết quả tốt. Việc trao đổi học viên quân sự tăng cả số lượng và chuyên ngành… Hai bên cũng cho rằng cần đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để chiến sĩ và nhân dân Việt - Trung hiểu rõ mối quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác thiết thực và cùng có lợi giữa quân đội và nhân dân hai nước…

Tại cuộc Đối thoại lần thứ hai, hai bên cũng dành thời gian trao đổi về tình hình Trung Đông - Bắc Phi và đặc biệt là việc đẩy mạnh can dự của các nước lớn vào khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh đã lưu ý: “Chúng ta cần nghiên cứu kỹ hệ lụy của sự can dự này để xây dựng một khu vực hòa bình, ổn định và không bị bất ngờ”. Và ông nhấn mạnh: “Nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến sự can dự này là do các nước nội bộ khu vực phát sinh vấn đề với nhau”.

Cũng tại cuộc đối thoại lần thứ hai, với tinh thần xây dựng trên tình đồng chí, anh em, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh và Phó Tổng tham mưu trưởng Mã Hiểu Thiên đã thẳng thắn trao đổi những vấn đề còn khác biệt trong quan hệ hai nước. Khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ đại cục với Trung Quốc và mong muốn tìm được giải pháp “Cùng thắng”, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh đã nêu rõ vấn đề Biển Đông có ba khía cạnh khác nhau nhưng liên quan mật thiết, đó là Tuyên bố chủ quyền của các nước liên quan; Xử lý mối quan hệ giữa Việt Nam - Trung Quốc; Xử lý trên các diễn đàn đa phương. Việt Nam và Trung Quốc có nhiều tuyên bố chủ quyền vào nhiều thời điểm, nội dung và phạm vi khác nhau. Giải quyết vấn đề phải tôn trọng lịch sử nhưng dù thế nào đi chăng nữa cũng phải tuân thủ luật pháp quốc tế.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh (bên phải) đón Thượng tướng Mã Hiểu Thiên tại trụ sở Bộ Quốc phòng. Ảnh: N.Hưng.

Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam cho rằng, các vấn đề trên Biển Đông cần được xử lý theo luật pháp quốc tế. Đó là, những vấn đề mang tính quốc tế theo Luật Biển phải giải quyết trên bình diện quốc tế, những vấn đề liên quan đến nhiều nước cần phải giải quyết giữa những nước liên quan, những vấn đề liên quan đến hai nước cần giải quyết song phương. Những tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam - Trung Quốc, rõ ràng cần giải quyết hai nước với nhau, theo luật pháp quốc tế và công khai minh bạch. Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh cũng chia sẻ, để bảo vệ và xây dựng đất nước chỉ có một con đường là giữ gìn độc lập tự chủ, chủ quyền lãnh thổ và quan hệ tốt với cộng đồng thế giới, không thể có những điều đó nếu dựa vào nước này để chống nước kia.

Đồng thời, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh cũng nhấn mạnh: “Các thế lực thù địch hiện có hai luận điệu chống phá: thứ nhất là Việt Nam dựa vào Mỹ để chống Trung Quốc, thứ hai là Việt Nam nhượng bộ để Trung Quốc lấy đất, lấy biển Việt Nam. Đây là các luận điệu bất lợi cho Đảng và Nhà nước Việt Nam cũng như quan hệ Việt Nam - Trung Quốc. Chúng ta cần làm cho nhân dân hai nước hiểu rõ, giữa Việt Nam và Trung Quốc còn tồn tại vấn đề nhưng hai Đảng, hai Nhà nước đã cam kết xử lý bằng biện pháp hòa bình, theo luật pháp quốc tế, với giải pháp hai bên cùng có thể chấp nhận được…”.

Đối thoại chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng Việt Nam - Trung Quốc lần thứ ba đã diễn ra tốt đẹp sáng 3/9 tại Hà Nội trên tinh thần trung thực, thẳng thắn, hữu nghị và xây dựng. Đồng chủ trì vẫn là Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam và Thượng tướng Mã Hiểu Thiên, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc. Hai bên đã bày tỏ hài lòng về sự phát triển trong quan hệ hợp tác giữa quân đội hai nước và cho rằng hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng đã trở thành một trong những nhân tố quan trọng của quan hệ hữu nghị Việt - Trung. Với mong muốn đẩy mạnh quan hệ, hai bên thống nhất sẽ tiếp tục thường xuyên trao đổi đoàn các cấp nhằm tăng cường sự tin cậy về chính trị và xây dựng quan hệ gắn bó giữa quân đội hai nước; chú trọng hợp tác đào tạo; đẩy mạnh quan hệ giao lưu, hợp tác, phối hợp giữa Hải quân, Biên phòng, Cảnh sát biển…

Cả phía Việt Nam và Trung Quốc đều đánh giá tình hình thế giới, khu vực hiện nay mở ra cả những cơ hội và thách thức cho các quốc gia, hợp tác phát triển với các nước trong và ngoài khu vực sẽ có lợi cho cả Trung Quốc, Việt Nam và các quốc gia liên quan, duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực. Tuy nhiên, sự tăng cường can dự của các nước lớn vào khu vực Châu Á - Thái Bình Dương cũng sẽ đem đến những thách thức, hệ lụy nếu không tạo ra môi trường bình đẳng, đối thoại, tôn trọng luật pháp quốc tế và tôn trọng lợi ích chính đáng, chế độ chính trị của các quốc gia trong khu vực.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định lại quan điểm đối ngoại độc lập tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, không đi với nước này chống nước khác nhằm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đồng thời đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới. Hai vị tướng đồng chủ trì Đối thoại cũng đã trao đổi thẳng thắn về những tồn tại giữa hai nước liên quan đến vấn đề Biển Đông và đều khẳng định lại sự cần thiết phải giải quyết những tồn tại đó trên cơ sở đại cục quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước. Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nêu rõ, xử lý tranh chấp ở Biển Đông là vấn đề đại sự trong quan hệ Việt - Trung và là vận mệnh chung của hai nước, hai dân tộc. Giải quyết vấn đề này rất khó khăn, rất nhạy cảm và rất lâu dài, nhưng với thiện chí, nỗ lực của cả hai bên, trên tinh thần hữu nghị truyền thống, tôn trọng lẫn nhau, công khai minh bạch, hai bên nhất định sẽ tìm ra biện pháp giải quyết phù hợp với luật pháp quốc tế, đáp ứng được lợi ích chính đáng của cả hai nước, hai dân tộc.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng, vì đại cục quan hệ Việt - Trung, việc cấp bách hai bên cần làm ngay là tiếp tục hợp tác, đối thoại tăng cường lòng tin chính trị giữa hai Đảng, hai Nhà nước, hai Quân đội: “Không có lòng tin chính trị thì không thể hợp tác phát triển, cũng không thể giải quyết bất đồng”. Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh đề nghị tăng cường chia sẻ lợi ích song phương và hợp tác trên diễn đàn đa phương, cũng như đẩy mạnh hợp tác trên mọi mặt.

Đồng tình với ý kiến của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Mã Hiểu Thiên nêu rõ, Trung Quốc mong muốn các tranh chấp phải được giải quyết hòa bình, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế. Phía Trung Quốc cũng bày tỏ mong muốn vấn đề này được xử lý thỏa đáng để không ảnh hưởng đến đại cục tốt đẹp giữa hai nước và sự phát triển của mỗi nước

Trần Dương
.
.