Từ “kẻ hà tiện” thành người hào phóng nhất hành tinh

Nếu như W.Buffett quyết định viếng thăm một nước nào đó, sẽ không có những nghi lễ đón tiếp, sẽ chẳng có ai lăng xê ông trước công chúng như hình mẫu của một con người thành đạt trong lĩnh vực đầu tư hay “biểu tượng lấp lánh cho nền kỹ thuật của tương lai” như người ta từng quảng bá rầm rộ về Bill Gates, W.Buffett, một huyền thoại tài chính thực sự ở Mỹ, lại rất ít được biết đến tại châu Âu.

Nhưng điều này chẳng làm nhà siêu tỉ phú bận tâm. Trước hết, như nguyên văn lời ông: “Cớ sao tôi lại phải đi vòng quanh lục địa cũ mới được? Tôi rất ghét những cuộc chu du mất thời gian”. Thứ hai, bất chấp “đống” tài sản khổng lồ của mình, W.Buffett vẫn tiếp tục lối sống giản dị như một người Mỹ trung lưu bình thường.

Hơn 41 tỉ USD được W.Buffett quản lý qua một hãng duy nhất do ông đứng tên sở hữu: Hãng Berkshire Hathaway Inc. Đây đúng ra là một quỹ đầu tư với số nhân viên chỉ gồm... 12 người. Vâng, ông chủ này từng bị coi là kẻ "keo kiệt, ích kỷ" đến phát "ghét".

Cả cuộc đời W.Buffett dành trọn cho các trò chơi chứng khoán. Hơn 4 thập niên nay ông luôn minh mẫn giáng những cú quyết định trên thị trường chứng khoán, nơi mà trị giá cổ phiếu thuộc Berkshire Hathaway Inc. luôn vượt trội các hãng kỳ cựu như Kodak hay Kcerox. Ngoài ra, cũng trong khoảng thời gian ấy không một vụ  thảm họa chứng khoán nào làm rung chuyển Wall Street lại ảnh hưởng tới W.Buffett.

Phi vụ chớp nhoáng thành công nhất của W.Buffett là vào tháng 12/1998, khi ông kịp thu về cho mình 4.000 tấn bạc nguyên chất từ khắp thế giới (với cái giá gần 850 triệu USD) khiến giá cổ phiếu về thứ kim loại quý này lập tức tăng vọt theo.

Cuốn sách viết về ông.

Tuy vậy, cá nhân W.Buffett lại là một con người rất đỗi bình dị, với những bữa ăn đạm bạc. Ông sinh tại Omakha, một trong những đô thị hàng đầu của tiểu bang Nebraska, nơi mọi giới có tiền đều ra sức phung phí theo lối sống Mỹ. Riêng W.Buffett lại lấy khuôn mẫu của một người Mỹ trung lưu mẫn cán làm thước đo cho cuộc đời mình. Ông không bao giờ uống bất cứ thứ gì khác ngoài loại nước anh đào đóng hộp rẻ tiền, mà cũng không quá một hộp mỗi ngày.

Quán ăn ông thường lui tới được bài trí theo phong cách thập niên 50 thế kỷ XX, và ông chỉ gọi một món duy nhất: thịt hầm khoai tây. Nhà tỉ phú lặng lẽ ăn trong một góc quán với ly anh đào luôn kề bên. W.Buffett luôn thức dậy trước lúc bình minh, điểm tâm bằng món trứng ốp la cố hữu, rồi lại vội vàng tới văn phòng cách nhà ông vài ngã tư đường trên chiếc xe hiệu Lincoln Continetal cũ mèm.

Sinh nhật lần thứ 70 của W.Buffett, bạn bè từ Nebraska gửi tặng ông một thùng... ngô rang to tướng, món khoái khẩu từ nhỏ của nhà siêu tỉ phú. Còn trong một lễ hội tôn giáo tại Washington D.C, Malkelm Forbes, một tỉ phú trong ngành ấn loát mang tới chai rượu vang Pháp thượng hạng, sản xuất trùng với năm sinh của ông ta.

Trước khi rượu được rót ra, W.Buffett đặt tay lên miệng chai và nói với Forbes: “Tôi muốn phần rượu của mình là chiếc nút bấc” - đủ nói lên tính tiết kiệm trong ông.  Sự giàu có không hề làm thay đổi cách sống của W.Buffett. Ông vẫn tiếp tục ngủ trong ngôi nhà mua từ năm 1958, khi vợ ông có thai đứa con thứ 3. Ngôi nhà không cần khóa, cũng chẳng có bảo vệ.

Thực ra ở đó chẳng có gì đáng giá để lo bị mất cắp, không một bức tranh quý, không một đồ vật đắt giá. Nhưng tỉ phú W.Buffett còn có một ngôi nhà nghỉ bên vịnh Laguna Beach thuộc phía nam Los Angeles nữa. Tòa biệt thự này có 5 phòng, với những đồ nội thất bằng song mây nhập khẩu. Buffett luôn cho rằng mỗi đồng tiền tiêu pha phí phạm bây giờ sẽ cản trở những khoản lãi lớn lao của ngày mai; hoặc như lời ký giả nổi tiếng Robert Lounstan của Wall Street Journal, người từng viết “tiểu sử tài chính” về W. Buffett thì: “Với ông ấy tiền bạc có nghĩa là tất cả; nhưng đồng thời lại chẳng là cái gì... Khi mục kích những cổ phiếu thành đạt của mình, ông ta trở nên vui sướng thực sự như con nít”. Còn tiểu sử của Buffett dày đặc những “phi vụ” thể hiện thứ giác quan thứ sáu tinh tường khác người trong ông...

W.Buffett, sinh ngày 30/8/1930 trong thời “đại khủng hoảng” của nền kinh tế thế giới. Cha ông làm việc tại một quầy đổi tiền, còn ông nội là chủ một hiệu tạp hóa nhỏ. Mới lên 5 tuổi, Warren đã bắt đầu bán kẹo chewinggum trước vỉa hè nhà mình. Lớn thêm chút nữa thì đi nhặt những quả bóng golf bị thất lạc quanh các sân chơi và đem bán.--PageBreak--

Thường đi quanh quẩn các thùng rác với hy vọng ai đó đãng trí quẳng đi tấm vé số trúng thưởng... Rồi trịnh trọng tuyên bố với các bạn đồng học: “Tớ sẽ thành tỉ phú trước khi tròn 30 tuổi. Nếu không, tớ sẽ nhảy từ nóc một cao ốc chọc trời nào đó xuống mà xem”. Ở bậc học phổ thông, W.Buffett thường dậy lúc 5h sáng đi giao báo cho các gia đình. Sau tham gia vào công việc lắp đặt hệ thống thông gió cho các tiệm làm đầu. Kết quả: 14 tuổi đã đủ tiền mua một trang trại rộng 20ha giữa bình nguyên Nebraska.

Sau khi tốt nghiệp Khoa Tài chính, Trường Columbia, W.Buffett trở về thành phố Omakha quê hương với những “phi vụ” đầu tiên. Đó là năm 1956, khi W.Buffett mới 26 tuổi cùng những hoài bão ấp ủ cho sự nghiệp của mình. W. Buffett khởi đầu với số vốn 130 nghìn USD tiền cầm cố trang trại nói trên, rồi xúc tiến mua lại những cổ phiếu đang tuột dốc trong vòng tuyệt mật và chờ... cơ hội khi giá lên. W. Buffett xem ra rất thành công. Chỉ trong 10 năm đầu, trị giá quỹ đầu tư của ông đã tăng tới mức... 1.156%.

“Một lần trước khi đi nằm, tôi chợt nghĩ đến gần 3 tỉ đàn ông đã trưởng thành trên thế giới cần phải cạo râu mỗi sáng” - W. Buffett lý giải nguyên nhân mình quyết định đầu tư vào Hãng Dao cạo Gillette, nơi ông đang sở hữu 9,7% số cổ phiếu. Quỹ Berkshire Hathaway Inc. còn sở hữu 10,5% cổ phần của Công ty Thẻ tín dụng American Express, 8% cổ phần của Hãng Coca-Cola, 3,5% cổ phần của Hãng Giải trí Walt Disney, 4% Hãng Ăn nhanh McDonalds, 8% cổ phiếu của nhà băng huyền thoại Wels Fargo, 16% cổ phiếu của nhật báo Washington Post, 25% tổng số bạc dự trữ của cả thế giới...

Song song với các mệnh giá đắt tiền nói trên, W. Buffett vẫn thường xuyên mua vào những cổ phiếu rớt giá theo truyền thống. Nhà tài phiệt “ảo thuật gia” này cũng rất thích sưu tập lượng tín phiếu của các công ty nhỏ không mấy danh tiếng, nhưng thành đạt trong làm ăn: sản xuất bánh kẹo, buôn bán đồ gỗ, các hãng bảo hiểm chuyên biệt, v.v... Đúng là một nhà đầu cơ chứng khoán siêu hạng! Nhưng đặc biệt W. Buffett lại không bao giờ mua cổ phiếu của Microsoft, tuy rằng ông là một trong những người bạn vong niên, cũng như là đối thủ đáng gờm của B. Gates về phương diện giàu có.

Siêu tỉ phú W.Buffett và siêu tỉ phú B. Gates.

Tại một đất nước như Hoa Kỳ, giới tài phiệt cá mập thường chơi ngông bằng các thói quen hiến tặng tiền bạc cho các trường đại học, viện bảo tàng, hay cho các hoạt động xã hội... Nhưng nhà siêu tỉ phú gốc Nebraska cằn cỗi suốt nửa thế kỷ qua chưa bao giờ chi một cent (xu) cho bất cứ ai. Ngay với ba đứa con đứt ruột đẻ ra, ông cũng rất "bủn xỉn" với chúng. Với quan điểm không muốn chúng được nuông chiều quá đáng, Buffett đã quyết định không để lại thừa kế cho con một đồng nào hết.

Khi cậu con trai cả Haward muốn trở thành một chủ trang trại, người cha tỉ phú đã lùng mua một cơ ngơi rẻ tiền nhất ven Omakha, rồi giao lại cho con dưới hình thức cho vay có lãi suất. Còn để động viên Haward tránh khỏi chứng béo phì, W. Buffett khuyên con theo kiểu: “Nếu như con giảm được số cân thừa trong giai đoạn nhất định nào đó, bố sẽ giãn số nợ tương ứng cho con!...”.

Vậy mà mới đây, ông đã trở thành người hào phóng nhất thế giới, khi đột ngột loan báo chính thức quyết định hiến tặng 85% tổng tài sản (chừng 35 tỉ USD) dành dụm bấy lâu cho công tác từ thiện, nhằm “phần nào làm vơi đi nỗi khốn khó của nhân loại” - như nguyên văn lời “kẻ hà tiện” W.Buffett