Học thầy không tầy học... nhân viên
Đã có vô số những bài báo và cuốn sách viết về Bill Gates, chủ nhân của hãng máy tính Microsoft. Tuy nhiên, vẫn chưa ai có thể nói rành rẽ được hết bí quyết đã giúp ông từ một chàng sinh viên bỏ dở bậc đại học ở Harvard trở thành một siêu tỉ phú trong lĩnh vực cần nhiều đến tri thức và chất xám như công nghệ máy tính.
Suốt cả đời mình, Bill Gates dường như luôn cố gắng làm sao để có thể khẳng định được cái tôi nhiều ý nghĩa của mình. Thuở nhỏ, chính tính bướng bỉnh chỉ thích làm theo ý mình đã khiến cậu bé Bill không ít lần bị cha mẹ phạt. Người ta kể lại rằng, một lần không bắt được Bill dọn phòng, mẹ cậu đã phạt cậu ngồi một mình trong tầng hầm. Đến giờ ăn trưa, thương con, bà gọi con lên. Gọi mãi không thấy con trả lời, bà xuống tận nơi và hỏi:
- Sao con lại không đáp lời mẹ? Con đang làm gì thế?
- Con đang suy nghĩ...
- Suy nghĩ gì mà cứ im thin thít thế? - bà mẹ nổi nóng.
- Con đang suy nghĩ, mẹ ạ. Thế mẹ không biết thế nào là suy nghĩ ư? - cậu con trai bướng bỉnh rõ ràng là muốn "chọc tức" mẹ mình. Khi đó, Bill mới chỉ học lớp sáu.
Lo lắng cho con trai, cha mẹ Bill đến nhờ bác sĩ tâm lý khám bệnh cho cậu. Sau vài buổi điều trị bằng liệu pháp tâm lý, vị bác sĩ khả kính nói với cha mẹ Bill: "Ông bà không nên làm căng với cậu ấy nữa. Không ai làm gì được cậu ấy đâu. Tôi chưa từng thấy ai như cậu bé này". Cha mẹ Bill vốn là những người thực tế và có hiểu biết nên họ đã nghe lời bác sĩ và thôi xét nét con mình, để mặc cho cậu làm mọi việc theo ý thích cá nhân. Thời gian rồi sẽ chứng minh, không chỉ trong gia đình mà ngay ở ngoài xã hội, "bắt nạt" Bill Gates là việc không tưởng. Cạnh tranh với cậu cũng là việc không tưởng.
Trong những thập niên qua, tỉ phú Bill Gates đã làm thất bại vô số những đối thủ cạnh tranh. Cùng với Microsoft, Bill Gates đã trở thành biểu tượng của thời đại công nghệ thông tin mới.
"Tớ phải làm sếp cơ"
Cha của Bill Gates vốn là một luật sư, giờ ông đang phụ trách khu vực kinh doanh từ thiện của con trai. Ông kể: "Ngay khi còn bé, Bill đã tự đưa nôi cho mình". Bill Gates sinh ngày 28/10/1955. Cậu bé Bill người gày gò, mảnh khảnh, nhưng lại rất mạnh mẽ về tinh thần. Cha mẹ cậu đã cho cậu đi học ở một trường tư nhân sở tại. Một thời gian, Bill say mê nghề diễn viên. Cậu còn có lần sắm vai chính trong vở "Hài kịch đen". Tuy nhiên, cuối cùng thì "thần máy tính" đã chiến thắng “thần nghệ thuật”.
Năm 13 tuổi, Bill đã cùng bạn đồng môn chí cốt Paul Allen lắp ráp hệ thống computer đơn giản đầu tiên. Rồi hai người viết nên hai chương trình cho hệ thống đó. Chương trình thứ nhất chuyển hệ toán học này thành hệ toán học khác. Còn chương trình thứ hai đắc dụng đến mức về sau, từ nó, Bill Gates đã tạo nên trò chơi điện tử mà kết cục cuối cùng là... làm bá chủ thế giới!
Học ở phổ thông, Bill tỏ ra không mấy giỏi giang. Tuy nhiên, tới lớp 9, bất ngờ cậu thi tốt nghiệp toàn ở điểm cao nhất mà không hề đọc sách giáo khoa lần nào và trở thành một trong số 10 học sinh xuất sắc nhất Hoa Kỳ sau khi thử test kiểm tra trí thông minh. Lên lớp 10, Bill không phải học về máy tính mà tự đi giảng cho các bạn bè nghe về bộ môn này. Chính khi đó, cậu đã lập ra chương trình máy tính riêng cho lớp của mình. Chương trình đó còn có một mục tiêu bí mật nữa: nó giúp cho "nhà sáng tạo trẻ" chọn được những lớp mà trong đó có những cô bé mà cậu thích theo học!
Trong những năm tháng đó, một trong những người bạn thân của Bill là con trai một giáo sĩ tên là Kent Evans. "Chúng tôi cùng nhau đọc tạp chí Fortune và mơ ước ngày chinh phục cả thế giới, - về sau Bill Gates nhớ lại. - Tôi tới giờ vẫn nhớ số máy điện thoại nhà
Thương hiệu Microsoft
Suốt đoạn đời còn lại, nếu có lúc nào đó Bill Gates bắt buộc phải thỏa hiệp với ai đó thì ông luôn theo nguyên tắc "Tôi phải làm sếp cơ!". Evans, để giải trí, tìm thú vui trong môn leo núi. Một trong những chuyến đi của anh đã kết thúc đầy bi thảm. Evans bị trượt ngã và tử thương. Đó là tấn bi kịch đầu tiên đến với đời Bill. Trước đó, như chính ông thổ lộ sau này, ông chưa bao giờ nghĩ tới cái chết. Hai tuần lễ liền Bill cảm thấy mình như u u minh minh. Cái chết của Evans đã làm gần lại quan hệ giữa Gates và Allen. Chính Allen đã khuyên bạn trở thành "người học hành dang dở lừng danh nhất Harvard". Thay vì bình tĩnh tốt nghiệp và nhận bằng Harvard, hai người bỏ học về nhà lập nên hãng Microsoft (cái tên này thoạt đầu định viết là Micro-Soft. Cũng có ý tưởng gọi công ty chung là Allen and Gates Inc. nhưng về sau, ý tưởng này bị loại bỏ). Công ty mới của hai người chuyên về cung cấp các chương trình làm việc cho những máy tính cá nhân, khi đó đang dần dà trở thành trào lưu hấp dẫn.--PageBreak--
Huyền thoại về sự ra đời của Microsoft kể lại rằng: Tháng 12/1974, Allen trên đường tới thăm bạn, lúc đó đang theo học ở Harvard, dừng lại tại một quầy báo và mua một cuốn tạp chí về sau đã làm đổi thay số phận hai người. Trong Tạp chí "Phổ cập điện tử" đó có ảnh mẫu máy Altair-8800 đăng kèm theo lời quảng cáo in chữ to: "Máy tính đầu tiên trên thế giới có thể sánh với các mẫu thương mại". Allen đã cầm cuốn tạp chí đó chạy như bay tới phòng ký túc của Bill Gates. Hai người ngay lập tức đều hiểu ra rằng những chân trời nào đang mở ra trước họ: thị trường máy tính sẽ phát triển cực nhanh và hàng triệu người cần tới các chương trình làm việc với computer. Vài ngày sau, Bill Gates liên lạc với nhà sản xuất Altair, hãng MITS, và thông báo rằng anh cùng với Allen đã lập ra được phương án riêng ngôn ngữ lập trình Basic, có thể sử dụng trong máy Altair. Thực ra thì Bill đã nói dối. Tới lúc đó anh và Paul chưa hề viết được dòng nào của ngôn ngữ mới. Hơn nữa, hai người cũng chưa có trong tay cả máy Altair lẫn con chip của nó. MITS, không hay biết về điều này, trả lời rằng họ quan tâm tới đề nghị của Bill. Lúc đó, hai chàng trai mới bắt tay vào soạn thảo Basic. Nửa tháng sau, chương trình đã được soạn thảo xong. Allen mang tới MITS. Tại đó, lần đầu tiên anh mới được chạm vào Altair. Thực kỳ diệu, chương trình của hai chàng trai trẻ hoạt động trôi chảy. Hợp đồng đã được ký ngay tức khắc. "Thị trường chương trình làm việc đã xuất hiện" - Bill Gates thốt lên. Và cùng với nó là hãng Microsoft.
Cũng trong thời gian học ở Harvard, Bill Gates đã kết thân với Steve Ballmer, người về sau cũng trở thành thành viên tổ hợp não bộ của Microsoft. Khi Bill Gates muốn tập trung tinh lực vào sáng tạo, ông đã giao quyền quản lý cho Ballmer và đặt ông này vào vị trí Chủ tịch hãng và Giám đốc phụ trách công nghệ thông tin (CIO). Gates mời Ballmer tới vào những năm 80 của thế kỷ trước, khi Microsoft lớn nhanh tới mức cần cả một nhà quản lý "không kỹ thuật". Gates "nhử" bạn về từ hãng Procter & Gamble. Hai người hay va chạm với nhau. Theo Gates, những đụng độ như vậy rất có ích cho công việc. Theo ông, thói ứng xử mềm mỏng dễ làm mờ đi bản chất của vấn đề. Vì thế, ông cho phép các nhân viên được quyền phản biện các quyết định do ông đưa ra. Chân lý lắm khi chỉ sinh ra trong những tranh luận nảy lửa. Học thầy không tầy học... cấp dưới!
Điện thoại thường câm lặng
Trong đội ngũ các nhà quản lý doanh nghiệp ở Mỹ có hai dạng người. Thứ nhất là những người tự biết rõ việc mình cần phải làm. Thứ hai, những người cần "hoa tiêu". Gates thuộc dạng người thứ nhất. Hơn nữa, ông không chỉ biết rõ công việc của mình một cách đại thể mà biết từ chi tiết nhỏ nhất trở đi. Vì thế, các quyết định mà ông đưa ra không bao giờ là chung chung cả mà rất cụ thể. Ông thảo luận rất "ngang bằng sổ thẳng" với các chuyên gia cả về vật lý lượng tử lẫn công nghệ di truyền. Một trợ lý nhận xét: "Ông không sợ những người thông minh, ông chỉ sợ những kẻ ngốc".
Tính cách sếp trưởng cũng quyết định luôn cả chính sách cán bộ của Microsoft. Hãng lựa chọn nhân viên trên cơ sở chỉ số thông minh IQ và "triển vọng trí lự". Tất cả đều dựa trên hình mẫu chuẩn là chính Bill Gates. Ông thích cộng tác với những "bộ não trẻ" xuất chúng, dẫu còn thiếu kinh nghiệm và càng ít kinh nghiệm càng tốt. Những người như thế ở Microsoft được gọi là các "nhân bản của Bill". Những người tham gia kỳ thi tuyển chọn chủ yếu được kiểm tra không phải là vốn tri thức mà ở khả năng phản ứng. Thí dụ, câu hỏi hay được đưa ra cho các ứng viên là: Anh (hay chị) cần bao nhiêu lần lật cuốn sổ vàng của
Cách đối xử của Gates với nhân viên đôi khi hơi bị thiên lệch. Ông có thể trò chuyện rất lâu với bạn về những chủ đề trí tuệ nhưng lại quên tìm hiểu xem bạn có gia đình hay chưa và nếu có, có bao nhiêu con. Ông có vẻ như không quan tâm lắm đến đời tư của những người cộng sự. Trong phòng làm việc của Gates ít khi chuông điện thoại reo. Tại các phòng làm việc khác trong trụ sở 35 tầng của Microsoft cũng tương tự như vậy. Gates thích trao đổi qua hộp thư điện tử hơn là gọi điện thoại. Ông cùng một lúc làm việc với ba monitor xếp thành một hàng. Mỗi năm Gates có một tuần suy ngẫm. Trong tuần lễ đó, ông không tới công sở mà ngồi nhà nghiên cứu khoảng 100 tài liệu do các nhân viên của hãng gửi tới. Trong những tài liệu này thường là đưa ra những vấn đề liên quan tới tương lai của Microsoft và các triển vọng phát triển công nghệ tin học
