Đạo diễn Vũ Ngọc Đãng: Tôi làm phim cho những người nông dân

Thứ Ba, 25/11/2008, 09:30
Vũ Ngọc Đãng là một ví dụ chính xác về việc biết "dò" đúng thị hiếu khán giả trong phim ảnh. Không bộ phim nào thất bại, cả về dư luận, doanh thu và tên tuổi. Phim nào cũng có diễn viên trở thành ngôi sao. Hướng mạnh tới giới bình dân, Vũ Ngọc Đãng không tìm kiếm những hư danh của nghề, mà chỉ đơn giản là tìm ra những lối đi mà người khác coi thường, từ đó tạo nên những dấu ấn đặc biệt.

Lần đầu tiên, một bộ phim truyền hình phía Nam được khán giả cả nước trông đợi như "Bỗng dưng muốn khóc". Cũng lần đầu tiên, một câu chuyện rất trẻ trung, rất… "xì tin" lại được cả những người lớn tuổi gật gù. Không có gì là quá khi cho rằng, điện ảnh Việt Nam đang rất cần những đạo diễn vừa biết thương khán giả, vừa biết thương nhà sản xuất như Vũ Ngọc Đãng. Bộ phim truyện nhựa thứ hai của anh mang tên “Đẹp từng centimet” sẽ đến với khán giả vào dịp Tết 2009.

Triết lý kiểu "Đẹp từng centimet"

- Anh viết kịch bản "Đẹp từng centimet" lâu chưa? Tại sao lại đẹp từng centimet?

-Tôi cũng mới viết thôi, chừng ba tháng trở lại đây. Khi phim "Bỗng dưng muốn khóc" đang trong phòng dựng, bên BHD nói là họ muốn làm một phim nhựa chiếu Tết, thế là tôi bắt tay vào làm thôi, cũng chẳng có gì là… ấp ủ lắm. Còn đẹp từng centimet vì khi anh yêu ai thì anh thấy họ cái gì cũng đẹp, có khi cái mụn mọc trên má anh cũng thấy là nếu mất cái mụn đó đi là khuôn mặt đó kém dễ thương. Vậy thôi.

- Có người nói nó là sự nối dài của "Bỗng dưng muốn khóc"?

- Không. Hoàn toàn khác nhau. Hai bộ phim độc lập. Để quay "Đẹp từng centimet", tôi phải mất nửa tháng thuyết phục Tăng Thanh Hà, cô ấy mới chịu đóng. Bởi vì "Đẹp từng centimet" phá nát mọi hình ảnh dễ thương, ngây thơ, trong sáng mà Tăng Thanh Hà tạo dựng trong gần 10 năm qua. Đây là vai nữ gợi cảm, sexy, hoang dại chứ không hiền lành và "phổ cập" như những vai Hà đã đóng. Nó như một dạng Lolita vậy. Cô ấy suy nghĩ dữ lắm. Rồi người thân, bạn bè tác động, mãi rồi cô ấy cũng nhận lời. Thế là chúng tôi cùng bàn kế hoạch xem cô ấy sẽ… hở bao nhiêu, quay góc máy như thế nào.

- Vậy hở bao nhiêu hả anh?

- Hở 100%.

- Có phải vẫn là mô típ người đẹp, nhiếp ảnh gia?

- Đúng. Một nhiếp ảnh gia muốn trở thành nghệ sỹ nhiếp ảnh khỏa thân. Một cô gái được tôn vinh làm hoa hậu trong một cuộc thi hoa hậu hội chợ được tổ chức ở bến xe, chuyên đóng vai quần chúng, bồi bàn, muốn trở thành một diễn viên chuyên nghiệp. Cô ta chưa yêu ai, còn anh ta yêu quá trời rồi.  Đó, xuất phát của hai nhân vật chỉ là như vậy thôi. Có tới 3 bộ phim nhân vật chính của tôi là nhiếp ảnh gia. Đằng sau câu chuyện chính của hai nhân vật thì tôi muốn lấy bối cảnh nghề nghiệp nào đó để cho nhân vật bộc lộ và cho câu chuyện trở nên thú vị hơn. Chẳng hạn như "Những cô gái chân dài" thì đó là nghề người mẫu và nhiếp ảnh. "Tuyết nhiệt đới" là nghề đạo diễn và biên kịch. "Bỗng dưng muốn khóc" là nghề bán sách. Và bây giờ "Đẹp từng centimet" là nghề diễn viên quần chúng và nhiếp ảnh khỏa thân…

- Nhân vật nam chính của phim luôn mang đậm dấu ấn cá nhân anh, phải không?

- Cũng chẳng biết nữa. Tôi cũng chẳng biết dấu ấn cá nhân của mình là cái gì nữa. Cách đây một tháng, anh Dũng khùng (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng - PV) gặp tôi và nói: "Đố chú Đãng biết phim của chú khác phim của anh ở điểm nào?". Tôi đâu biết. Anh ấy nói, thực ra phim là người, bất cứ phim nào của Dũng thì các nhân vật đều muốn thoát khỏi truyền thống gia đình, muốn làm điều gì đó ngược lại, khác hẳn đi. Giống như chính Dũng, anh ấy luôn thoát khỏi cái bóng lớn của cha mình, để làm một điều gì đó khác đi. Còn phim của tôi thì đều có nhân vật… vượt khó, thoát nghèo để khẳng định bản thân… Tôi nghe, thấy cũng đúng, tôi đâu cố tình, chỉ là vì làm điều mình thích thôi mà nó cứ tự ra như vậy.

Tôi làm phim vừa rẻ vừa hay

- Anh cũng là "trai nghèo vượt khó" sao?

- Nó là con người mình thôi, tôi ở quê lên thành phố, làm đủ thứ nghề để tồn tại, sống vất vả khó khăn, rồi tìm mọi cách để tìm đến thành công. Tôi thấy tôi mất 20 năm ở nông thôn, cũng hơi tiếc, vì tất cả những gì hiện đại, những gì thuộc về văn hóa, nền tảng nghệ thuật, tôi đã không có được. Tôi phải học từ đầu, từ nhiếp ảnh, thời trang…

- Một bộ phim của anh được ra đời như thế nào? Anh đem kịch bản đến chào hàng các nhà sản xuất hay các nhà sản xuất đem ý tưởng đến đặt anh làm?

- Đầu tiên thì nhà sản xuất thuyết phục tôi làm phim cho họ. Sau "Những cô gái chân dài", tôi có rất nhiều lời mời. Nhưng tôi chỉ làm việc với những nhà sản xuất mà tôi cảm thấy có thể yên tâm. Thực ra tất cả những kịch bản tôi làm đều không phải ấp ủ, đau khổ, dằn vặt nhiều. Tôi nghĩ tôi là đạo diễn chuyên nghiệp thì có đơn đặt hàng là mình làm thôi. Khi gặp nhà sản xuất, tôi sẽ nói với họ một số ý tưởng và tôi sẽ làm những ý tưởng mà họ chọn theo cách của mình. Ví dụ như là phim "Tuyết nhiệt đới", tôi muốn làm phim lãng mạn và nhà sản xuất đồng ý, họ cho tôi làm thoải mái. Đến "Bỗng dưng muốn khóc", tôi nói tôi không làm phim lãng mạn nữa và nhà sản xuất đồng ý để tôi làm một phim hài. Vậy thôi.

Tôi không nghĩ mình phải làm cái này hay cái kia. Nếu tôi đưa 3 ý tưởng mà nhà sản xuất không đồng ý, tôi sẽ nghĩ và đưa thêm ý tưởng mới cho họ chọn. Còn đi tìm nhà sản xuất cũng giống như mình tìm một… người để ký vào giấy đăng ký kết hôn vậy. Vì họ sẽ phải là những người hiểu biết, dám đồng cam cộng khổ với mình và chia sẻ được nhiều thứ. Họ phải tin và tôn trọng mình, cho mình quyết định mọi thành phần ê kíp, chọn diễn viên… Họ nói họ có từng đó tiền và tôi có nhiệm vụ làm một bộ phim theo ý tôi mà không vượt quá số tiền đó.

Như nhà sản xuất "Bỗng dưng muốn khóc", họ chỉ muốn có một bộ phim hay mà thôi. Họ không đưa một mẫu quảng cáo nào vào trong nội dung phim để tôi được thoải mái. Còn "Những cô gái chân dài", bên Thiên Ngân nói tôi viết kịch bản để quay trong vòng một tỷ đồng, nếu trội số tiền đó thì họ không quay, nên tôi làm đúng như vậy. Nếu họ nói quay 10 tỷ, tôi sẽ làm phim kiểu 10 tỷ. "Đẹp từng centimet" giá thành cũng rất thấp, nhưng tôi vẫn nghĩ là rẻ mà vẫn chất lượng, không có vấn đề gì.

- Thấp tới mức nào để anh vẫn tiếp tục quay và vẫn tiếp tục tin là phim sẽ hay?

- Chi phí bằng một nửa bộ phim khác cùng chiếu Tết. Rất là rẻ. Nhưng rất là đẹp. Tôi muốn xây dựng hình ảnh tôi là một đạo diễn làm phim vừa rẻ vừa hay. Bởi vì bây giờ kinh tế khó khăn, mọi thứ rất căng thẳng, mình làm phim rẻ cỡ 4 tỷ thì chỉ cần doanh thu 8 tỷ là huề vốn, nếu làm 7 tỷ thì tận 14 tỷ mới huề. Nếu mình làm rẻ bao nhiêu thì rủi ro nguy hiểm càng ít hơn. Tôi có kinh nghiệm khi làm phim tốt nghiệp, người ta làm phim tới 60 triệu, còn tôi làm phim "Chuột" có 4 triệu, lại chia đôi chi phí cho quay phim thì cái bài tốt nghiệp của tôi chỉ có 2 triệu thôi. Trong tình hình này, mục tiêu của tôi không chỉ là một phim hay, mà nó kỹ lưỡng tới mức là phim hay với bao nhiêu tiền kinh phí nữa.

- Như cái cách anh vừa nói, tôi cảm giác làm đạo diễn bây giờ không chỉ lo về ý tưởng nghệ thuật mà còn phải biết lo làm sao ý tưởng đó phù hợp với đời sống, phải "liệu cơm gắp mắm" mới mong làm được phim?

- Đúng vậy. Mình phải thương nhà sản xuất. Chẳng hạn một tập phim truyền hình chỉ có hơn 100 triệu thôi. Nếu tôi làm thật hoành tráng, chi phí đội cao lên, thì nhà sản xuất sẽ lỗ. Tôi không muốn ai mất tiền vì tôi cả. Tôi không muốn làm ai phá sản. Khi làm phim, tôi muốn tất cả mọi người đều phải có lợi, nhà quay phim và các đồng nghiệp của tôi có việc làm, còn nhà sản xuất phải có lãi. Thế nên tôi luôn hỏi ngay từ đầu với nhà sản xuất, rằng anh muốn làm bộ phim này giá bao nhiêu tiền. Tôi không thích đòi hỏi và bắt người ta chạy theo mình. Nếu họ không đồng ý, tôi sẽ đi làm một dự án khác. Không có gì trăn trở hay dằn vặt hết.

Tôi là thằng đạo diễn nhí nha nhí nhảnh, hời hợt, trẻ con

- Nhiều người cho rằng, những bộ phim của anh, như "Bỗng dưng muốn khóc" chẳng hạn, là một thứ si rô ngọt ngào, dễ xem rồi dễ quên. Nó không có tác động nào lớn đến đời sống. Người ta xem đôi khi chỉ vì nó vui vui, thế thôi. Đó có phải là áp lực "không muốn ai phá sản về mình?".

- Tùy cảm nhận của mọi người thôi. Tôi muốn làm phim nhẹ nhàng vui vẻ, ai cũng xem được, xem xong ai cũng thấy vui, và có một chút giáo dục xã hội trong đó. Nó không có gì phản cảm. Khi "Bỗng dưng muốn khóc" chiếu, nhà sản xuất hài lòng vì đó là một phim tốt, chương trình phim truyện trên kênh VTV1 cũng tạo được ấn tượng tốt. Tất cả chúng tôi đều có lợi.

- Trong nghệ thuật, muốn đẩy cao tính sáng tạo thì người nghệ sỹ phải "biết chán", biết thế nào là lặp lại. Sau bữa si rô ngọt ngào "Bỗng dưng muốn khóc", anh muốn có một phim "nặng đô" hơn một chút?

- Nếu anh theo dõi hành trình phim ảnh của tôi anh sẽ thấy điều ngược lại, là phim sau nhẹ nhàng hơn phim trước, đơn giản hơn phim trước, thoải mái và tự nhiên hơn. Đó là cách tôi lựa chọn thôi. Như ngày xưa khi đi chụp hình thời trang, tôi phải làm sao cho hình ảnh đặc biệt và… dữ một chút, để nhìn vào là nhận ra Vũ Ngọc Đãng liền. Nhưng đến một lúc nào đó tôi chán kiểu như vậy, tôi muốn để mọi thứ tự nhiên. Phim ảnh cũng vậy. Càng ngày tôi càng muốn thể hiện nó đơn giản, bởi như thế phim của mình sẽ đi được vào nhiều tầng lớp, đến được với số đông.

- Sự cầu kỳ đôi khi là biểu lộ sự kém tự tin. Đến khi nắm được mọi "bùa phép" trong tay thì người ta lại muốn đạt đến sự giản dị…

- Như "Những cô gái chân dài" đó, khán giả coi thì thấy thích, nhưng thầy cô trong trường điện ảnh lại không công nhận. Vì họ nghĩ làm như vậy rất dễ, diễn viên tự diễn, quay phim tự quay, đạo diễn chẳng phải làm gì hết. Hay "Bỗng dưng muốn khóc" thì càng hiện rõ điều đó, cứ như thể máy quay lia vào một cuộc đời và họ cứ tự diễn, tự sống vậy thôi. Không thấy bàn tay đạo diễn đâu cả, người ta bảo thằng đạo diễn này không có nghề gì hết. Ai cũng nghĩ dễ, nhưng cứ thử bắt tay vào xem, không phải ai cũng làm được đâu. Dấu ấn của tôi trong đó nó thuộc về tinh thần của những cảnh quay, tôi muốn nó tự nhiên, nó thật. Giờ thì mọi người mới công nhận tôi, chứ trước họ khinh thường lắm, vì họ nói tôi làm phim từa lưa.

- Có ý kiến cho rằng anh giỏi nhào nặn nhân vật về chi tiết nhưng không biết kể chuyện?

- Câu chuyện là thứ tầm thường, thế giới này mọi câu chuyện người ta đã kể hết rồi. Thế nên phải đánh vào chi tiết. Có những đoạn câu chuyện đứng im nhưng khán giả vẫn say mê vì nhân vật thú vị. Khán giả sẽ theo dõi nhân vật chứ không theo dõi câu chuyện.

- Tôi thấy như thế này, phim của anh rất đẹp, người đẹp cảnh đẹp, rất thời trang nữa. Nhưng nó hơi…  âm tính. Các nhân vật nữ dữ dội, còn các nhân vật nam thì baby, trắng trẻo, nhẹ nhàng. Đó là sự cố tình?

- Ngày trước tôi ảo tưởng, tôi có thể làm những bộ phim nghệ thuật sâu sắc như Trương Nghệ Mưu hay Vương Gia Vệ… Nhưng về sau tôi phát hiện tôi không thể làm được như vậy vì tôi không phải là họ. Tôi chẳng có đau đớn, dằn vặt gì hết. Tôi là thằng đạo diễn nhí nha nhí nhảnh, hời hợt, trẻ con. Cuối cùng thì tôi nghĩ mình làm phim lãng mạn, tươi tắn, hài hài thì tốt hơn. Còn chuyện đàn ông dịu dàng à? Thực ra những mẫu đàn ông cứng rắn, mạnh mẽ trong phim Việt nào cũng đầy ra. Tôi muốn đi lối khác.

Tôi chọn cách xây dựng những nhân vật nam cho khác, mà lại hợp với thời đại. Điện ảnh Việt Nam mình dở nhất là xây dựng phim về thời hiện đại. Hà Nội bên ngoài đẹp thế, Sài Gòn năng động thế, mà cứ lên phim là bị quê mùa. Cái văn hóa của người giàu sang trong phim không có. Tôi muốn xây dựng một gia đình giàu có thực sự. Nhân vật nam cũng vậy, theo xu hướng thời đại, mảnh mai và thư sinh theo xu hướng phim thần tượng. Hay trước đây mọi người vẫn coi nhuộm tóc là người xấu, tôi xây dựng ngay cậu trai nhuộm tóc. Tôi muốn thử vậy và thấy cũng thú vị.

- Đó là chủ đích của anh trong tất cả các bộ phim phải không?

- Đúng vậy.

- Nếu đem tất cả các phim của anh ra "soi", sẽ thấy các anh chàng này như một thứ bột nêm, một thứ gia vị góp vui chứ không có số phận đặc biệt…

- Không hẳn. Như "Bỗng dưng muốn khóc" đó, nhân vật nữ mới là phụ để xoay quanh nhân vật nam chính. Đó là một nhân vật nam chính mà tôi muốn xây dựng. Với lại, tôi hay viết kịch bản theo diễn viên mà tôi chọn trước. Vào thời điểm này tôi thích lối diễn xuất của Lương Mạnh Hải, cậu ta có thể biến hóa được nhiều loại người khác nhau. Tôi thích dùng một diễn viên để tạo ra nhiều nhân vật. Cũng như vậy, tôi muốn "phá nát" hình ảnh non tơ của Tăng Thanh Hà trong "Đẹp từng centimet", điều đó làm cho tôi cảm thấy thú vị.

- Nhưng như thế thì cũng có thể hiểu là anh chọn diễn viên theo tình thân?

- Không. Trên một mảnh đất mình có thể trồng đủ thứ chứ, trồng lúa, dưa leo, cà pháo… chứ. Khi mình đã quen biết họ, mình yên tâm về tư cách đạo đức của họ, mình biết họ mạnh gì, yếu gì, để cùng họ biến đổi. Như vậy chẳng thú vị sao? Ngày xưa nhiều người nói sao tôi cộng tác với nam diễn viên Minh Anh trong "Những cô gái chân dài" rồi không tiếp tục làm việc, tôi cũng nghĩ là ừ, sao mình lại không làm nữa nhỉ, mình đã tạo được nền móng, đẩy họ thành người của công chúng rồi, lẽ ra mình phải khai thác, hái trái ngọt chứ, sao lại để cho người khác khai thác? Như Lương Mạnh Hải chẳng hạn, thực sự từ bàn tay tôi tạo ra, khi họ nổi tiếng thì tôi phải khai thác lại chứ. Như các hãng phim Hồng Kông cũng vậy thôi, khai thác triệt để diễn viên chứ. Sau "Đẹp từng centimet", sang năm tôi sẽ tiếp tục làm với Lương Mạnh Hải một phim nữa nếu cậu ấy có hứng thú. Mình làm đúng quy trình thế giới thôi.

- Vậy tại sao anh lại… bỏ rơi Minh Anh?

- Lúc đó tôi bỏ rất nhiều người. Tự dưng tôi điên thế, như Dương Yến Ngọc cũng vậy, cô ấy rất dễ thương. Bây giờ thì tôi khác rồi, nếu ai có khả năng phát triển thì tôi sẽ giữ lại để cùng họ đi tiếp.

- Anh đòi hỏi gì ở một diễn viên khi làm việc? Tính kỷ luật? Biết nghe lời? Hay biết chiều đạo diễn?

- Diễn viên của tôi chẳng nghe lời tôi đâu, cãi nhau chan chát. Nhưng tôi đòi hỏi họ phải chuyên nghiệp và tài năng. Tôi không cần họ phải hợp vai vì hợp hay không là ở tôi chứ không phải họ, tôi sẽ tìm được tố chất riêng và sẽ viết vai diễn vừa với họ. Nhưng khi ra trường quay, tôi không nhúng tay quá nhiều vào diễn xuất của họ. Như quay phim cũng vậy, tôi chẳng bao giờ nói phải quay góc này góc kia, một quay phim giỏi thì anh ta tự biết quay góc nào là đẹp, là chuẩn. Tôi chỉ nói cái tinh thần thôi. Chẳng hạn tôi nói có cảnh quay ở quán cà phê thì quay phim phải tự chọn cái bàn nào để cảnh quay diễn ra và diễn viên sẽ tự chọn góc ngồi cho mình.

Đừng vin vào Oscar để chê khán giả Việt Nam ngu ngốc

- Tết năm nay, anh và bạn thân Dũng khùng sẽ… "so găng" trên rạp chiếu. Ai cũng phải làm cho được một phim thành công, trong khi đó Tết chỉ có ba ngày thôi. Đó có là một áp lực thực sự?

- Mọi người hay nói chúng tôi cạnh tranh nhưng nhìn xa trông rộng là chúng tôi chia sẻ với nhau từ ý tưởng ban đầu đến khi thực hiện. Không có gì cạnh tranh. Tôi cũng mong phim của Dũng tốt muốn chết. Phim của anh Lưu Huỳnh cũng tốt. Chỉ có ai thiển cận mới sợ cạnh tranh thôi. Bởi vì nếu có 3 phim tốt thì rất có lợi cho điện ảnh Việt Nam vì tạo được niềm tin với khán giả. Khán giả đi xem phim họ chả biết Vũ Ngọc Đãng hay Lê Hoàng, Lưu Huỳnh là ai đâu. Họ toàn nói phim Việt Nam thấy gớm, muốn ói. Nếu 3 phim này hay thì khán giả đến đông. Khán giả có nhu cầu sẽ kích thích xây rạp. Và cứ thế, nó nở dần ra thì điện ảnh Việt Nam mới phát triển được, một năm mới có nhiều mùa phim chứ không phải mỗi năm trông một cái Tết.

Họ nói hâm mộ Vũ Ngọc Đãng mà chê phim Việt Nam muốn ói thì tôi cũng chả vui vẻ gì và tôi nghi ngờ lắm. Bởi tên của đạo diễn chỉ "hot" với nhà sản xuất, với diễn viên và giới truyền thông thôi chứ họ chỉ quan tâm đến phim mà thôi. Họ cũng không nhìn diễn viên mà đến xem phim. Tăng Thanh Hà, Trương Ngọc Ánh, Ngô Thanh Vân ư? Bám vào tên họ là rất nguy hiểm. Ở Việt Nam chưa có diễn viên ngôi sao để kéo khán giả đến rạp. Đạo diễn ngôi sao thì cũng có, nhưng chỉ là ngôi sao với nhà sản xuất thôi chứ còn lâu khán giả mới coi đó là ngôi sao.

- Tại thời điểm này anh muốn làm một bộ phim như thế nào?

- Làm bộ phim như "Bỗng dưng muốn khóc". Vì ở Việt Nam nhiều nhà làm phim quay lưng lại với khán giả bình dân, những người dân lao động. Họ luôn muốn được đánh giá là những người uyên bác, sâu sắc, thông minh, tài hoa và làm phim như là làm ra tác phẩm trác việt để đời, phải có vốn văn hóa nhất định mới hiểu được. Còn tôi nghĩ ngược lại. Những người nông dân như gia đình tôi mới là những người cần được thưởng thức văn hóa nhiều nhất, tôi muốn hướng tới điều đó. Cha tôi làm cán bộ nông trường, mẹ tôi làm hội phụ nữ xã, giờ họ về hưu , chú dì cô bác cũng đều ở nông thôn cả, họ cần được xem những bộ phim của tôi. Chưa bao giờ tôi nghĩ mình cần làm một bộ phim quá triết lý, quá sâu sắc để được khen ngợi hoặc được chục ông giám khảo của một liên hoan phim nào đó gật gù, được một vị giám khảo nhìn sâu vào mắt bắt tay thật chặt… Một vài cái bắt tay nó chỉ là cái xã giao thôi, ảo tưởng làm gì.

Tôi thấy ở Việt Nam, truyền hình đang rất cần khán giả. Người trong nhà mình, mà phim của mình còn chưa thuyết phục được họ, thì đi thi quốc tế làm gì cho nó trở nên buồn cười! Tôi không có nói là không nên làm những phim quá cao cấp, mà thời điểm này thì chưa nên làm. Khi nào khán giả say mê phim Việt Nam rồi thì hãy tính đến việc chinh phục quốc tế.

- Nhưng có nhiều loại phim và nhiều loại khán giả chứ đâu chỉ có nông dân?

- Thì đúng rồi. Nhưng điện ảnh Việt Nam èo uột thế, chả có mùa phim nào, cả năm treo niêu trông vào 3 cái phim Tết. Phim làm ra không bán nổi một cái vé để đủ tiêu chuẩn dự Oscar thì đi tham dự giải Oscar để làm gì? Trong nước còn chẳng có rạp nào chịu đứng ra để tổ chức chiếu, thử hỏi nếu được Oscar thì có gì vinh dự hay không? Bản thân người dân Việt Nam không đón nhận thì không lẽ mang đi dự Oscar để chứng tỏ là mình giỏi, phim mình hay và dân Việt Nam ngu ngốc hay sao? Cái quan trọng nhất của điện ảnh Việt Nam bây giờ là làm sao để mở tivi ra hoặc vào rạp chiếu, khán giả không nhăn mặt. Làm được tới đó đã rồi tính tiếp…

- Anh nói thế là anh đang phản ứng lại cách làm phim của rất nhiều bậc tiền bối lão làng trong ngành điện ảnh Việt Nam. Anh có thấy gan mình… to?

- Tôi đâu có sợ. Tôi chỉ nói sự thật thôi. Có những tiền bối như chú Đặng Nhật Minh chẳng hạn, tôi rất nể phục, chú ấy làm "Thương nhớ đồng quê", "Bao giờ cho đến tháng Mười" rất hay và làm phim cho nhân dân mình xem đấy chứ. Bây giờ thì nhiều người làm phim mà không quan tâm tới khán giả. Càng không có người xem họ lại càng nghĩ phim của họ cao siêu, khán giả bình dân không hiểu được và lấy đó làm tự hào, thật nực cười.

Tôi nghĩ rằng, 100 khán giả thì có 99 khán giả sẽ tới rạp vì nghĩ đó là phim có nhiều trò để coi, vui vẻ, chứ chẳng có mấy ai nói phim này hay lắm, triết lý lắm đến rạp coi đi. Trong điện ảnh, chức năng giáo dục phải sau chức năng giải trí. Người ta hy vọng đọc một cuốn sách để mở rộng tâm hồn, sâu sắc hơn, chứ phim thì chức năng lớn là giải trí. Điện ảnh khác với văn học, cuốn sách có thể nổi tiếng và bán chạy sau… 100 năm. Chứ điện ảnh là "một đập ăn quan", nếu công chiếu sau một tuần không ai coi thì coi như phim đó vứt đi rồi. Cha đạo diễn nào mà nói, phim tôi giờ khán giả chưa thích nhưng 10 năm nữa họ sẽ đủ tri thức để hiểu và thích, thì cha đó bị điên! Còn những phim làm thay đổi nền điện ảnh thì ở Việt Nam… chưa đủ sức làm.

- Nhưng mỗi người có một con đường riêng để đi cùng phim ảnh chứ?

- Tôi ghét nhất ai nói, tôi làm phim thể nghiệm. Tại vì điện ảnh có hơn 100 năm lịch sử rồi, cái gì người ta cũng làm hết rồi, loại hình nào cũng được thể nghiệm rồi và đã có những kết quả rất rõ ràng. Bây giờ chỉ cần làm đúng công thức của phim Mỹ thôi, quy định nhân vật rõ ràng, cấu trúc kịch bản theo đúng form thôi, làm được vậy đã giỏi lắm rồi. Chứ cứ "điếc không sợ súng", làm tùm lum tà la kèm theo sự thiếu hiểu biết rồi bảo đó là phim thể nghiệm là coi thường khán giả. Thể nghiệm là cái dành cho những bậc thầy đã có những thành công thực sự. Chứ làm phim đầu tay, chưa có một kinh nghiệm thành công nào, thì thể nghiệm cái gì? Chẳng qua anh yếu ớt và bất tài, làm phim mà chẳng giống một bộ phim, rồi vu nó lên thành thể nghiệm thôi.

- Vậy những bộ phim của anh sẽ được xây dựng trên những nguyên tắc nào?

- Làm sao nó giống bộ phim nhất và kể câu chuyện mang tính toàn cầu.

- Anh nghĩ mình sẽ làm được phim để bán ra nước ngoài?

- Không tham vọng. Mỗi phim có một mục đích khác nhau. Nhưng bán được ra nước ngoài là một thành công mà tôi đã từng làm được. Nhưng nó là cái niềm vui đến sau, nó thêm vào thành công, chứ tôi không mong đợi. Khi làm phim tôi cũng xác định rất rõ mình làm phim này cho ai, khi được thêm những đối tượng khán giả khác yêu mến là vui thêm, chứ nghĩ mình làm cho tất cả mọi người xem thì thật là hoang đường.

- Làm nghề đạo diễn có vui không anh?

- Làm đạo diễn vui lắm, vì được cười ra nước mắt. Vui, thú vị, được làm công việc mình yêu thích, được trả tiền nhiều.

- Làm đạo diễn ở Việt Nam thì có giàu không?

- Có chuyện rất mắc cười thế này, cách đây hai năm tôi vào một tiệm cơm ăn trưa, gặp một người quen, anh ấy mới hỏi tôi chừng nào về quê ăn Tết? Rồi móc trong túi ra 500 ngàn và dúi vào tay tôi, nói tôi cầm về quê ăn Tết. Anh ấy nói, tao biết tụi bay nghệ sỹ làm gì có tiền. Tôi nói tôi kiếm được rất nhiều tiền. Anh nhìn lại rồi nói, ờ tao quên, mày là đạo diễn chứ có phải là nghệ sỹ đâu! Hay như Lương Mạnh Hải chẳng hạn, người ta thương hại cậu ấy vì diễn viên rất là nghèo. Nhưng Hải đóng phim cát sê rất cao. Cậu ta ở đây tự sống và kiếm tiền bằng nghề đóng phim. Cậu ta vẫn có tiền thuê một căn nhà ở ngay cạnh Nhà hát lớn thành phố, vẫn tập gym ở khách sạn Caravell, tuần đi ăn nhà hàng vài lần, vài tháng đi Thái Lan chơi, mặc toàn đồ hiệu, đâu có nghèo.

Đôi lúc một số diễn viên lên báo cứ than là cát sê thấp, làm nghề không đủ sống, nhưng thực tế thì có một số diễn viên được trả lương rất cao.  Tôi thấy tôi kiếm tiền rất là tốt, chả than phiền gì. Giàu thì tôi chưa giàu vì tôi mới kiếm được tiền vài năm trở lại đây thôi. Nhưng tôi không bao giờ suy nghĩ về tiền bạc, có thể lo cho gia đình, mua được những thứ muốn mua. Tôi chả lo lắng gì vì tôi làm được những phim tốt, kiếm tiền tốt, mang lại thành công cho nhiều người.

- Anh có nghĩ mình là thần tài?

- Không. Tôi siêng năng thôi. Tôi cũng không phải là người thông minh đâu, tôi chỉ biết cách tạo ra một bộ phim hấp dẫn và khác biệt thôi.

- Vậy làm đạo diễn độc thân thì có vui không?

- Vui, thích đi thì đi, về thì về, làm gì cũng được.

- Còn buồn?

- Tất nhiên thì cũng có khi. Mà có gia đình rồi thì cũng buồn vậy, ai dám nói có vợ con thì không buồn? Mà nỗi buồn nhiều khi rất cần cho sáng tạo. Ai mà vui từ sáng đến tối thì có mà điên.

- Anh có nghĩ mình tôn thờ đời sống độc thân?

- Không biết. Tôi nghĩ độc thân có cái hay cho sáng tạo. Nhưng không tôn thờ. Biết đâu mai mốt có người lại khiến mình muốn sống chung.

- Nghĩa là anh có ý định lấy vợ ấy à?

- Thề là chưa có ý định đó.

- Sau "Đẹp từng centimet" anh có dự định phim mới nào chưa? Nghe nói có một công ty lớn muốn mời anh dựng phim về hoa hậu?

- Chưa. Tôi sẽ nghỉ một thời gian đã. Và nếu có làm phim tôi sẽ tự viết kịch bản cho mình.  Tôi có nhiều lời mời, nhưng tôi sợ làm phim đầu tay cho các công ty lắm rồi. Làm xong thì thấy buồn, vì họ chưa làm phim bao giờ, tôi làm được mà họ chẳng biết tôi làm được. Tiền cũng quan trọng, nhưng tôi sẽ chọn nhà sản xuất cùng chí hướng với mình. Tôi gặp nhiều nhà sản xuất, nói chuyện xong cười sằng sặc và bỏ về. Vui lắm. Chẳng hạn: "Chú có đứa con gái, ngày xưa nó cũng đóng một vài vai nhỏ rồi, giờ nó xinh lắm cháu ơi, nếu làm phim, nó đóng vai chính thì ăn khách phải biết". Hay có người muốn lăng xê cô bồ, ra oai: "Em muốn đóng phim phải không, để anh kêu thằng Đãng về nó làm phim, lăng xê em nổi tiếng". Thằng Đãng! Trong khi nó nhỏ hơn "thằng Đãng" cả nửa con giáp. Đó, làm đạo diễn vậy đó, lắm lúc cười ra nước mắt. Vui lắm!

Dương Bình Nguyên (thực hiện)
.
.