Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng: Gã khờ khôn ngoan
Nếu nói sự thành công của Nguyễn Quang Dũng hôm nay là bởi tài năng, không ai dám phủ nhận anh. Bởi mỗi năm anh làm một phim nhựa và doanh thu vượt mong đợi của nhà sản xuất. Nhưng, tài năng thôi thì thế hệ anh cũng không hiếm. Mà sự khôn ngoan mới làm nên Nguyễn Quang Dũng. Sự khôn ngoan ẩn sâu trong vẻ ngoài tưng tửng, đôi khi hơi lơ ngơ trong cuộc sống…
Đắm đuối với "Những nụ hôn rực rỡ"
Vào những ngày này rất khó gặp Nguyễn Quang Dũng. Anh đang ngụp lặn trong studio để làm hậu kỳ cho "Những nụ hôn rực rỡ" - bộ phim ca nhạc đầu tiên của điện ảnh Việt Nam. Như hầu hết những bộ phim của Nguyễn Quang Dũng, hoàn toàn dễ hiểu, và không có ai là nhân vật phản diện. Nhưng tư tưởng trong phim của Dũng rất rõ ràng. Những bộ phim mang đến cảm giác yêu đời, vui vẻ. Ít nhất trong thời điểm này là vậy.
Dũng nói, anh không cố tình dựng nên một câu chuyện quá cao siêu. Anh thích khán giả có thể nhẹ nhàng đến xem phim của mình, nhẹ nhàng mỉm cười và ra về trong một sự lạc quan vừa đủ. "Những nụ hôn rực rỡ" là câu chuyện về tình yêu. Một cô dọn phòng yêu ngôi sao ca nhạc. Một cô chủ khách sạn yêu chàng bảo vệ. Hai người đồng tính yêu nhau… "Tôi muốn đưa đến cho khán giả một thông điệp, tình yêu thì không biên giới, không giai cấp, không phân biệt cả giới tính. Tất cả mọi con người đều bình đẳng trong tình yêu. Có những người hồ nghi là tôi đang cổ xúy cho người đồng tính, nhưng thực ra không phải. Tôi chỉ coi đó là một điều bình thường, người đồng tính cũng có quyền yêu và tình yêu của họ cũng bình thường thôi. Và đó cũng không phải là điểm nhấn trong bộ phim của tôi. Cảnh tình yêu mà tôi thích nhất là mối tình… già, giữa Phương Thanh và Phước Sang.
Nhân vật của Phương Thanh là một… bà cô già, khó chịu, khó tính và không còn khao khát yêu đương gì nữa. Nhưng nhân vật của Phước Sang cứ lặng lẽ chờ đợi, chăm sóc, và tình yêu nảy mầm. Đó là thứ tình yêu quý giá, tôi nghĩ vậy" - Dũng nói.
 |
| Cảnh phim "Những nụ hôn rực rỡ". |
"Những nụ hôn rực rỡ" cực kỳ gọn ghẽ trong 95 phút. Nhưng toàn bộ diễn viên phải tập luyện trước đó 3 tháng. Và quay trong vòng một tháng, gần như cấm trại tại một resort biệt lập của tỉnh Khánh Hòa. Chủ khu resort là một người chịu chơi, yêu văn nghệ và hơn thế, là hiểu được mình nên chấp nhận điều gì cho bộ phim hoàn thành. "Ông chủ đã cho chúng tôi sử dụng toàn bộ khu resort bằng việc đóng cửa, không nhận khách và bao ăn ở cho cả đoàn phim. Trong phim có một cây cầu, khi sơn không đúng ý, tôi muốn làm lại và họ cũng chấp nhận sơn theo ý của bộ phim. Tôi cảm giác nơi này sinh ra vừa đủ để quay bộ phim, rất hợp.
Trước giờ tôi làm phim có đến 70% là nội cảnh. Vì tôi không tự tin với những cảnh quay bên ngoài, trời mưa hay những điều kiện khách quan tác động làm mình rất khó xoay xở, mình không làm chủ được. Nhưng với bộ phim này, rất nhiều cảnh quay ngoại cảnh đẹp. Tôi thích điều này, là tôi muốn quảng bá du lịch trong bộ phim của mình, một cách hoàn toàn tự nhiên và không chịu sức ép nào cả. Tôi muốn khi xem bộ phim thì khán giả sẽ muốn tới nghỉ tại một nơi tuyệt đẹp như thế. Điều này chưa ai làm. Và nếu thử nghiệm này của tôi thành công, thì đó là một tiền lệ tốt cho điện ảnh Việt
Không tắm hai lần trên một dòng sông
Nếu xét hành trình điện ảnh của Nguyễn Quang Dũng, sẽ thấy anh không hề lặp lại một mảng đề tài quen thuộc để "thâm canh", tạo độ sâu cần thiết như một dấu ấn phong cách. Mỗi bộ phim của Dũng là một điều mới mà dường như chưa có ai làm. Với "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" là một sự khai mở về khái niệm "phim nhái", "phim hài nhảm". Với "Nụ hôn thần chết" là một phim có hơi hướng kinh dị, có một chút sex, một thể loại mà phim Việt
Không phải bộ phim nào cũng thành công rực rỡ, thậm chí "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" Nguyễn Quang Dũng còn bị "đánh banh xác" trên báo chí, nhưng rõ ràng đó là những thử nghiệm mới mà anh chấp nhận như một kẻ mở đường. Và vì là kẻ mở đường, nên thành công được sẽ là một thành công rực rỡ hơn rất nhiều những người khác. Ngay cả với "Giải cứu thần chết", tôi đồ rằng cả Nguyễn Quang Dũng và nhà sản xuất không hoàn toàn tự tin vào những gì mình làm trước khi bộ phim khởi chiếu. Chiến dịch PR cho bộ phim thay đổi liên tục, từ việc giới thiệu đây là bộ phim dành cho tuổi teen, chuyển hướng sang là bộ phim dành cho giới trẻ, không khoanh vùng cho teen nữa. Nhưng nếu xem xong bộ phim, thì đây thực sự là một bộ phim "teen" theo đúng nghĩa của nó. Và thử nghiệm của Nguyễn Quang Dũng đã tạo được một thành công.
Với "Những nụ hôn rực rỡ", Nguyễn Quang Dũng đã bỏ lại nhiều cơ hội khác để bắt đầu một thể loại mà chưa bao giờ trải qua. "Tôi có một kịch bản, và tôi hoàn toàn có thể làm bộ phim từ kịch bản của mình. Nhưng tôi muốn để nó cho người khác thực hiện. Bởi vì tôi có thể có nhiều cơ hội để làm một bộ phim hài. Còn một bộ phim ca nhạc thì đây là lần đầu tiên mà tôi chờ đợi nó quá lâu. Tôi làm bộ phim này dù biết nó cực khổ. Nhưng, như đã nói, tôi chỉ làm những gì mình thích. Và chỉ những gì mình mê đắm thì mình mới có thể làm tốt nhất được" - Nguyễn Quang Dũng chia sẻ.
Trong quan niệm của Nguyễn Quang Dũng, một bộ phim có nhiều bài hát không có nghĩa là phim ca nhạc. Mà phim ca nhạc thì phần âm nhạc phải tham gia trực tiếp vào việc giải quyết mâu thuẫn, xung đột và có đối thoại. Đây là điều khó khăn nhất với anh và với cả nhạc sỹ. Nhưng, "Những nụ hôn rực rỡ" đã hoàn thành với sự hài lòng của cả hai (phần âm nhạc do Võ Thiện Thanh thực hiện). Nguyễn Quang Dũng cũng là người đầu tiên thực hiện việc phát hành album sountrack (nhạc phim) tại Việt
Dũng nói, anh muốn làm những điều gì đó chưa hoặc ít người làm, để tự khám phá được khả năng của chính mình nữa. Chỉ có điều, anh không quá tham lam. Chẳng hạn, đôi khi anh nhận làm show ca nhạc để kiếm sống. Nhưng anh không muốn tiếp tục làm nhiều thứ như vậy. Mà muốn chuyên tâm cho công việc của mình. Và mỗi năm anh muốn làm một bộ phim hoàn toàn mới theo cách mà anh mong muốn. Năm 2010, Dũng đã có lịch sẵn để quay một bộ phim dài cho một hãng phim quen. Như một kẻ không muốn tắm hai lần trên một dòng sông. Và phim ảnh như một chuyến đi nhiều chặng đến, không chặng nào giống chặng nào.
Kẻ khôn, tiền kiếm cũng khôn
Thế hệ của Nguyễn Quang Dũng là thế hệ đạo diễn khôn ngoan. Họ không đem cái tôi to lớn của người nghệ sỹ ra để "hù dọa" dư luận. Họ cũng biết im lặng khi cần thiết và luôn bằng cách này hay cách khác để hợp tác với giới truyền thông. Nhưng, đó mới chỉ là phần nổi. Còn trên thực tế, để thuyết phục một nhà đầu tư bỏ tiền cho mình làm điều mình muốn là một việc nan giải. Mà họ đã làm được với đầy ắp kinh nghiệm thực tế. Phim của Nguyễn Quang Dũng sẽ không bao giờ có những cảnh quay quá tốn kém mà rất có thể đến khi dựng sẽ phải… bỏ đi. Sự tính toán thực tế và chi tiết là một lợi thế.
Như những người làm dự án, Dũng xây dựng kịch bản và ngồi lại với nhà sản xuất. Nếu nhà sản xuất chưa chịu cách này, anh sẽ đưa ra một phương án khác, miễn sao phương án ấy không ảnh hưởng đến những ý tưởng mà anh muốn hướng tới. Và, Dũng cũng không ngần ngại thẳng thắn, việc làm ra một bộ phim không phải để chơi mà để cho nhà sản xuất phải thu được vốn đầu tư. Phải có ý thức khi xài tiền của người khác. Không ai hoàn thành nhiệm vụ cả đời mình trong một tác phẩm.
"Tôi đang muốn làm những bộ phim đầy ắp khán giả và để nhà sản xuất thu hồi vốn và có lãi. Nhưng tôi cũng không phản đối những nhà làm phim muốn làm những bộ phim kén khán giả. Nếu tôi làm những bộ phim đó, tôi sẽ thông báo với nhà sản xuất trước. Nếu họ đồng ý, tôi sẽ làm" - anh nói. Có lẽ, không coi mình là nghệ sỹ, cũng không tỏ ra mình quá kiệt xuất, mà sự có mặt của Nguyễn Quang Dũng trong bối cảnh phim ảnh hiện tại lại là sự phù hợp. Và tài thuyết phục người khác của anh cũng là một khả năng quý báu, khiến những ý tưởng phim ảnh của anh cũng dễ cập bến hơn.
Nguyễn Quang Dũng nói, khi anh đi làm phim, chưa bao giờ anh dám mơ ước được mức cát sê cao như hiện tại. Thành ra bây giờ anh hoàn toàn hài lòng với những gì mình nhận được từ phim ảnh, với thu nhập ấy anh có thể thoải mái sống cả năm để ấp ủ cho dự án tiếp theo.
Nói cho cùng, trong thời điểm hiện tại, người ta hoàn toàn có thể kiếm tiền trong sáng và làm ra những bộ phim vô tư. Cái quan trọng là đừng quá tham lam. Và có lẽ, Nguyễn Quang Dũng là một trường hợp như vậy…
