Bí quyết vươn lên đỉnh cao : Kỷ luật là trên hết
Việc CLB Bóng đá Nga Zenit ở Tp Saint Peterburg ngày 14/5 vừa qua đoạt được Cup UEFA năm nay trên sân vận động TP Manchester (Anh) được đánh giá là một trong những sự kiện thể thao bất ngờ nhất trong năm của làng túc cầu quốc tế. Hầu như tất cả những phương tiện thông tin đại chúng ở Nga đều cho rằng, thành công vượt trội của Zenit không thể nằm ngoài những đóng góp to lớn của HLV người Hà Lan Dick Advocaat, người đã được đặt cho biệt danh "Ông tướng em".
Dick Advocaat sinh ngày 27/9/1947 ở Tp The Hague, nơi mà khi đó, ở khắp đất nước của hoa tuylíp, bóng đá không chỉ đơn thuần là bóng đá mà là cái gì đó gần như "quốc đạo". Những năm tháng ấy, các nghệ sĩ sân cỏ được coi là các ngôi sao có sức quyến rũ hơn cả những chính trị gia nổi tiếng nhất hay những ngôi sao điện ảnh hấp dẫn nhất.
Thời nhỏ, cậu bé Dick thường cùng bạn bè đá bóng ngoài sân từ sáng đến tối. Bóng bầu dục cũng là môn thể thao có sức hấp dẫn vô độ đối với Dick. Của đáng tội, khác với môn túc cầu bình dân, bóng bầu dục là một môn thể thao đòi hỏi phải có tiền để mua được bộ trang phục đặc biệt cao giá mà trong gia đình đông con nhiều cái của nhà Advocaat, chi phí đó là gánh nặng quá sức cho ngân khoản vốn đã còm cõi lắm rồi. Chính điều này đã quyết định nghề nghiệp tương lai của Dick Advocaat cũng như tạo cho ông tính cần kiệm, đến mức đôi khi một số phóng viên thể thao trong những cơn cay cú nào đó đã gọi Advocaat là "ông hà tiện".
Thực ra, Advocaat không phải là người mê tiền mà chỉ đơn thuần là người thích các phương án hợp lý trong chuyện tiền bạc.
Bóng đá như cô gái đẹp, không phải ai cứ yêu hết mình thì cũng được đền đáp tương xứng. Mặc dù rất mê bóng đá nhưng nói một cách thẳng thắn, Advocaat đã không trở thành được một cầu thủ lớn, điều mà chính ông cũng không ngại phải công nhận.
Sau khi bắt đầu cuộc đời cầu thủ tại CLB ADO Den Haag ở thành phố quê hương từ năm 1966 tới năm 1973, Advocaat đã từng khoác không chỉ một sắc áo nhưng có lẽ CLB mà ông để lại được dấu ấn sáng rõ nhất là Roda. Ông đã chơi cho CLB này 4 mùa bóng liền trong vai trò trung vệ (từ năm 1973 tới năm 1977). Khi thi đấu, Advocaat luôn mặc quần rất ngắn.
Theo ông, tốc độ của cầu thủ phụ thuộc trực tiếp vào độ dài của quần đùi. Giờ làm huấn luyện viên, Advocaat cũng thường khuyên các học trò thu nhận kinh nghiệm đó của ông.
Mặc dầu không phải là một cầu thủ xuất sắc nhưng Advocaat vẫn được các đồng đội cũ ghi nhận ở tính chuyên nghiệp trong công việc. Chính tư duy thực tế đến thực dụng đã giúp cho Advocaat duy trì được phong độ cần thiết tới tận năm 37 tuổi! "Cầu thủ Advocaat rất giống với huấn luyện viên Advocaat hiện nay, - đại diện báo chí của CLB Den Haag nói với phóng viên tạp chí Nga "Itogi" - Dick luôn thể hiện một tinh thần quyết liệt trong thi đấu, đến mức ngay cả Johan Cruiff cũng nói rằng, chọi lại Advocaat thật khó. Hơn nữa, với ông ấy, từ "kỷ luật" luôn luôn có ý nghĩa quan trọng hàng đầu".
Advocaat luôn luôn duy trì tính kỷ luật cao cả trong công việc của một huấn luyện viên bóng đá lẫn trong đời sống xã hội. Ông không bao giờ đặt ra mục tiêu là phải kết thân với các nhà báo vì ông cho rằng, cần giành được sự tôn trọng của báo giới không phải bằng các mối quan hệ theo kiểu "cánh hẩu" hay khẩu khí rồng bay phượng múa mà trước hết phải bằng chất lượng công việc, bằng tỉ số trận đấu.
Tới tuổi ngoài 30, khi không tìm thấy vị trí thích hợp với mình trong làng cầu thủ ở Hà Lan, Advocaat đã chuyển sang chơi cho các đội bóng ở Bỉ và Mỹ. Tại Mỹ, ông còn thu nhận được vốn Anh ngữ mà về sau, rất hữu dụng cho ông khi đi làm huấn luyện viên bóng đá ở nước ngoài. Advocaat đã bắt đầu sự nghiệp huấn luyện viên cũng rất lặng lẽ và khác thường. Đội bóng đầu tiên mà ông làm huấn luyện viên trưởng là câu lạc bộ nghiệp dư DSVP của làng Pijnacker.
Chỉ trong có ba năm, huấn luyện viên Advocaat đã đưa được DSVP từ hạng tư vươn lên tới hạng nhất trong một kỷ lục cực kỳ hiếm có: 67 trận liên tục bất bại trong các trận đấu chính thức! Trước sự kiện này, huấn luyện huyền thoại Rinus Michels của bóng đá Hà Lan, người có biệt danh "Ông tướng", đã mời Advocaat là trợ lý trong đội tuyển quốc gia.
Trước đó, trong làng túc cầu Hà Lan chưa bao giờ có chuyện tương tự. Và cũng nhờ việc này mà Advocaat mới có được biệt danh "Ông tướng em". "Chính Rinus đã tạo dựng nên tôi như một huấn luyện viên, - về sau, Advocaat nhớ lại. - Ai mà biết được số phận tôi sẽ ra sao nếu ông ấy khi đó không gọi tôi vào đội tuyển. Tới giờ tôi vẫn giữ một số nguyên tắc làm việc mà ông Michels đã dạy tôi.
Thí dụ, ông luôn quan niệm là huấn luyện viên không cần phải làm cho các cầu thủ yêu mình. Để đạt được kết quả tốt, quan trọng hơn là sự kính trọng và hiểu thấu lẫn nhau". Chính hai tiêu chí này đã là những yếu tố căn bản trong phong cách làm việc của huấn luyện viên Advocaat. Ông vừa kết hợp công việc trợ lý ở đội tuyển quốc gia với phận sự huấn luyện viên trưởng tại CLB HFC Haarlem rồi ở CLB Dordeccht mà ông đã cố công nâng lên tới ngoại hạng.
Năm 1993, Liên đoàn Bóng đá Hà Lan đã đưa ra cho Advocaat lời đề nghị mà hầu như không một huấn luyện viên giàu lòng tự trọng nào ở Hà Lan lại từ chối: Trở thành huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia. Ông đã làm việc với các tuyển thủ trong phong cách quen thuộc "tôn trọng và hiểu biết" và chỉ sau một năm, "cơn lốc màu da cam" đã biểu diễn tại World Cup ở Mỹ một phong cách bóng đá đầy hấp dẫn.
Dịp ấy, có lẽ con cháu của Van Gogh đã có thể vào sâu hơn nữa trong vòng bán kết nhưng không may họ lại phải "tỉ thí" với những con cưng truyền thống các đấu trường quốc tế tới từ "hòn đảo sương mù" và đã chịu thua với tỉ số tối thiểu trong một trận túc cầu đầy kịch tính. Trận đấu được coi là hi hữu ấy về sau đã khiến các chuyên gia tốn không ít giấy mực và bản thân Advocaat đã tự nhớ lại năm 1994 đầy sự kiện đó là khoảng thời gian hoàng đạo của mình.
Tuy nhiên, cũng trong World Cup USA 1994, những người không thích Advocaat cũng đã trách cứ ông không ít vì do mâu thuẫn với huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia Hà Lan mà danh thủ Ruud Gullit đã không khoác lên mình tấm áo màu da cam sang Mỹ thi đấu vì quốc thể. Tuy nhiên, Advocaat vẫn điềm tĩnh chấp nhận mọi sóng gió và trụ vững trên vị trí huấn luyện viên thành công nhất ở Hà Lan khi đó. Và cũng vì thế nên không ai lấy làm lạ khi ông được mời về CLB lừng lẫy PSV Endhoven.
Khi chấp nhận vị trí làm việc này, Advocaat không phải là không tính bài liều vì ở giữa thập niên cuối cùng của thế kỷ XX, tại Hà Lan trong con mắt của giới mê túc cầu, thủ lĩnh độc chiêu nhất vẫn là CLB Ajax, trước đó đã giành được chiến thắng tại Champion League. Huấn luyện viên Advocaat có nhiệm vụ phải xoá bỏ sự độc quyền đó của
Ngay trong năm đầu tiên, dưới sự dẫn dắt của ông, CLB PSV Endhoven đã giành được Cup Hà Lan. Năm sau, "Ông tướng em" đã đưa các học trò của mình tới được chiến thắng trong siêu cúp. "Khi ông Advocaat còn làm việc ở CLB, - một đại diện báo chí của PSV Endhoven nhớ lại, - ông luôn luôn tới sân tập sớm hơn tất cả và trở về nhà muộn nhất.
Sau giờ làm việc nếu ta gọi điện thoại cho ông, hỏi: "Đang làm gì thế?" thì thể nào cũng nghe được câu trả lời: "Đang xem bóng đá". Ông có thể ngồi hàng giờ ở trung tâm tập luyện xem các trận đấu của các đối thủ hay của đội nhà. Trong thời gian tôi làm việc ở PSV Edhoven, đã thay đổi khá nhiều huấn luyện viên, nhưng tôi chưa từng thấy ai say mê công việc của mình một cách cuồng nhiệt như Advocaat…".
Mặc dầu đã rất công thành danh toại với PSV Endhoven như thế nhưng năm 1998, Advocaat vẫn rời bỏ CLB này giữa mùa thi đấu để chuyển sang làm huấn luyện viên trưởng CLB Rangers ở Tp
Tuy nhiên, Advocaat lại nghĩ khác: "Đấy là việc bình thường nếu người ta thay đổi công việc để có thể phát triển được hơn nữa - "Ông tướng em" biện giải - Phải, tôi đã nhận được những điều kiện tài chính khá hơn ở
Theo một số nguồn tin không chính thức, khi chuyển sang
"Ông Advocaat đã gọi tôi về với Rangers, - danh thủ Fernando Ricksen, hiện nay đang thi đấu cho CLB Zenit Nga nhớ lại. - Khi đó, chúng tôi có một tập thể thượng thặng với rất nhiều thực hành viên mạnh mẽ. Ngay từ những buổi tập đầu tiên đã thấy rõ rằng, Advocaat là một huấn luyện tầm cỡ cao".
Ngay trong năm đầu tiên làm việc ở Scotland, Advocaat đã lập nên được một cú hat trick độc đáo của mình khi đưa Rangers đoạt được cả ngôi vô địch, cúp và siêu cúp Scotland. Sau sự kiện này, nhiều người đã trông đợi ở Rangers những kỳ tích trên đấu trường châu Âu nhưng tiếc thay, đã không có.
Hơn thế nữa, ngay trên Champion League, CLB này cũng không lần nào vào sâu hơn vòng 1/8. Tháng 2-2002, Advocaat đã rời khỏi vị trí huấn luyện viên trưởng để làm giám đốc kỹ thuật. Một thời gian ngắn sau đó, ông đã được mời quay về Hà Lan nhận chức huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia thay cho Luy Van Gal, trước đó đã không lọt được vào vòng chung kết World Cup - đây là lần đầu tiên "cơn lốc màu da cam" phải chịu nỗi tủi hổ này.
Theo lời ông Van Gal, ông nhìn thấy trong Advocaat hình ảnh người duy nhất có thể đưa đội tuyển quốc gia vượt qua giai đoạn bĩ cực để giành lấy những chiến thắng xứng đáng trong tương lai. Tuy nhiên, lần ấy, Advocaat đã không thành công vì đội tuyển Hà Lan không lập nên được kỳ tích ở Euro 2004.
Không chịu im lặng chấp nhận những lời phê phán, cả chính đáng lẫn không chính đáng, Advocaat đã tổ chức một cuộc họp báo và tuyên bố, sẽ không bao giờ làm huấn luyện viên ở Hà Lan nữa. Ông chuyển vùng hoạt động sang Đức, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất và cả Hàn Quốc nữa rồi từ năm 2006, ông đã neo lại ở Saint Peterburg với đội Zenit. Và cùng các cầu thủ Nga, Advocaat đã giành được một chiến thắng đầy ngoạn mục trước câu lạc bộ Rangers mà ông cũng từng dìu dắt trước đây để giành lấy cúp vàng UEFA 2008
