Đau nửa đầu - căn bệnh “ưu ái” nữ giới
Trở về nguồn gốc những cơn đau
Theo nhiều nghiên cứu, các bệnh nhân đau nửa đầu có một “tính khí bất ổn” và được mô tả như cáu kỉnh, thần kinh, nhạy cảm hoặc kích động. Harold G. Wolff, một nhà thần kinh học được coi là “cha đẻ của thuốc đau đầu hiện đại”, thay đổi mô hình này khi ông lập luận rằng chứng đau nửa đầu là bệnh tâm thần mô hình. Ông bắt đầu bằng cách khéo léo chứng minh rằng sự đau đớn của bệnh đau nửa đầu đã được bắt nguồn từ trong cơ thể - đặc biệt là giãn mạch của dây thần kinh sọ não. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng cơ thể phản ứng với cảm xúc cá nhân.
Khi mô tả một bệnh nhân nam, Wolff mô tả họ là người cầu toàn đầy tham vọng, thành công và hậu quả là sẽ nhận được chứng đau nửa đầu khi ngày càng trở nên mệt mỏi, bực bội, lo lắng. Tuy nhiên, Wolff đã mô tả bệnh nhân nữ của mình một cách khác. Thất vọng của họ đến từ sự bất mãn tình dục và không sẵn sàng để chấp nhận nhiệm vụ của người mẹ, hoặc làm việc quá sức, lo lắng và phiền muộn.
Có rất nhiều yếu tố là nguyên nhân phát bệnh đau đầu migraine, nhưng theo các nghiên cứu y khoa, các nguyên nhân của bệnh đau đầu migraine đã được ghi nhận bao gồm năm yếu tố chính: yếu tố tâm lý, yếu tố nội tiết, yếu tố môi trường, sử dụng thuốc không đúng và chế độ ăn.
Một trong những nguyên nhân của bệnh đau đầu migraine thường gặp nhất trong cuộc sống hiện đại là chứng căng thẳng thần kinh quá mức (stress). Ngoài ra, hiện tượng thiếu ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ cũng là một trong những nguyên nhân của bệnh đau đầu migraine. Thiếu ngủ và stress sẽ kích thích trực tiếp các dây thần kinh, ảnh hưởng đến tình trạng lưu thông máu. Trạng thái tâm lý này khiến mạch máu bị giãn quá mức, và hệ quả là tạo ra các yếu tố tác động lên thành mạch máu và gây ra các cơn đau dữ dội.
Yếu tố phát bệnh khá tế nhị khác là do thay đổi nội tiết tố. Nó có thể là lý do để giải thích tại sao nữ giới mắc bệnh nhiều hơn nam giới. Rất nhiều phụ nữ nói rằng họ gặp cơn đau trước hoặc sau những ngày có kinh nguyệt. Trong những ngày chu kỳ kinh nguyệt, nội tiết tố trong cơ thể có những sự thay đổi, có thể là yếu tố gây bệnh. Một cách giải thích khác cho thấy, những hoạt động nội tiết có ảnh hưởng đến tình trạng serotonin trong máu, vốn là một tác nhân hàng đầu gây nên chứng đau đầu. Do đó, đây cũng là một trong những nguyên nhân của bệnh đau đầu migraine khá thường gặp.
Những cơn đau do thuốc khác biệt với các yếu tố gây đau khác chính là ở điểm: Thuốc có thể chữa bệnh hoặc giảm đau nhưng cũng có thể gây nên những hội chứng đau phản ngược. Một số loại thuốc cần được lưu ý về liều lượng sử dụng như các loại thuốc giảm đau, một số thuốc nội tiết, đặc biệt là thuốc tránh thai.
Trong nhiều trường hợp khác, có thể thấy thời tiết và chế độ ăn uống cũng có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện cơn đau nửa đầu. Khi thời tiết thay đổi như nhiệt độ, độ ẩm hoặc áp suất, nhiều người cho biết rằng, những cơn đau của họ có dấu hiệu xuất hiện nhiều hơn và cũng có cường độ lớn hơn. Và các loại thực phẩm có chứa chất kích thích như socola, phô mai, mì chính và các loại đồ uống có chứa cồn, cafein… đều khiến các dây thần kinh căng lên, cường độ máu lưu thông mạnh khiến bạn ngay lập tức bị rơi vào những cơn đau.
Người ta có thể thấy, lý do tại sao các bác sĩ thần kinh hiện đại rất quan tâm loại bỏ ảnh hưởng của thuốc đau đầu và hướng tới một mô hình sinh học thần kinh. Sự thật là các mối quan hệ giữa tâm trí và cơ thể trong nửa đầu là phức tạp. Triệu chứng đau nửa đầu bao gồm các biến động về tình cảm và thay đổi tình cảm có thể gây ra chứng đau nửa đầu.
Những triển vọng trong điều trị
Năm 1961, Irving và Lee đánh dấu bước ngoặt của ngành phẫu thuật lạnh bằng sự ra đời của máy điều trị lạnh. Các tác giả đã sử dụng khí Nito hoá lỏng ở -196oC để điều trị bệnh. Phát kiến này được áp dụng và sử dụng rộng rãi cho tới hiện nay. Bouche (1974) đã thực hiện điều trị trên 11 bệnh nhân bằng phương pháp này và cho kết quả khả quan sau 3 năm theo dõi. Tiếp đó là kết quả điều trị tốt của Blajius Olariu trên 26 bệnh nhân. Cho tới nay có hai phương pháp điều trị bằng phẫu thuật chính được áp dụng.
Điều trị bằng phẫu thuật áp lạnh thái dương nông: Đây là phương pháp sử dụng nhiệt độ thấp để điều trị nhằm giảm các triệu chứng và cảm giác đau ở bệnh nhân, giảm co thắt cơ và giảm viêm. Ngoài các nguồn lạnh tự nhiên, khí hoá lỏng cũng được Amott phát hiện và sử dụng trong việc điều trị bằng phẫu thuật từ năm 1951.
Điều trị phẫu thuật thắt động mạch thái dương nông: Aliibnisa đã sử dụng phương pháp cắt động mạch thái dương nông để điều trị đau nửa đầu từ thế kỷ XI. Năm 1973, Lawrence Heister cũng đã dùng phương pháp điều trị bằng phẫu thuật này để điều trị cho cho bệnh nhân và cho thấy kết quả đáp ứng tốt.
Có rất nhiều các liệu pháp điều trị bệnh migraine, trong đó đặc biệt là các liệu pháp điều trị đau nửa đầu thay thế thuốc đang được nhiều người tin cậy sử dụng, bởi đây là một bệnh mãn tính và người bệnh sẽ phải dùng thuốc kéo dài. Các phương pháp điều trị được đề cập sau đây có thể sẽ rất hữu ích nếu bạn đang mắc chứng bệnh này.
Châm cứu: Châm cứu là liệu pháp đã được sử dụng từ rất lâu đời trong y học cổ truyền để điều trị bệnh đau nửa đầu. Và trên thế giới phương pháp này cũng đang được thử nghiệm. Thử nghiệm lâm sàng đã cho thấy biện pháp này giúp giảm triệu chứng khi đang trong cơn đau nhức nửa đầu
Phục hồi sinh học: Kỹ thuật thư giãn này sử dụng thiết bị đặc biệt để giúp bạn có thể giám sát và kiểm soát các phản ứng vật lý liên quan đến căng thẳng, chẳng hạn như căng cơ.
Liệu pháp massage: Liệu pháp massage trị đau đầu là cách điều trị có thể giúp bạn giảm tần suất xuất hiện cơn đau nửa đầu. Bạn có thể tự thực hiện với các thao tác đơn giản hoặc nhờ đến sự trợ giúp của các kỹ thuật viên.
Liệu pháp nhận thức hành vi: Liệu pháp nhận thức hành vi là một cách điều trị thay thế thuốc có thể có lợi với một số bệnh nhân. Liệu pháp này giúp kiểm soát các hoạt động giao tiếp, đặc biệt giảm khả năng bị suy giảm trí nhớ.
Các loại thảo mộc, vitamin và khoáng chất: Có một số bằng chứng cho thấy sử dụng thảo dược có thể ngăn ngừa đau nửa đầu hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nhân đang mắc chứng bệnh này.
|
Những dấu hiệu để biết bạn có nguy cơ mắc chứng đau nửa đầu Biểu hiện thoáng qua: Biểu hiện thoáng qua phổ biến nhất là hình ảnh, chẳng hạn như đèn nhấp nháy, điểm, hoặc đường thẳng. Biểu hiện thoáng qua điển hình kéo dài từ 5 đến 60 phút, với “giai đoạn nhảy cóc” 60 phút trước khi xuất hiện đau đầu. Trầm cảm, dễ cáu gắt, hay kích động: Thay đổi tâm tính có thể là một dấu hiệu của chứng đau nửa đầu. Các nhà nghiên cứu Hà Lan mới đây đã báo cáo một liên kết di truyền giữa trầm cảm và chứng đau nửa đầu, đặc biệt là chứng đau nửa đầu có biểu hiện thoáng qua. Thiếu giấc ngủ thư giãn: Thức dậy mệt mỏi hoặc khó ngủ là những vấn đề thường gặp ở những người bị chứng đau nửa đầu. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa thiếu ngủ và phục hồi các tần số và cường độ của chứng đau nửa đầu. Nghẹt mũi hoặc chảy nước mắt: Một số người bị chứng đau nửa đầu có triệu chứng xoang, như nghẹt mũi, chảy nước mũi, mí mắt rũ xuống, hoặc rách. Một nghiên cứu lớn cho thấy, trong số những người phàn nàn đau xoang, có gần 90% là có chứng đau nửa đầu. Thèm ăn: Trước khi xuất hiện đau nửa đầu migraine, một số người thèm ăn một số món và sô-cô-la. Đây là những món được nhiều người thích ăn nhất. Nhói đau ở một hoặc cả hai bên đầu: Đau theo nhịp là một dấu hiệu kinh điển của đau nửa đầu. Cảm giác nhói thường ở một bên đầu. Một khảo sát trực tuyến ở những bệnh nhân đau nửa đầu thấy rằng 50% số bệnh nhân “luôn” đau nhói một bên đầu, trong khi 34% “thường xuyên” có triệu chứng này. Đau mắt: Đau nửa đầu tác động tới phía sau mắt và khiến người bệnh lầm tưởng do mỏi mắt. Đau cổ: Nhiều người cho biết họ thấy cứng cổ và sau đó bị đau đầu. Cũng có thể đau cổ là giai đoạn đầu của đau nửa đầu. Hoặc sau khi bị đau nửa đầu, sẽ thấy triệu chứng ở cổ hoặc đau nhói phía sau cổ. Đi tiểu thường xuyên: Tiểu thường xuyên có thể là một trong nhiều triệu chứng trước khi bị đau nửa đầu. Những dấu hiệu cảnh báo này có thể xuất hiện trong 1 giờ hoặc 2 ngày trước khi bị đau đầu. Ngáp: Ngáp nhiều là một cảnh báo khác của chứng đau nửa đầu. Có khoảng 36% số bệnh nhân đau nửa đầu cho biết ngáp là một trong những dấu hiệu đau nửa đầu sắp đến. Tê hoặc ngứa ran: Một số người bị đau nửa đầu có biểu hiện thoáng qua về cảm giác. Họ có thể bị mất cảm giác tạm thời hoặc cảm giác tê ngứa ở một bên của cơ thể, di chuyển từ đầu ngón tay đến cánh tay và mặt. Buồn nôn hoặc ói mửa: Một phân tích mới đây cho thấy những người bị buồn nôn liên quan với đau nửa đầu thường bị đau dữ dội hơn và khó chịu hơn khi dùng thuốc giảm đau so với những người đau nửa đầu không hoặc ít buồn nôn. Ánh sáng, tiếng ồn, mùi: Trong cơn đau nửa đầu dữ dội, người bệnh thường có xu hướng trốn trong nơi tối và yên tĩnh. Ánh sáng, tiếng ồn và một số mùi có thể gây đau nửa đầu hoặc khiến cơn đau dữ dội hơn. Khó phát âm: Những khó khăn phát âm có thể là một dấu hiệu cho thấy một cơn đau nửa đầu sẽ tới. Yếu một bên cơ thể: Khi một cánh tay bị yếu, có thể là dấu hiệu của đau nửa đầu migraine. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu của đột quỵ. Vì vậy bạn phải tư vấn bác sĩ để loại trừ các nguyên nhân khác. Chóng mặt hoặc “nhìn một thành hai”: Một loại đau nửa đầu có thể gây chóng mặt, hoa mắt hoặc mất thị lực. Một nghiên cứu mới đây cho thấy có mối liên quan giữa cường độ đau nửa đầu và chóng mặt hoặc hoa mắt. Vết tích của cơn đau: Trong một nghiên cứu mới đây, các nhà nghiên cứu đã xem xét những bệnh nhân đau nửa đầu và thấy rằng họ thường có các triệu chứng như mệt mỏi, khó tập trung, hoa mắt, nông nổi và thiếu năng lượng sau thời kỳ đau nửa đầu. |
 |
