Đôi khi, con người mơ... được như thế giới động vật

Thứ Tư, 03/08/2016, 11:23
Thế giới động vật chứa đựng nhiều bí ẩn thôi thúc giới khoa học không ngừng giải mã, nhất là những khả năng đặc biệt của một số loài động vật.


Từ năng lực "biến hình" kỳ diệu như kỹ xảo trong phim viễn tưởng, hay trường tồn mãi với thời gian, tái tạo cơ thể và tiên tri, tất cả những điều không tưởng đó chỉ có trong mơ ước của con người dường như chỉ là chuyện nhỏ với thế giới động vật. 

Dưới đây là danh sách những "tài năng không đợi tuổi" đến từ khắp các loài vật trên Trái đất, khiến con người phải trầm trồ thán phục sự phi thường mà tạo hóa ban tặng cho chúng.

Trường sinh bất tử

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu với hi vọng tìm kiếm được cách thức bất tử, nhưng vẫn cần thêm khoảng thời gian dài nữa mới có thể tìm ra phương thuốc "thần". 

Tuy nhiên, trong thế giới động vật, loài sứa có tên khoa học Turritopsis nutricula (sứa trường sinh) đã có khả năng quay ngược vòng đời của chúng từ thời kỳ trưởng thành trở lại thời kỳ sinh vật đơn bào, và từ đó lại tiếp tục phát triển. Đây là trường hợp duy nhất từng được phát hiện về một loại sinh vật đa bào có khả năng quay ngược vòng đời sau khi đã trưởng thành, và chúng có thể làm điều này mãi mãi. 
Loài sứa Turritopsis nutricula có khả năng quay ngược vòng đời, từ thời kỳ trưởng thành trở lại thời kỳ sinh vật đơn bào.

Điều duy nhất có thể giết chết Turritopsis nutricula là những nguyên nhân như bệnh tật, kẻ săn mồi hay khí hậu. Vậy nên, theo lý thuyết, loài sứa này hoàn toàn có một cuộc đời bất tử.

Được mệnh danh là "sứa trường sinh", loài vật này có kích thước ở độ tuổi trưởng thành vào khoảng 4,5mm, rồi sau đó bước vào quá trình tự đảo ngược, trở về những bước đầu tiên của vòng đời. Cụ thể, thay vì "từ giã cuộc sống", các cá thể này chỉ đơn giản tự thu nhỏ mình (theo nghĩa đen), thu hồi những xúc tu trước đó, và thả mình trôi theo dòng đại dương cũng như dòng thời gian vô tận. 

Mỗi lần như vậy là một lần tái sinh của chúng. Thậm chí "tái sinh" không phải là một từ chính xác để diễn tả quy trình đó, vì nó chưa bao giờ thực sự chết đi rồi sống lại. Không có một con số nào giới hạn số lần "tái khởi động" vòng đời của loài sứa này, về cơ bản là... mãi mãi. 

Khả năng này hiện vẫn là bí mật của tự nhiên và đang được các nhà khoa học tập trung giải mã. Nếu con người làm được điều này thì có thể quay trở lại những tháng ngày còn nằm nôi, mặc tã, sống lại giai đoạn tuổi dậy thì và tuổi trưởng thành một lần nữa…

Tái tạo cơ thể

Đối với con người, khi một bộ phận trên cơ thể không may bị mất đi thì chỉ có thể trông đợi vào những tiến bộ của y học để phục hồi. Đặc biệt, không thể phủ nhận những thành tựu cách mạng trong lĩnh vực cấy ghép chi giả hoặc nội tạng. Thế nhưng, khả năng tái tạo cơ thể đáng kinh ngạc đã được phát hiện ở loài giun dẹp Planarian. 

Nếu chặt đôi một con giun dẹp, một nửa sẽ mọc ra chiếc đầu mới với chức năng tương tự và hoạt động bình thường, đồng thời nửa kia sẽ mọc thêm một cái đuôi. Đó là một khả năng vô cùng đặc biệt. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra điều đáng ngạc nhiên hơn: chiếc đầu mới của nó có được tất cả kí ức của chiếc đầu cũ.

Chưa hết, loài kỳ nhông Mexico có khả năng tự tái tạo cơ thể mà không cần đến sự can thiệp của y học. Loài động vật này có thể tái tạo bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể như tay, chân, trái tim, tủy sống và thậm chí cả bộ não. Tế bào miễn dịch có tên là đại thực bào chính là yếu tố quan trọng giúp chúng tái tạo các bộ phận cơ thể. 

Loài kỳ nhông Mexico có khả năng tự tái tạo cơ thể mà không cần đến sự can thiệp của y học.

Trong hầu hết các loài động vật có vú, đại thực bào có vai trò trong việc tiêu diệt các mầm bệnh và góp phần vào quá trình phục hồi. Tuy nhiên, khi quan sát cách thức các tế bào hoạt động trong kỳ nhông, giới nghiên cứu phát hiện ra những nhân tố kháng viêm có mặt trong cơ thể chúng, cũng như số lượng tối đa của các tế bào đại thực bào có mặt tại vết thương của kỳ nhông Mexico trong khoảng thời gian 4-6 ngày sau khi bị thương. 

Nhờ đó mà chỗ vết thương của chúng lành lại rất nhanh. Nếu loại bỏ những tế bào ấy trên một số cá thể thì ngay sau đó "năng lực siêu nhiên" kia cũng mất đi. Điều này đồng nghĩa với việc đại thực bào tìm thấy ở loài sinh vật này có cấu trúc và khả năng hoàn toàn khác biệt và vượt trội hơn hẳn so với bình thường.

Thay hình đổi dạng

Tưởng như thay hình đổi dạng chỉ có trong phim viễn tưởng, nhưng trên thực tế một loài sinh vật có khả năng độc đáo đó. "Bạch tuộc biến hình" là một loài mới được phát hiện ngoài khơi Sulawesi, Indonesia. 

Mặc dù khả năng thay đổi màu sắc bên ngoài vốn không có gì quá xa lạ với các anh chị em họ hàng nhà bạch tuộc, nhưng những cá thể thuộc nhánh này còn làm được hơn thế: biến đổi hoàn toàn cơ thể cũng như vẻ ngoài, khiến nó trông như một loài vật mới. 

Chúng còn có thể bắt chước một cách hoàn hảo cả về thói quen, cách thức di chuyển của đối tượng mà nó đang "giả mạo", trở thành bậc thầy về kĩ thuật "đội lốt". 

"Bạch tuộc biến hình" được coi là bậc thầy về kĩ thuật cải trang.

Dù sao, danh sách có thể mô phỏng được đối với "bạch tuộc biến hình" cũng có giới hạn (bao gồm cá bơn, cá sư tử, sứa và rắn biển) vì không thể nào chúng có khả năng "thần thánh" đến nỗi hóa thành cả… cá mập.

Khả năng biến dạng cũng được phát hiện ở loài hải sâm. Đây là cơ chế phòng thủ đặc biệt khi chúng có thể hóa lỏng cơ thể. Về cơ bản, loài động vật này có thể phá vỡ liên kết giữa các tế bào với nhau và biến cơ thể thành một chất lỏng đúng nghĩa (tuy nhiên cơ thể chúng không bị tách rời thành nhiều phần). 

Với trạng thái đặc biệt này, hải sâm dễ dàng chui vào những nơi ẩn nấp như các hốc đá nhỏ để trốn kẻ thù. Khi cảm thấy đã an toàn, hải sâm tái tạo các liên kết khiến cơ thể trở về trạng thái bình thường. Tuy nhiên, khả năng đặc biệt này của loài hải sâm có thể khiến nó bị chết nếu giữ ở trạng thái hóa lỏng quá lâu. 

Nhiều ý kiến cho rằng, nếu con người sở hữu năng lực "biến hình" thì có thể chui được qua các lỗ nhỏ hay các vết nứt trên tường giống như những dị nhân, để trốn chạy khỏi nguy hiểm hay thoát nạn trong những tình huống cận kề cái chết.

Dự đoán tương lai

Con người luôn tự hỏi, liệu có thực sự tồn tại khả năng nhìn thấy trước tương lai? Trong khi loài người khao khát về năng lực tiên tri thì giới động vật lại sở hữu khả năng này như bản năng tự nhiên. 

Một nhóm các nhà khoa học sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng thói quen di cư của chim chích cánh vàng, đã rút ra kết luận rằng loài chim này có khả năng cảm nhận được một cơn bão lớn sẽ đổ bộ vào nơi ở của chúng vài ngày sau đó. Nhưng thời tiết và thiên tai không chỉ là lĩnh vực duy nhất động vật có thể dự đoán được. 

Ở một mức độ nhất định về sự kết nối giữa các cá thể trong cùng môi trường sống, chúng còn nhận biết được những vấn đề về sức khỏe ngay từ những quá trình ban đầu so với việc con người có thể tự phát hiện ra ở bản thân.
Với khứu giác vô cùng nhạy bén, loài chó đã được huấn luyện để "ngửi" ra bệnh ung thư.

Với khứu giác vô cùng nhạy bén và phát triển, chó là một trong những loài động vật có khả năng nhận biết bệnh tật, và đã được huấn luyện để "đánh hơi" ra bệnh ung thư. Chó sau khi được huấn luyện cũng có thể phát hiện rất nhiều bệnh với độ chính xác cao. 

Nghiên cứu cho thấy, chó có thể phát hiện 88% các ca ung thư vú, đồng thời phát hiện ung thư phổi với độ chính xác 99%, hay ung thư tiền liệt tuyến thông qua đánh hơi nước tiểu với độ chính xác 98%. Thậm chí, chó còn có thể phát hiện được nồng độ đường huyết thấp hay cao ở người bệnh tiểu đường.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng dùng bồ câu để phát hiện ung thư thông qua thị giác. Thị giác của chim bồ câu rất phát triển, khiến chúng có thể nhìn được cả tia tử ngoại. 

Các nhà nghiên cứu đến từ Trường Đại học Iowa (Mỹ) đã huấn luyện chim bồ câu, cho đến khi chúng trở thành một "chuyên gia". Họ đặt chim bồ câu vào chiếc lồng đặc biệt, rồi huấn luyện chúng phân biệt các bức ảnh có tế bào lành tính và ác tính được chụp qua kính hiển vi. 

Sau 15 ngày huấn luyện, chim bồ câu phân biệt được hình ảnh tế bào lành tính và ác tính với độ chính xác lên tới 85%. Đây là một hiện tượng và tài năng quý giá, hiếm có trong giới động vật, có thể được tận dụng và phát triển trong lĩnh vực y khoa, giúp cứu sống hàng ngàn ca ung thư bằng cách phát hiện và chữa trị kịp thời trước khi mọi chuyện trở nên quá muộn...

Phương Thảo
.
.